Đề xuất mới của Bộ Y tế: Nhiều bệnh mạn tính ổn định có thể được kê đơn tối đa 3 tháng

TPO - Bộ Y tế đang lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư mới cho phép kéo dài thời gian kê đơn thuốc ngoại trú tối đa 90 ngày với một số bệnh mạn tính đã điều trị ổn định. Đây là bước thay đổi lớn so với quy định hiện hành, được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng đi lại cho người bệnh và áp lực cho hệ thống y tế. Tuy nhiên, đề xuất cũng đặt ra yêu cầu chặt chẽ về an toàn trong điều trị.

Giảm tải cho bệnh nhân, nhưng không được chủ quan

Theo TS. bác sĩ Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), chủ trương cấp thuốc điều trị dài ngày xuất phát từ thực tiễn, nhất là với người cao tuổi, người sống ở vùng sâu, vùng xa hoặc người có hoàn cảnh khó khăn trong việc đi lại.

“Thông tư 52/2017 chỉ cho phép kê đơn ngoại trú tối đa 30 ngày. Tuy nhiên, với các bệnh mạn tính đã ổn định, việc cấp thuốc dài ngày là hoàn toàn chính đáng. Trong dịch COVID-19, Bộ Y tế đã từng cho phép cấp thuốc 3 tháng và hiệu quả mang lại rất rõ ràng: giảm tải cho bệnh viện, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người bệnh, nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị”, ông Dương nói.

Từ kinh nghiệm đó, dự thảo Thông tư mới dự kiến có hiệu lực từ 1/7/2025 cho phép thời gian kê đơn linh hoạt hơn, dao động từ 30 đến tối đa 90 ngày, tùy theo từng bệnh mạn tính cụ thể và tình trạng bệnh nhân.

Một điểm nhấn quan trọng trong dự thảo là việc xây dựng danh mục các bệnh mạn tính được xem xét cấp thuốc dài ngày. Hiện danh mục này đang đề xuất khoảng 200 bệnh, từ các bệnh phổ biến như tăng huyết áp, đái tháo đường, hen phế quản, COPD, trầm cảm…, đến các bệnh ít được nhắc đến như suy tuyến yên, viêm gan virus B mạn tính, HIV/AIDS, Parkinson, Alzheimer, Thalassemia, thậm chí có cả một số bệnh phụ khoa ở tuổi vị thành niên như rong kinh tuổi dậy thì.

Tuy nhiên, TS. Vương Ánh Dương khẳng định: “Không phải cứ mắc bệnh nằm trong danh mục là mặc nhiên được cấp thuốc 90 ngày. Bác sĩ phải đánh giá cụ thể từng trường hợp để quyết định thời gian kê đơn, có thể là 30, 60 hoặc 90 ngày, căn cứ vào tình trạng bệnh, khả năng tuân thủ điều trị và nhiều yếu tố khác”.

Thông tư cũng quy định rõ, người kê đơn phải chịu trách nhiệm chuyên môn về số lượng thuốc và thời gian sử dụng trong mỗi đơn, đồng thời theo dõi sát sao các nguy cơ trong quá trình điều trị tại nhà.

Rủi ro không nhỏ nếu không kiểm soát chặt

Theo ông Dương, việc cấp thuốc dài ngày tuy tiện lợi nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không có hướng dẫn cụ thể và hệ thống kiểm soát hiệu quả. Trong quá trình xây dựng danh mục bệnh, hơn 20 bệnh viện tuyến cuối thuộc các chuyên khoa như nội tiết, nhi, lão khoa, thần kinh, tâm thần… đã được lấy ý kiến để phân tích kỹ các nguy cơ.

“Từ việc bảo quản thuốc không đúng cách, tác dụng phụ của thuốc, đến các tình huống bệnh tiến triển, bệnh nhân tử vong khi thuốc chưa dùng hết… tất cả đều phải được cân nhắc trước khi đưa vào danh mục”, ông Dương nhấn mạnh.

Ngoài ra, cấp thuốc dài ngày chỉ áp dụng cho những bệnh đã ổn định, có phác đồ điều trị rõ ràng, thuốc an toàn, không đòi hỏi xét nghiệm thường xuyên. Người bệnh cũng cần được hướng dẫn kỹ về cách theo dõi các dấu hiệu bất thường và quay lại cơ sở y tế ngay khi có dấu hiệu lâm sàng bất thường.

Cùng với quy định chuyên môn, Cục Quản lý khám, chữa bệnh đang phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam để xây dựng cơ chế thanh toán phù hợp khi chính sách kê đơn dài ngày đi vào thực tế.

Theo đại diện Bộ Y tế, một trong những yêu cầu then chốt là phải đào tạo bác sĩ nhận thức đầy đủ về trách nhiệm trong việc kê đơn dài ngày và hướng dẫn người bệnh giám sát sức khỏe tại nhà. Việc thực hiện đồng bộ giữa bệnh viện, cơ quan bảo hiểm và người bệnh sẽ là yếu tố quyết định thành công của chính sách này.

Tóm tắt đề xuất chính trong dự thảo Thông tư mới của Bộ Y tế:

Cho phép kê đơn ngoại trú tối đa 90 ngày với bệnh mạn tính đã điều trị ổn định.

Danh mục khoảng 200 bệnh được đề xuất, đang lấy ý kiến các chuyên khoa.

Bác sĩ quyết định số ngày kê đơn dựa trên đánh giá từng bệnh nhân cụ thể.

Dự thảo dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.