Đề thi không còn đánh đố

Phụ huynh phấn khởi khi con đã kết thúc kì thi tuyển sinh lớp 10. Ảnh: Đức Nguyễn.

Cô Nguyễn Nguyệt Nga, giáo viên ngữ Văn, trường THPT Việt Đức, khẳng định với chương trình giáo dục phổ thông 2018, khó nhất khi ra đề là lựa chọn ngữ liệu môn Ngữ văn. Vì ngữ liệu phải đáp ứng được rất nhiều yêu cầu của cấu trúc đề thi, không nằm trong SGK. Đề thi môn Ngữ văn năm nay đáp ứng được yêu cầu này.

Đưa thực tế vào đề thi

Cô Lâm Kiều Ninh, giáo viên trường THCS Đống Đa, cho biết Ngữ văn là môn học sinh và thầy cô hồi hộp nhất nhưng sau kỳ thi, thầy cô thấy nhẹ nhõm, học sinh cũng vui vẻ, phấn khởi.

Thầy Mai Anh Hùng, giáo viên dạy Toán, trường THPT Trần Phú, nhận xét đề thi năm nay có bài toán thực tế rất thú vị.

Bài số 5 yêu cầu doanh nghiệp nên đầu tư thêm bao nhiêu xe để lợi nhuận cao nhất. Theo tính toán, đáp số gồm 2 nghiệm hoặc đầu tư 7 xe hoặc đầu tư 8 xe và lợi nhuận cao nhất cùng bằng 36.125.000 đồng.

“Bài toán gắn với thực tế nhưng chưa thực tế. Bởi nếu không có lý do đặc biệt, xác suất ông chủ đầu tư 8 xe là không xảy ra. Vì khi đầu tư 7 xe hay 8 xe lãi suất như nhau, chắc chắn ông chủ chọn phương án 7 xe, nên không cần tính xác suất 8 xe. Do đó, người ra đề mới chỉ đưa vấn đề của thực tế vào Toán học, chưa dùng Toán học để giải quyết thực tế”, thầy Hùng nói. Dù vậy, thầy Hùng khẳng định, đề Toán năm nay mang lại màu sắc mới mẻ và có hơi thở cuộc sống.

Thầy Trịnh Hoài Dương, giáo viên trường THCS Giảng Võ 2, Ba Đình, nhận định đề Toán năm nay có nhiều điểm mới. Trong đó, xác suất thống kê được đưa vào đề thi ngay từ câu 1.

Thứ hai, trước đây, đề bài yêu cầu thí sinh phải thực hiện câu lệnh giải bài toán bằng cách lập phương trình hay hệ phương trình, năm nay, đáp ứng yêu cầu đánh giá năng lực của học sinh, không áp đặt (nên câu lệnh này không còn tồn tại), học sinh có thể giải bằng bất cứ dạng toán nào, miễn có phương pháp và đáp số đúng.

Thứ ba, mô hình hóa Toán học, chuyển từ ngôn ngữ đời thường thành các bài toán.

Ngoài ra thầy Dương khẳng định câu 5 (câu cuối) có sự khác biệt với đề cũ. Những năm trước, câu này thường hoặc một bài toán tối ưu hóa như tìm giá trị nhỏ nhất, lớn nhất hay chứng minh bất đẳng thức, vốn là những dạng bài kỹ thuật cao nhưng xa rời ứng dụng.

Năm nay, bài này yêu cầu học sinh giải quyết một tình huống thực tế liên quan bài toán tối ưu hóa sản xuất - lợi nhuận. Học sinh phải mô hình hóa, lập công thức đại số từ ngữ cảnh, phân tích điều kiện và lập luận toán học hợp lý.

Không có chuyện “chấm chặt, chấm lỏng”

Trước ý kiến băn khoăn về việc liệu rằng có hiện tượng chấm lỏng, chấm chặt đối với các môn tự luận trong kỳ thi, đặc biệt môn ngữ Văn, tại hội nghị thông tin về kết quả tổ chức thi tuyển sinh lớp 10 do Sở GD&ĐT Hà Nội tổ chức cuối buổi sáng 8/6, ông Trần Thế Cương, Giám đốc Sở GD&ĐT, khẳng định không để tình trạng đó xảy ra (trách nhiệm của sở bảo đảm tổ chức chấm thi an toàn, nghiêm túc, khách quan).

Sau khi chấm xong, hội đồng chấm sẽ lựa chọn ngẫu nhiên một số bài thi chấm kiểm tra để bảo đảm chính xác, công bằng.

Cô Nguyễn Nguyệt Nga từng tham gia công tác chấm thi lớp 10 nhiều năm chia sẻ đội ngũ giáo viên chấm thi luôn được lựa chọn kỹ càng hàng năm. Quy trình tổ chức thực hiện nghiêm túc, có sự giám sát chặt chẽ; hướng dẫn chấm thi được phổ biến chi tiết, thí sinh và phụ huynh thí sinh hoàn toàn yên tâm.

Nhận định chung về đề thi năm nay, giáo viên cho rằng đề thi không còn những câu hỏi mang tính đánh đố, mẹo mực. Một trong những thay đổi đáng chú ý của đề thi năm nay, mỗi câu lớn không còn là tập hợp các ý rời rạc, mà được thiết kế theo cụm chủ đề gần nhau, gắn kết logic về mặt kiến thức và kỹ năng.

Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh khi làm bài. Các ý nhỏ trong cùng một câu có thể tận dụng luồng tư duy thống nhất, giúp tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả trình bày.

Đây là bước chuyển tiếp rõ nét trong cách xây dựng đề thi theo định hướng năng lực, từ đánh giá rời rạc sang đánh giá tích hợp.

Trong đó, đề Toán có tới hơn 50% tình huống toán học xuất phát từ ngữ cảnh đời sống thực tế, như bảng thống kê điểm số, bài toán sản xuất doanh thu, bài toán hình học không gian quen thuộc trong kiến trúc hoặc công nghiệp…

Các bài toán không chỉ yêu cầu học sinh thực hiện kỹ thuật toán mà còn phải hiểu bản chất ngữ cảnh, biết phân tích dữ kiện, mô hình hóa và lựa chọn phương pháp giải quyết, từ đó đánh giá đúng năng lực vận dụng - trọng tâm của chương trình mới.

Sở GD&ĐT Hà Nội khẳng định công tác coi thi được thực hiện nghiêm túc; việc vận chuyển đề thi được thực hiện an toàn và bảo mật. Sự phối hợp của các lực lượng trong công tác tổ chức thi được thực hiện đồng bộ, chặt chẽ. 100% các điểm thi không bị mất điện trong quá trình tổ chức kỳ thi. Các lực lượng có nhiều sáng kiến hỗ trợ, động viên thí sinh đi thi.

Hôm nay, 9/6, các thí sinh bước vào kì thi chuyên tại 4 trường THPT chuyên của Hà Nội gồm: THPT chuyên Chu Văn An, THPT chuyên Nguyễn Huệ, THPT chuyên Sơn Tây và THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam.