Đề tài khó về CAND, chiến sĩ đặc công được sáng tạo bằng dân ca kịch

Các đơn vị dân ca kịch mang đến hơi thở đương đại qua những câu chuyện về Mẹ Việt Nam Anh hùng, chiến sĩ đặc công, CAND, chống tham nhũng - đề tài khó nhưng được tiếp cận bằng ngôn ngữ sân khấu truyền thống giàu tính biểu cảm.

Sau 10 ngày diễn ra sôi nổi tại Hà Nội (17-26/11), Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025 đã bế mạc, để lại nhiều dấu ấn về chất lượng nghệ thuật, tinh thần sáng tạo và nỗ lực gìn giữ di sản sân khấu truyền thống. Liên hoan năm nay quy tụ 10 đơn vị nghệ thuật với 14 vở diễn (8 vở tuồng, 6 vở dân ca kịch) mang đến bức tranh phong phú từ lịch sử, dân gian đến hiện đại, phản ánh sức sống bền bỉ của các loại hình sân khấu cổ truyền.

Phát biểu bế mạc, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông cho rằng, mỗi vở diễn, mỗi vai diễn không chỉ thể hiện năng lực nghề nghiệp của nghệ sĩ mà còn là kết tinh của tình yêu nghề, khát vọng tiếp nối truyền thống, đổi mới phương thức biểu đạt để phù hợp với nhu cầu thưởng thức ngày càng cao của công chúng trong bối cảnh mới.

NSND Lê Tiến Thọ - Chủ tịch Hội đồng giám khảo nhận xết, đề tài lịch sử tiếp tục là điểm nhấn nổi bật của liên hoan, với sự xuất hiện của nhiều nhân vật quen thuộc trong dòng chảy văn hóa dân tộc như Khúc Thừa Dụ, Hồ Quý Ly, Trần Thủ Độ, Bùi Thị Xuân, Nguyễn Hoàng… được tái hiện bằng nhiều góc nhìn mới, giàu kịch tính. Bên cạnh đó, các đơn vị dân ca kịch mang đến hơi thở đương đại qua những câu chuyện về người Mẹ Việt Nam Anh hùng, chiến sĩ đặc công, CAND, hay chủ đề chống tham nhũng - đề tài khó nhưng được tiếp cận bằng ngôn ngữ sân khấu truyền thống giàu tính biểu cảm.

Tuy vậy, ông cũng chỉ ra một số hạn chế ở nhiều vở diễn như sự lạm dụng lời thoại thay cho hành động sân khấu, cấu trúc kịch bản thiếu tích trò, sử dụng ca khúc không phù hợp làm phá vỡ bản sắc hay thiết kế mỹ thuật chưa sát với đặc trưng từng thời kỳ.

Về diễn viên, hội đồng đánh giá cao tinh thần nghề nghiệp và sự nỗ lực vượt khó, đặc biệt của các đơn vị miền Trung vừa trải qua mưa lũ nhưng vẫn tham gia đầy đủ. Nhiều lớp diễn như Khúc Thừa Mỹ tự sự, Hồ Quý Ly thất thế, Nguyễn Trung Trực quỳ lạy mẹ, Điểm Bích tán Huyền Quang thể hiện rõ khả năng thăng hoa của nghệ sĩ khi được khai thác đúng sở trường.

Hội đồng Nghệ thuật cũng đề xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng các kỳ liên hoan sau, như: lập kế hoạch sớm để các đơn vị chuẩn bị kịch bản - đạo diễn - ê kíp sáng tạo, tổ chức hội thảo tổng kết; nâng cao quy chế tuyển chọn tác phẩm và khuyến khích nghiên cứu, phát triển các loại hình mới như dân ca kịch quan họ - loại hình lần đầu xuất hiện tại liên hoan năm nay.