'Để người dân 'dùng nhầm' hàng giả, cơ quan quản lý phải chịu trách nhiệm'

Theo đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa, việc lơ là trong quản lý có thể khiến người tiêu dùng 'nhầm' hàng kém chất lượng mà vẫn nghĩ đó là hàng chất lượng.

Sáng 17.5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận dự thảo sửa đổi, bổ sung luật Chất lượng, sản phẩm hàng hóa.

Góp ý thêm cho dự thảo luật, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nêu, với những hàng hóa chất lượng sản phẩm mà người dân nhìn vào không biết được chất lượng hay không, thì doanh nghiệp sản xuất phải có trách nhiệm giải trình, công bố chất lượng. Ví dụ hóa chất, nước giải khát, người tiêu dùng không biết là chất lượng, hợp chất nào.

Đánh giá thời gian qua việc kiểm tra chất lượng sản phẩm của cơ quan chức năng khá tốt, song theo ông, dư luận cũng rất bức xúc với hàng gian, hàng giả.

"Chúng ta chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, nhưng lơ là thiếu tinh thần trách nhiệm, sẽ dẫn đến người tiêu dùng phải sử dụng nhầm lẫn hàng hóa kém chất lượng mà vẫn tin đó là hàng hóa chất lượng. 

Cơ quan chức năng quản lý, cán bộ phải chịu trách nhiệm, như vụ scandal vừa qua đã bắt giữ cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm. Cần lấy lại lòng tin cho người tiêu dùng, họ bỏ đồng tiền ra xứng đáng, đảm bảo sức khỏe", ông Hòa nhấn mạnh.

Đại biểu đoàn Đồng Tháp cũng đề nghị đơn vị sản xuất phải cảnh báo trên nhãn mác như hàng hóa đó gây ảnh hưởng gì. Đặc biệt, khi sự việc xảy ra, trách nhiệm của cơ sở sản xuất kinh doanh phải bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng. Phải minh bạch, công khai, làm sai thì phải bồi thường. Đặc biệt người quảng cáo hàng hóa phải hiểu rõ về quy trình, chất lượng hàng hóa.

Lo "làm khó" sàn thương mại điện tử

Đồng tình với việc thiết lập cơ chế để tăng cường kiểm soát hàng hóa trên sàn thương mại điện tử, song đại biểu Hoàng Minh Hiếu (đoàn Nghệ An) cho rằng cần rà soát để tránh trùng lặp với các luật khác như luật Giao dịch điện tử đang dự thảo.

“Trách nhiệm của sàn thương mại điện tử trong xác minh, truy xuất nguồn gốc hàng hóa trước và trong quá trình vận hành chưa phù hợp. Do sàn chưa đủ năng lực và thẩm quyền thực hiện”, ông Hiếu nói.

Theo Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật Quốc hội, sàn chỉ có thể yêu cầu người bán cung cấp thông tin, tài liệu theo yêu cầu của pháp luật và cung cấp cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu. Việc yêu cầu xác minh và truy xuất nguồn gốc hàng hóa có thể khiến “sàn phải chịu trách nhiệm với các hành vi ngoài tầm kiểm soát”. Ông đề nghị cơ quan soạn thảo chỉnh lý phù hợp.

Cùng quan điểm này, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) đánh giá dự thảo là bước tiến lớn trong quản lý sàn thương mại điện tử trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái rất nhiều. Song ông cũng băn khoăn quy định sàn có nghĩa vụ xác thực thông tin người bán hàng và hàng hóa, liệu có vượt quá khả năng của khả năng và pháp lý của các sàn?

“Vì theo quy định sàn không có chức năng điều tra, can thiệp vào chuỗi cung ứng hàng hóa. Điều này có thể đẩy doanh nghiệp vào thế khó và rủi ro pháp lý”, đại biểu nói. Ông cho rằng, trách nhiệm xác thực thông tin người bán và chất lượng hàng hóa đã được quy định trong một số luật và nghị định, như luật Bảo vệ người tiêu dùng… Việc điều chỉnh trong luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa có thể gây trùng lặp, chồng chéo với các quy định hiện hành.

Báo Thanh Niên vừa có loạt bài phản ánh Tràn lan hàng giả, hàng nhái trên sàn thương mại điện tử. Hàng giả tràn lan trên sàn thương mại điện tử không chỉ đe dọa sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng mà còn khiến nhiều doanh nghiệp chân chính điêu đứng khi sản phẩm bị làm giả trắng trợn, bán công khai giữa "chợ mạng". Trong khi đó, quá trình khiếu nại với các sàn lại đầy gian nan, kéo dài, thậm chí bị thờ ơ. 

Theo Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công thương), 3 tháng đầu năm, các nền tảng sàn thương mại điện tử đã thực hiện gỡ bỏ 33.122 sản phẩm và ngăn chặn 11.544 gian hàng vi phạm hoặc không cung cấp đầy đủ thông tin theo quy định khi được yêu cầu.