Dấu ấn văn chương tại LHP Quốc tế Toronto

Tại Liên hoan phim (LHP) Toronto lần thứ 50 (4-14/9), hàng loạt phim nổi bật sẽ được trình chiếu, trong đó có những tác phẩm chuyển thể hoặc lấy cảm hứng từ các tác phẩm văn học.

Là liên hoan phim quốc tế thường niên, có tầm quan trọng sánh ngang những “thương hiệu” như Cannes, Venice, Berlin..., Liên hoan phim Toronto (TIFF) luôn là sự kiện được giới mộ điệu phim ảnh chờ đón mỗi năm. Với các tác phẩm mới, việc được góp mặt tại đây chính là “thước đo” cho sự thành công, báo hiệu những đề cử đặc biệt cho giải Oscar sau đó.

Năm nay, Liên hoan phim Toronto sẽ kỷ niệm nửa thế kỷ tổ chức, dự kiến diễn ra ngày 4-14/9. Không hẹn mà gặp, giới yêu văn chương cũng sẽ tìm thấy những cảm hứng văn học nổi bật tại đây.

Frankenstein trong bản chuyển thể mới nhất hứa hẹn mang đến nhiều điều độc đáo. Ảnh: NXB và IMDB.

Frankenstein

Nổi tiếng với việc “xuất bản ngược” thành sách những bộ phim được đánh giá cao như Mê cung Thần Nông, Hình hài của nước… sau phim hoạt hình chuyển thể Pinocchio, nhà làm phim Mexico Guillermo del Toro đã quyết định làm mới tiểu thuyết Frankenstein kinh điển của văn học Anh.

Có sự góp mặt của những tên tuổi đang lên của điện ảnh Mỹ như Oscar Isaac, Jacob Elordi, Mia Goth… tác phẩm sẽ xuất hiện ở hạng mục Trình chiếu đặc biệt (không tranh giải) của TIFF 50. Nhưng ở Liên hoan phim Quốc tế Venice lần thứ 82, bộ phim sẽ tranh giải chính trước khi lên sóng Netflix vào tháng 11 năm nay.

Được Mary Shelley sáng tác trong một cuộc “thách đấu” văn chương vào năm 1818, tiểu thuyết có tên đầy đủ là Frankenstein hay Prometheus thời hiện đại, xoay quanh nhà khoa học tên Frankenstein. Y tuy là người lỗi lạc nhưng đã ích kỷ thổi hồn vào một sinh vật thí nghiệm, từ đó dẫn đến sự hủy diệt không chỉ bản thân mà còn là những giá trị mình yêu thương.

Guillermo del Toro tiết lộ đây không phải bản chuyển thể trung thành từ tiểu thuyết gốc của Mary Shelley mà là “một câu chuyện phiêu lưu thú vị, có liên quan đến sinh vật kỳ dị”. Dự án bắt đầu từ năm 2007 nhưng sau gần hai thập kỷ mới chính thức ra mắt khán giả. Bên cạnh tác phẩm này, nhà làm phim Mỹ cũng đang chuyển thể Bác sĩ Jekyll và ông Hyde (Robert Louis Stevenson), Lò sát sinh số 5 (Kurt Vonnegut)… thành phim điện ảnh.

Quán Kỳ Nam xoay quanh một dịch giả Hoàng tử bé và mối tình đặc biệt với một góa phụ. Ảnh: NXB và IMDB.

Hoàng tử bé

Là đại diện Việt Nam duy nhất góp mặt tại Liên hoan phim Toronto lần thứ 50, đạo diễn Leon Lê sẽ gửi đến khán giả tác phẩm thứ hai mang tên Quán Kỳ Nam (Ky Nam Inn) sau phim Song lang đầu tay thành công trong và ngoài nước.

Nội dung tác phẩm xoay quanh một dịch giả trẻ - người đang chuyển ngữ Hoàng tử bé của Antoine de Saint-Exupéry (do Liên Bỉnh Phát thủ vai) - đã gặp và có mối quan hệ lãng mạn với một góa phụ (Đỗ Hải Yến đóng chính). Kịch bản do Leon Lê chấp bút cùng đạo diễn - biên kịch - nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc.

Lấy bối cảnh Sài Gòn thập niên 1980, tác phẩm tiếp tục cho thấy sự gắn bó với địa điểm này của Leon Lê. Trong trailer đã ra mắt, nhiều khung cảnh đẹp, đậm tính điện ảnh đã được giới thiệu. Đặc biệt, bộ phim được quay bằng hình thức phim nhựa hoài cổ, đem đến chất lượng hình ảnh riêng biệt.

Trên trang web, Liên hoan phim Toronto đánh giá đây là tác phẩm “đầy tinh tế và nhẹ nhàng” của đạo diễn người Việt. Quán Kỳ Nam sẽ ra mắt lần đầu tiên tại Liên hoan phim Toronto và tái ngộ khán giả trong nước dự kiến vào cuối năm 2025.

Tiểu thuyết đầu tay của Kazuo Ishiguro sẽ đan xen giữa Nhật và nước Anh. Ảnh: NXB và IMDB.

Cảnh đồi mờ xám

Chuyển thể từ tiểu thuyết đầu tay cùng tên của Kazuo Ishiguro, A Pale View of Hills do Kei Ishikawa viết kịch bản và đạo diễn, xoay quanh những ký ức liên tục dịch chuyển giữa Nhật Bản trong thập niên 1950 và nước Anh thập niên 1980 của một góa phụ. Phim có sự tham gia của các diễn viên Suzu Hirose, Fumi Nikaido, Yō Yoshida và Camilla Aiko.

Trước đó, tác phẩm đã được công chiếu lần đầu tiên trên toàn thế giới tại hạng mục Un Certain Regard của LHP Cannes 2025. Tại Liên hoan phim Toronto lần thứ 50, phim không tranh giải và góp mặt ở hạng mục Trình chiếu đặc biệt cùng Quán Kỳ Nam, Frankenstein…

Chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với The Guardian, nhà văn đoạt giải Nobel Văn chương 2017 cho biết cuốn sách được viết dựa trên cảm xúc mà ông nhớ lại từ những câu chuyện mẹ kể về nước Nhật sau khi cả nhà đã di cư đến Anh. Ông bộc bạch bản thân thấy tiếc vì mẹ không kịp nhìn thấy tác phẩm này được chuyển thể.

Nói về công tác chuyển thể, Ishiguro cho biết “Phim ảnh không phải bản dịch sách mà cần trung thành với nguyên tác. Tôi biết nhiều tiểu thuyết gia sẽ khó chịu khi nghe tôi nói điều này, nhưng vấn đề là tôi xem rất nhiều, rất nhiều phim và khi bản chuyển thể của một cuốn sách nổi tiếng nào đó không hiệu quả, thì 95% là do các nhà làm phim quá bận tâm phải làm sao để nó giống với nguyên tác”. Ishiguro cũng từng viết kịch bản chuyển thể, trong đó Living đã được đề cử tại giải Oscar lần thứ 95.

Bộ phim tiểu sử đan cài giữa thực và hư của tác giả quan trọng nhất khối Đức ngữ. Ảnh: NXB và IMDB.

Franz Kafka

Là cây viết hàng đầu của văn chương Séc nói riêng và khối Đức ngữ nói chung, tầm vóc của Franz Kafka lớn đến mức các tác phẩm của ông đã truyền cảm hứng cho nhiều nhà văn, các cuốn sách liên tục được tái bản cũng như các tác phẩm điện ảnh về cuộc đời ông là không hề ít. Năm nay, phim tiểu sử mới mang tên Franz sẽ được ra mắt lần đầu tại hạng mục Trình chiếu đặc biệt của Liên hoan phim Toronto.

Do nữ đạo diễn kiêm biên kịch người Ba Lan nổi tiếng Agnieszka Holland cầm trịch, đây là tác phẩm hợp tác giữa Séc, Đức và Ba Lan. Lấy bối cảnh Prague - thủ đô nước Séc, Franz là bức chân dung tưởng tượng về Franz Kafka, pha trộn giữa hư cấu và thực tế để tạo nên một diễn giải sống động về cuộc đời, tâm hồn và di sản của nhà văn này.

Theo các nhà phê bình, thay vì thực hiện một bộ phim tiểu sử truyền thống, tác phẩm đã xây dựng hành trình khám phá thế giới nội tâm của nhà văn nổi tiếng một cách phân mảnh, được dẫn dắt bởi cảm xúc thông qua những giấc mơ, lá thư và các cuộc gặp gỡ tưởng tượng.

Sau khi trình chiếu (không tranh giải) tại Liên hoan phim Toronto, Franz sẽ chính thức tranh giải tại LHP Quốc tế San Sebastian của Tây Ban Nha, ra mắt khán giả Séc vào tháng 9 và giới mộ điệu phim ảnh Đức vào tháng 10 tới.