Dầu hộp số CVT có gì khác dầu số tự động AT, khi nào nên thay?

Với cấu tạo đặc biệt, dầu hộp số CVT có những đặc tính khác với dầu hộp số tự động AT, do đó chủ xe nên chú ý lựa chọn đúng loại dầu cũng như thời gian thay dầu dầu hộp số CVT cho ô tô.

Tương tự dầu động cơ, dầu hộp số cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động bền bỉ của hộp số cũng như sự ổn định của xe. Hiện nay, ô tô với nhiều mẫu mã, kiểu loại được trang bị mỗi loại hộp số khác nhau, trong đó phổ biến nhất hiện nay là hộp số tự động AT truyền thống và hộp số tự động vô cấp CVT (hộp số CVT). Chính vì vậy, để phù hợp với cấu tạo, đặc điểm riêng của mỗi loại hộp số, các nhà sản xuất ô tô, linh phụ kiện thường phát triển những loại dầu hộp số riêng cho mỗi dòng xe. Trong đó, với xe hộp số CVT chủ xe cần lưu ý khi lựa chọn, thay thế dầu hộp số CVT.

Với ô tô sử dụng hộp số CVT, như Thanh Niên đã đề cập trong những bài viết trước đây, loại hộp số này có cấu tạo, đặc điểm, hoạt động… khác với hộp số tự động truyền thống. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng ô tô hộp số CVT, không ít chủ xe thường cho rằng hộp số CVT cũng giống như hộp số tự động. Thậm chí, một số người dùng ô tô, đặc biệt là tài mới còn không chú ý đến sự khác biệt giữa dầu hộp số CVT và hộp số tự động AT cũng như thời gian thay dầu. Do đó, dẫn đến những hư hỏng liên quan đến hộp số.

Thực tế, đặc điểm về cấu tạo, hoạt động… ô tô hộp số CVT thường sử dụng loại dầu hộp số có đặc tính riêng. Do đó, chủ xe cần nhận biết, phân biệt rõ và tuyệt đối không nên sử dụng dầu hộp số tự động để thay cho hộp số CVT.

Khác biệt giữa dầu hộp số CVT và dầu hộp số AT

Theo các chuyên gia trong ngành, ô tô hộp số tự động truyền thống (AT) thường sử dụng dầu hộp số ATF (Automatic Transmission Fluid). Loại dầu này có nhiệm vụ bôi trơn, làm mát, truyền lực thủy lực cho ly hợp, bánh răng và bảo vệ các chi tiết trong hộp số. Trong khi đó, hộp số vô cấp CVT hoạt động dựa trên dây đai kết hợp với các puly biến thiên liên tục. Do đó, dầu hộp số CVT ngoài các chức năng như dầu ATF còn phải đảm nhận thêm vai trò tạo độ ma sát chính xác giữa dây đai và puly để dây đai truyền động trơn tru, đồng thời chống trượt nhưng vẫn hạn chế mài mòn.

Bên cạnh đó, dầu hộp số CVT có khả năng chống oxy hóa vượt trội và giữ được đặc tính ở nhiệt độ cao, một điều quan trọng đối với hộp số CVT hoạt động bằng dây đai. Vì vậy, dầu hộp số CVT được pha chế với phụ gia đặc thù, có độ nhớt và tính chất ma sát khác biệt so với dầu ATF.

Anh Huỳnh Quốc Đạt, kỹ thuật viên của một garage chuyên sửa chữa ô tô tại phường An Phú, TP.HCM cho biết: "Tuyệt đối không nên sử dụng dầu hộp số tự động để thay cho hộp số CVT. Việc sử dụng sai loại dầu giữa hộp số CVT và hộp số AT có thể gây ra hiện tượng trượt puly, dây đai, rung giật, thậm chí làm hỏng hộp số CVT". Bên cạnh đó, thời gian thay dầu hộp số CVT và dầu hộp số tự động AT truyền thống cũng khác nhau.

Khi nào nên thay dầu hộp số CVT?

Tương tự dầu động cơ, dầu hộp số cũng được nhà sản xuất khuyến cáo kiểm tra, thay thế định kỳ để duy trì sự định cho hộp số. Tùy vào mỗi dòng xe, mỗi loại hộp số và mỗi nhà sản xuất… thời gian thay dầu hộp số sẽ khác nhau. Với ô tô số tự động AT truyền thống, nhiều hãng xe khuyến cáo chủ xe nên thay dầu hộp số khi sau khi xe đã vận hành từ 40.000 - 80.000 km. Trong khi với hộp số CVT, thời gian thay dầu hộp số thường được các hãng xe khuyến cáo trong khoảng 40.000 - 60.000 km, tùy điều kiện vận hành. Để biết chính xác thay dầu hộp số CVT cho mỗi dòng xe cụ thể, chủ xe nên đọc sách hướng dẫn hoặc tham khảo thông tin từ nhà sản xuất, đại lý hoặc xưởng dịch vụ chính hãng.

Một số dòng xe đời mới, thời gian thay dầu hộp số CVT có thể kéo dài hơn, nhưng việc thay đúng thời điểm sẽ giúp hộp số hoạt động ổn định và tăng tuổi thọ. Tuy nhiên, nếu ô tô thường xuyên di chuyển trong điều kiện khắc nghiệt như đường đô thị hay xảy ra kẹt xe, leo dốc nhiều, chở tải nặng, đi đường ngập nước hoặc có hiện tượng rung giật khi tăng tốc… chủ xe cũng nên mang xe đi kiểm tra và thay dầu hộp số CVT sớm hơn khuyến cáo.

Bên cạnh đó, trong quá trình kiểm tra, bảo dưỡng và sử dụng xe chủ xe cũng nên chú ý các dấu hiệu như dầu hộp số CVT trong bình chuyển màu sẫm, có mùi khét hoặc xuất hiện cặn... chứng tỏ chất lượng dầu đã xuống cấp. Khi đó, tài xế nên đưa xe đến xưởng dịch vụ để kiểm tra, tránh để hộp số bị hư hỏng nặng.