Đảng Cộng hòa tranh cãi về tác động của siêu dự luật

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) và nhiều nghị sĩ, trong đó có cả các thành viên đảng Cộng hòa, ước tính siêu dự luật ngân sách mà Tổng thống Donald Trump đang thúc đẩy sẽ gây thâm hụt hàng nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson ngày 1/6 lập luận rằng cách tính toán của các nghị sĩ trong CBO đã sai.

Dự luật này có những điểm chính là cắt giảm thuế, tăng chi tiêu cho an ninh biên giới, siết quy định với Medicaid và hủy bỏ các khoản tín dụng thuế năng lượng sạch. CBO đánh giá dự luật tiềm ẩn nguy cơ đẩy nợ công Mỹ tăng thêm 3.800 tỷ USD đến năm 2034.

Ông Johnson cho rằng dự báo về mức thâm hụt mà CBO đưa ra dựa trên giả định về nền kinh tế "tăng trưởng yếu ớt", cho rằng nếu được thông qua vào ngày 4/7, dự luật này sẽ giúp giảm thâm hụt và mang lại động lực cho kinh tế Mỹ.

Giám đốc Văn phòng Quản lý Hành chính và Ngân sách Mỹ (OMB) Russ Vought cũng đồng tình với ông Johnson, lập luận rằng dự luật này sẽ giúp giảm khoảng 1.400 tỷ USD thâm hụt.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho rằng đánh giá của CBO đã không tính tới "nguồn thu đáng kể từ thuế quan". "Chúng ta sẽ khiến thâm hụt giảm từ từ", ông Bessent bày tỏ lạc quan về dự luật.

Tuy nhiên, thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul không đồng tình với Bộ trưởng Bessent, cho rằng cách tính toán như vậy "thực sự không hợp lý".

"Tôi nghĩ họ đang yêu cầu quá nhiều tiền. Cuối cùng, cách bạn cộng lại để nhẩm xem dự luật này thực sự sẽ tiết kiệm hay chi nhiều hơn từ ngân sách sẽ là cách tính toán họ sẽ vay thêm bao tiền. 5.000 tỷ trong hai năm. Một khoản tiền khổng lồ đấy", thượng nghị sĩ Paul nói.

Tổng thống Trump từng mô tả siêu dự luật là "to lớn và tốt đẹp". Đây được coi là dự luật giúp thiết lập nền tảng ngân sách để ông thực hiện các cam kết khi tranh cử.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại dự luật làm tăng thêm khoảng 3.000-5.000 tỷ USD thâm thụt trong 10 năm tới, làm lu mờ cả các khoản cắt giảm Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) đã thực hiện. Tỷ phú Elon Musk, cựu lãnh đạo DOGE, cũng bày tỏ thất vọng với dự luật này và đã rời chính quyền Trump khi vai trò nhân viên chính phủ đặc biệt của ông hết hạn.

Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật với 215 phiếu thuận và 214 phiếu chống, nhưng đang gặp nhiều trở ngại ở Thượng viện, khi nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa bày tỏ hoài nghi với nó. Tỷ phú Elon Musk cũng cho rằng dự luật này sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách, làm suy yếu nỗ lực mà đội ngũ Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) đang thực hiện.

Ngọc Ánh (Theo Axios, AP, AFP)