Taliban bác khả năng Mỹ tái kiểm soát căn cứ không quân Afghanistan

"Mỹ không thể hiện diện quân sự tại Afghanistan. Tuy nhiên, hai nước vẫn có thể gắn kết với nhau, xây dựng quan hệ chính trị và kinh tế dựa trên tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung", Zakir Jalaly, quan chức Bộ Ngoại giao thuộc chính quyền Taliban, cho biết hôm 19/9.

Phát biểu được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố chính quyền Mỹ "đang tìm cách lấy lại căn cứ Bagram". Tuy không xác nhận liệu Washington có đang đàm phán với Taliban về vấn đề này hay không, Tổng thống Trump khẳng định ông có đòn bẩy vì chính quyền tại Afghanistan "cần nhiều thứ từ Mỹ".

Ông Jalaly ca ngợi lãnh đạo Mỹ là "doanh nhân và nhà thương thuyết tài ba", nhưng nhấn mạnh rằng người dân Afghanistan chưa bao giờ chấp nhận sự hiện diện quân sự của nước ngoài ở nước này. "Với những hình thức tiếp xúc khác, chúng tôi để mở tất cả hướng đi với Mỹ", quan chức Taliban nói.

Mỹ hiện duy trì mức độ tiếp xúc tối thiểu với chính quyền Taliban, chủ yếu xoay quanh các cuộc đàm phán con tin. Adam Boehler, đặc phái viên của Nhà Trắng về vấn đề con tin, tuần trước có chuyến thăm hiếm hoi tới Kabul và gặp Ngoại trưởng Afghanistan Amir Khan Muttaqi.

Kể từ khi Taliban lên nắm quyền vào tháng 8/2021, Afghanistan vẫn bị cô lập trên trường quốc tế, với Nga là nước duy nhất công nhận chính quyền mới. Nền kinh tế Afghanistan suy yếu trầm trọng, không thể thu hút viện trợ hay đầu tư nước ngoài.

Afghanistan sẽ không có đại diện tham dự kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào tuần sau, do các quan chức Taliban bị áp lệnh cấm đi lại.

Sân bay quân sự Bagram, nằm cách thủ đô Kabul khoảng 40 km về phía bắc, được Liên Xô xây dựng từ thập niên 1950 và trở thành căn cứ then chốt của Mỹ trong chiến dịch can thiệp vào Afghainstan sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001. Vào giai đoạn đỉnh điểm, nơi đây có hơn 100.000 binh sĩ đồn trú, hai đường băng dài, bệnh viện và một nhà giam.

Trong cuộc chiến ở Afghanistan, Bagram là điểm xuất phát cho hầu hết lực lượng Mỹ, nhiều đời tổng thống Mỹ cũng từng đến đây thị sát. Cựu tổng thống Joe Biden hồi tháng 7/2021 ra lệnh cho Lầu Năm Góc rút toàn bộ lực lượng khỏi Bagram, khi lực lượng Taliban áp sát thủ đô Kabul.

Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ năm 2023 kết luận quyết định rời bỏ căn cứ Bagram góp phần khiến cuộc di tản hỗn loạn tại sân bay Kabul vào tháng 8/2021 trở nên nghiêm trọng hơn, biến sân bay quốc tế Hamid Karzai trở thành lối sơ tán duy nhất khỏi Afghanistan.

Thanh Danh (Theo Reuters, Hill)