Đại học Mỹ và ông Donald Trump căng thẳng nảy lửa

Tổng thống Trump yêu cầu nhiều trường đại học ký kết thoả thuận để nhận được nguồn tài trợ liên bang. Ảnh: Reuters.

The Guardian cho biết hàng nghìn sinh viên, giảng viên và nhân viên tại hơn 100 trường đại học trên khắp nước Mỹ đã đồng loạt xuống đường hôm 8/11 để phản đối “cuộc tấn công của chính quyền Trump vào giáo dục đại học”.

Đây là sự kiện đầu tiên trong chuỗi các hoạt động tại loạt đại học Mỹ, dự kiến sẽ tiếp diễn và đạt cao trào vào ngày quốc tế lao động năm 2026, cùng với đó là hướng tới một cuộc tổng đình công vào năm 2028.

Phong trào được tổ chức dưới danh nghĩa Students Rise Up - mạng lưới liên kết các nhóm sinh viên địa phương và tổ chức quốc gia Cùng tham gia còn có các hiệp hội và công đoàn giáo dục như Hiệp hội các Giáo sư Đại học Mỹ và Liên minh Lao động Giáo dục đại học Quốc gia.

Sinh viên Đại học Duke đổ ra đường phản đối ông Trump. Ảnh: The Guardian.

Những đoàn người đồng loạt đổ ra đường, kêu gọi giới lãnh đạo các trường đại học và các nhà lập pháp lên án Tổng thống Trump khi ông ép buộc các trường tuân phải tuân theo những yêu cầu vô lý để đổi lấy nguồn tài trợ từ liên bang. Đến nay, chỉ New College of Florida, một trường công lập ở Mỹ, chấp thuận ký kết thỏa thuận này.

Trong suốt ngày đổ ra đường, hàng trăm sinh viên trên khắp nước Mỹ rời lớp học, giương biểu ngữ và tổ chức mít-tinh tại khuôn viên trường. Ngoài việc phản đối “thỏa thuận Trump”, họ còn kêu gọi mở rộng khả năng tiếp cận giáo dục, bảo vệ sinh viên chuyển giới và sinh viên quốc tế.

Ở Đại học Duke (bang North Carolina), sinh viên và giảng viên đã giương biểu ngữ kêu gọi trường trả mức lương 25 USD/giờ cho nhân viên, đồng thời hỗ trợ người nhập cư và bảo vệ sinh viên yếu thế. Trong khi đó, ở Đại học Brown (bang Rhode Island), một trong những trường đầu tiên đạt thỏa thuận với chính quyền Trump, người đi đường được mời in dấu tay ủng hộ hoạt động của sinh viên. Còn tại New York, sinh viên và giảng viên nhiều trường đại học tập trung bên ngoài trụ sở Apollo Global Management để phản đối CEO Marc Rowan - tỷ phú tài trợ cho ông Trump và là người được coi là kiến trúc sư của “thỏa thuận Trump”.Nhóm giảng viên, sinh viên cáo buộc ông Rowan không có quyền định đoạt chính sách giáo dục đại học, đồng thời chỉ trích vai trò của ông trong việc điều hành Đại học Phoenix, ngôi trường được mệnh danh là “nguồn nợ sinh viên lớn nhất nước Mỹ”. Trong một bài viết trên New York Times, ông Rowan bảo vệ "thỏa thuận Trump" với lập luận rằng giáo dục đại học Mỹ đang bị huỷ hoại và cần được điều chỉnh từ bên ngoài. Tuy nhiên, nhiều học giả cho rằng các tỷ phú như Marc Rowan đang thao túng nền giáo dục quốc gia. Giáo sư Amy Offner tại Đại học Pennsylvania cho rằng các tỷ phú không nên quyết định điều gì được dạy hay nghiên cứu ở Mỹ.Từ khi tái đắc cử tổng thông, ông Donald Trump liên tiếp giáng đòn vào các cơ sở giáo dục đại học Mỹ khi yêu cầu các trường phải thay đổi chính sách để nhận được nguồn tài trợ liên bang.

Một trong những "nạn nhân" đầu tiên là Đại học Harvard khi trường này bị đóng băng hàng triệu USD tài trợ liên bang và cả quỹ tài trợ nghiên cứu.

Tiếp đó, hàng loạt cơ sở giáo dục đại học danh tiếng khác cũng bị ông Trump đe doạ cắt ngân sách tài trợ nếu không thay đổi chính sách tuyển sinh, giới hạn sinh viên quốc tế hay loại bỏ yếu tố chủng tộc trong tuyển sinh. Nhiều trường đã lên tiếng phản đối, cho rằng ông Trump đang xâm phạm quyền tự chủ và tự do học thuật của nhà trường.