Đại diện Liên Hợp Quốc: Việt Nam nên dùng AI cảnh báo sớm thiên tai - Báo VnExpress

Khuyến nghị được bà Pauline Tamesis, Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam, nêu tại phiên toàn thể Diễn đàn Kinh tế mùa Thu năm 2025, sáng 26/11 tại TP HCM. Theo bà, ứng phó với khí hậu hiện có thể hành động nhanh hơn bằng cách ứng dụng các tiến bộ của trí tuệ nhân tạo (AI).

Với Việt Nam, các hệ thống AI có thể mang đến nhiều hữu ích. "Cảnh báo sớm thiên tai có ý nghĩa rất quan trọng với Việt Nam vì nơi đây chịu ảnh hưởng lớn bởi biến đổi khí hậu", bà Pauline nói.

Bà Pauline Tamesis có hơn 25 năm kinh nghiệm đảm nhiệm các vị trí lãnh đạo cấp cao, dẫn dắt những thay đổi quan trọng vì sự phát triển bền vững. Bà đảm nhiệm vị trí Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam từ tháng 6/2022.

Khuyến nghị của chuyên gia Liên Hợp Quốc nêu trong bối cảnh các báo cáo Chỉ số Rủi ro khí hậu toàn cầu (Global Climate Risk Index) của Germanwatch thường xuyên xếp Việt Nam trong top 10-15 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các hiện tượng thời tiết cực đoan liên quan đến biến đổi khí hậu.

Riêng năm nay, Biển Đông xuất hiện 15 cơn bão, 5 áp thấp nhiệt đới, biến 2025 thành năm nhiều bão nhất trong 30 năm, cùng với năm 2017. Thời gian qua, bão lụt đã gây ra nhiều thiệt hại tại các địa phương. Cơ quan khí tượng dự báo một tháng tới, Biển Đông có khả năng xuất hiện 1-2 cơn bão, áp thấp nhiệt đới và có thể ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam.

Báo cáo kỹ thuật công bố tháng 6/2025 của Ủy ban Điều hành Công nghệ (TEC) thuộc Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC), đánh giá AI có thể trở thành công cụ mạnh mẽ để hỗ trợ hành động khí hậu tại các quốc gia đang phát triển, những nơi chịu tác động khí hậu nghiêm trọng nhất.

Theo đó, AI có thể tăng cường hệ thống cảnh báo sớm bằng cách dự báo các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ, hạn hán, giúp chủ động quản lý rủi ro thiên tai. Ngoài ra, công cụ quy hoạch đô thị dựa trên AI có thể xác định điểm yếu của hạ tầng và tối ưu hóa sử dụng đất. Kết hợp với ảnh vệ tinh, AI còn hỗ trợ bảo tồn đa dạng sinh học, sử dụng nước bền vững và phục hồi đất.

Cùng với ứng dụng AI trong cảnh báo sớm thiên tai, bà Pauline Tamesis đưa ra 3 khuyến nghị đầu tư giúp Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng cao, bền vững và bao trùm.

Đầu tiên, đầu tư điện tái tạo để cải thiện chất lượng không khí và tăng cường an ninh năng lượng, tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế. Khi các dự án được triển khai đúng tiến độ và đồng bộ về hạ tầng truyền tải, năng lượng sạch sẽ trở thành nền tảng cho phát triển bền vững và thu hút đầu tư dài hạn.

Thứ hai, tăng chi cho giáo dục, nâng cấp kỹ năng lao động và hiện đại hóa hạ tầng. Điều này sẽ thúc đẩy tăng trưởng năng suất, giảm nghèo và mở rộng dư địa tài khóa cho chính phủ. Cuối cùng, rót vốn vào hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông có thể đóng góp tối thiểu khoảng 2% vào tăng trưởng kinh tế, đồng thời tạo cơ hội tiếp cận dịch vụ số, hỗ trợ giảm nghèo, thu hẹp khoảng cách phát triển.

Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025 chủ đề "Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số", do UBND TP HCM chỉ đạo, Trung tâm Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (HCMC C4IR) chủ trì, phối hợp cùng các cơ quan, bộ ngành và WEF tổ chức. Sự kiện quy tụ 7 đoàn tổ chức quốc tế, 10 trung tâm C4IR toàn cầu, 6 tập đoàn đa quốc gia, đại diện các nước và 500 doanh nghiệp trong nước.

Viễn Thông