Đà Lạt bị sạt lở 'bao vây', giải pháp ATGT nào cho phố ngàn hoa?

Mưa lớn dồn dập khiến các tuyến đèo trọng yếu vào Đà Lạt (Lâm Đồng) đồng loạt sạt lở, chia cắt giao thông. Hàng loạt điểm sụt lún, trượt đất, sập nhà, đe dọa an toàn người dân và du khách, chưa từng có trong nhiều năm qua.

Không ai ngờ ở "phố ngàn hoa" lại có ngày bị bao vây bởi sạt lở đèo từ bốn phía như thời gian qua. Những cơn mưa lớn kéo dài suốt nhiều ngày đã "đánh thức" lớp địa chất vốn mong manh, dẫn đến hàng loạt điểm sụt trượt, khiến mọi tuyến đường đến Đà Lạt đều khó khăn, thậm chí chia cắt vùng đất du lịch nổi tiếng này.

Anh Nguyễn Hiền, giám đốc Công ty vận tải hành khách T.L, chạy tuyến Phan Thiết – Đà Lạt- Buôn Mê Thuột, nhận định rằng, hiện nay không chỉ vấn đề gây tắc nghẽn giao thông khi các tuyến đèo sạt lở như vừa qua, mà còn đặt ra bài toán lớn hơn là hạ tầng giao thông kết nối với Đà Lạt- Lâm Đồng không đáp ứng được yêu cầu trong bối cảnh sau sáp nhập.

"Với yêu cầu rất cao về thúc đẩy phát triển kinh tế và nhu cầu tăng trưởng mới, nhưng với quá trình đô thị hóa rất nhanh khiến hạ tầng giao thông kết nối Đà Lạt (TP.Đà Lạt cũ) trở nên bất cập hơn bao giờ hết", anh Hiền chia sẻ.

Hạ tầng giao thông đô thị thiếu tính an toàn

Nhìn lại các vụ sạt lở những ngày qua, để chứng minh điều mà anh Hiền nhận định là có cơ sở. Thứ nhất là vụ sạt lở đèo Prenn, huyết mạch kết nối Đà Lạt với QL20. Tại Km224+600 – Km224+700, nền đường bị khoét rỗng từ taluy âm, tạo ra vết nứt dài và độ lún lớn đến mức buộc chính quyền phải lập tức công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai. Dù hiện nay việc lưu thông qua đèo này đã được nối lại, nhưng vẫn rủi ro mất an toàn cao.

Những ngày đèo Prenn "đóng cửa", giao thông bị cắt đứt, hàng nghìn phương tiện phải chuyển hướng qua đèo Mimosa để ra vào Đà Lạt. Nhưng đèo Mimosa lại liên tục gặp sự cố; đất đá đổ tràn, taluy dương trượt xuống mặt đường... khiến đèo này cũng phải "đóng cửa" luôn. Giao thông vào ra Đà Lạt càng thêm khó khăn. 

Nhìn rộng ra các tuyến kết nối vùng, tình hình cũng không khá hơn. Đó là đèo Khánh Lê trên quốc lộ 27C, cung đường nổi tiếng nối Đà Lạt với Nha Trang xảy ra vụ sạt lở vùi lấp xe khách khiến 6 người tử vong và 19 người bị thương.

Cho tới thời điểm hiện tại, giao thông tuyến đèo Khánh Lê từ Nha Trang đi Đà Lạt lại xuất hiện thêm nhiều vết nứt ở mặt đường, vẫn chưa được xử lý dứt điểm và vẫn đang phong tỏa, chưa thông xe.

Ngay cả đèo D'ran, vốn được xem là "ổn định" nhất trong nhóm các đèo lên cao nguyên Lâm Viên, cũng xuất hiện vết nứt lớn khiến cơ quan chức năng phải cấm lưu thông để gia cố. UBND tỉnh Lâm Đồng cũng đã ban bố lệnh sửa chữa khẩn cấp đèo này với kinh phí lên đến hơn 9 tỉ đồng hôm 12.11.

Một tuyến khác cũng kết nối vùng duyên hải với phố ngàn hoa Đà Lạt là tuyến đèo Sông Pha (còn gọi là Ngoạn Mục) trên QL27 cũng đã xảy ra nhiều điểm sạt lở, cây gãy đổ trong mưa lũ thời gian qua, cơ quan chức năng cũng phải tạm "đóng đèo" để sửa chữa, dọn dẹp (nay đã thông xe). Bên cạnh đó các đèo Đại Ninh (QL28B); đèo Gia Bắc (QL28) đều kết nối Phan Thiết- Đà lạt liên tục sạt lở và đang trong quá trình phải sửa chữa, nâng cấp.

Giải pháp nào kết nối giao thông an toàn ?

Tất cả hợp lại thành một bức tranh khó khăn về hạ tầng giao thông kết nối của thủ phủ Lâm Đồng. Không chỉ có biến đổi khí hậu tạo nên, mà Đà Lạt vốn dĩ cũng nổi tiếng vì thời tiết thất thường. Nhưng hình ảnh tứ bề đến Đà Lạt đều bị sạt lở như vừa qua thì quả là hiếm thấy.

Giải bài toán kết nối an toàn giao thông cho Đà Lạt bằng cách nào ? Các cơ quan của Lâm Đồng đang nỗ lực, thậm chí là đã mời cả các nhà khoa học ở Viện Hàn lâm khoa học công nghệ Việt Nam vào khảo sát mấy ngày nay để tìm giải pháp khắc phục. Điều đó cho thấy câu trả lời không dễ chút nào về kết nối giao thông an toàn cho phố ngàn hoa.

Điều đáng quan tâm hơn không chỉ là giải pháp kỹ thuật bền vững, mà là nguồn lực đầu tư sửa chữa, khắc phục cho các điểm đèo sạt lở hiện nay là rất lớn. Theo báo cáo của UBND tỉnh Lâm Đồng, thiệt hại do mưa lũ thời gian qua ở tỉnh này lên đến con số khoảng hơn 1.000 tỉ đồng, trong khi nguồn ngân sách dự phòng còn lại khá hạn hẹp. UBND tỉnh Lâm Đồng đã kiến nghị Chính phủ hỗ trợ 600 tỉ đồng để khắc phục thiệt hại. Tuy nhiên, Chính phủ mới chỉ đáp ứng hỗ trợ Lâm Đồng 300 tỉ đồng. Sở Xây dựng Lâm Đồng cho biết, tất cả các điểm sạt lở trong tỉnh mà Sở này đang tính toán khắc phục cần nguồn kinh phí lên đến 360 tỉ đồng.

Sở Xây dựng Lâm Đồng đang nỗ lực từng bước, từ cắm cọc thép gia cố đến lập hồ sơ xử lý khẩn cấp các vị trí mất ổn định. Chẳng hạn đèo Mimosa đang được chọn giải pháp bắc cầu cạn qua chỗ sạt lở để giảm độ cong cua của đèo này. Còn đèo D'Ran sạt trượt cả mảng đồi thông sẽ được xử lý thế nào để đảm bảo an toàn vẫn đang được Sở Xây dựng Lâm Đồng tính toán với các nhà thầu tư vấn thiết kế. Riêng tuyến đường đèo Prenn đang được cho lưu thông trở lại nhưng giải pháp ép cừ, gia cố taluy âm đang được thực hiện liệu có phải là giải pháp căn cơ hay không còn đang được Sở Xây dựng Lâm Đồng cân nhắc, quyết định.

"Những vụ sạt lở vừa qua không chỉ là thiên tai ngẫu nhiên, nó chứng minh cho chúng ta thấy rằng vấn đề hạ tầng giao thông kết nối với Đà Lạt đang bị hạn chế. Nó đòi hỏi các cơ quan chức năng của tỉnh phải có giải pháp căn bản, an toàn và chắc chắn cho kết nối nối giao thông vùng. Vì kết nối giao thông an toàn sẽ là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà Lâm Đồng đang phấn đấu", một cán bộ Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng chia sẻ.