Cột mốc mới trong quan hệ Mỹ - Anh

Chuyến thăm cấp nhà nước tới Anh của Tổng thống Mỹ Donald Trump (từ ngày 17 - 19.9) mở ra một cột mốc mới trong quan hệ giữa hai nước đồng minh xuyên Đại Tây Dương.

Ngày 17.9, ông Trump và phu nhân Melania Trump đã được đón tiếp tại London bằng những nghi lễ hoàng gia trang trọng nhất, phản ánh sự coi trọng đặc biệt cũng như kỳ vọng lớn của giới chức Anh. Cuối ngày 17.9, ông Trump và phu nhân đã tham dự quốc yến tại lâu đài Windsor.

"Vô giá và vĩnh cửu"

Tại quốc yến, vua Charles III đã có bài phát biểu ca ngợi mối quan hệ lịch sử giữa Anh và Mỹ, đồng thời ca ngợi những nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc "tìm kiếm giải pháp" cho các cuộc xung đột trên thế giới và cùng sát cánh ủng hộ Ukraine. "Anh là đối tác trong thỏa thuận thương mại đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump và tôi tin tưởng mối quan hệ này sẽ tiếp tục tăng trưởng", Đài Sky News dẫn phát biểu của vua Charles III.

Về phần mình, Tổng thống Trump đã bày tỏ lòng kính trọng sâu sắc đối với vua Charles III, coi đây là một trong những "vinh dự lớn nhất trong sự nghiệp chính trị" của ông. Reuters dẫn lời ông Trump mô tả: "Mối quan hệ thân thiết và bản sắc giữa Mỹ và Anh là vô giá và vĩnh cửu. Nó không thể thay thế và không thể phá vỡ".

Theo giới quan sát, quan chức Anh kỳ vọng có thể chuyển hóa cảm tình của ông Trump với nước này thành hành động. Trên thực tế, kỳ vọng đó đã phần nào được "hiện thực hóa" khi chính phủ Anh ngày 17.9 cho biết chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Trump đã thu hút 150 tỉ bảng Anh (khoảng 204,87 tỉ USD) vốn đầu tư vào nước này, bao gồm cả các cam kết mới và cam kết đã được công bố trước đó.

Trong số các khoản đầu tư lớn có cam kết dài hạn trị giá 90 tỉ bảng Anh của tập đoàn cổ phần tư nhân Blackstone, cùng khoản đầu tư 3,9 tỉ bảng từ Prologis dành cho lĩnh vực khoa học đời sống và sản xuất tiên tiến, theo CNN. Ngoài ra, Anh cũng thu hút 31 tỉ bảng đầu tư từ các "ông lớn" ngành công nghệ Mỹ, nhằm thúc đẩy các ngành công nghiệp như trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử và năng lượng hạt nhân dân sự.

Chính phủ Anh nhấn mạnh các cam kết đầu tư dự kiến sẽ tạo ra 7.600 việc làm, đồng thời khẳng định việc 2 lần liên tiếp đón Tổng thống Trump chỉ trong thời gian ngắn sẽ đem lại lợi ích kinh tế thiết thực.

Ở chiều ngược lại, phía Anh cũng đưa ra một loạt các khoản đầu tư vào Mỹ, nổi bật là khoản đầu tư 30 tỉ USD vào nghiên cứu và phát triển tại Mỹ của hãng dược phẩm GSK. Thủ tướng Anh Keir Starmer cho hay: "Những khoản đầu tư này là minh chứng cho sức mạnh kinh tế của Anh và là tín hiệu mạnh mẽ cho thấy đất nước chúng ta cởi mở, đầy tham vọng và sẵn sàng dẫn đầu".

Kỳ vọng nhiều hơn

Tổng thống Trump và Thủ tướng Starmer đã gặp nhau tại dinh thự Chequers (miền nam Anh) ngày 18.9. Tại đây, hai nhà lãnh đạo dự kiến thảo luận nhiều vấn đề toàn cầu cấp bách, bao gồm xung đột Nga - Ukraine, tình hình an ninh ở sườn phía đông của NATO và tình hình ở Dải Gaza.

Ngoài ra, giới chuyên gia nhận định trọng tâm chính của cuộc gặp vẫn sẽ xoay quanh vấn đề thuế quan Mỹ - Anh. Chia sẻ với CNBC, ông Anthony Gardner, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên minh Châu Âu (EU), cho rằng thỏa thuận thương mại Mỹ - Anh hiện vẫn còn dang dở và cuộc gặp gỡ này là cơ hội để hoàn thiện nốt phần còn lại. Tuy nhiên, Đài BBC ngày 17.9 đưa tin đề xuất gỡ nút thắt tranh cãi về thuế thép và nhôm trong thỏa thuận thương mại hai nước đã bị hoãn vô thời hạn.

Ông Evie Aspinall, Giám đốc nhóm nghiên cứu chính sách đối ngoại của Anh, cho rằng: "Ông Starmer đang đối mặt với nhiều thách thức trong nước và ông ấy cần một chỉ dấu quốc tế tích cực cũng như thuyết phục ông Trump tham gia vào các vấn đề quan trọng để khẳng định vị thế chính trị trong nước". Trước đó, bà Angela Rayner, Phó thủ tướng Anh, bị buộc phải rời chức vụ sau khi bị cuốn vào một vụ bê bối thuế, gây ra cuộc cải tổ lớn trong chính phủ.