'Cơn đau đầu' mới của bất động sản Trung Quốc

Cuộc chiến thuế quan với Mỹ chưa ảnh hưởng đến các chỉ số sản xuất của Trung Quốc. Tuy nhiên, ngành bất động sản đã bị giáng đòn, khi tâm lý người mua nhà chịu tác động.

Cuộc chiến thương mại đang có nguy cơ làm trầm trọng thêm sự sụt giảm của thị trường nhà ở. Ảnh: Reuters.

Theo Bloomberg, giá nhà tại Trung Quốc giảm với tốc độ nhanh hơn trong tháng 4, cho thấy thị trường bất động sản vẫn là bài toán đau đầu với các nhà hoạch định chính sách, đặc biệt trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan với Washington.

Số liệu mới nhất từ Cục Thống kê Trung Quốc chỉ ra giá nhà mới tại 70 thành phố (không bao gồm nhà ở được nhà nước trợ giá) đã giảm 0,12% so với tháng 3. Trong tháng 3, thị trường nhà ở nước này ghi nhận mức giảm 0,08%.

Trong khi đó, giá nhà cũ cũng trượt dốc 0,41%, mạnh hơn mức giảm 0,23% của tháng 3.

Đà phục hồi bị lung lay

"Cuộc chiến thương mại đang có nguy cơ làm trầm trọng thêm sự sụt giảm của thị trường nhà ở, vốn đã kéo lùi tăng trưởng kinh tế và chỉ mới có dấu hiệu chững lại gần đây", Bloomberg nhận định.

Thuế quan do Mỹ áp đặt lên hàng hóa Trung Quốc có thời điểm lên tới 145% và đã làm gián đoạn nghiêm trọng hoạt động thương mại toàn cầu. New York Times ghi nhận không ít nhà máy Trung Quốc đóng cửa.

Các cuộc đàm phán tại Geneva giữa Bắc Kinh và Washington đã kết thúc với thỏa thuận giảm thuế lên đến 115% mỗi bên: Mỹ giảm thuế từ 145% xuống 30%, Trung Quốc giảm từ 125% xuống 10%. Hai bên cũng nhất trí tiếp tục đàm phán để ổn định mối quan hệ.

"Con voi trong phòng" chính là thị trường bất động sản Trung Quốc

Các nhà kinh tế của ANZ Group Holdings Ltd.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bloomberg, các vấn đề thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn sẽ tạo ra khó khăn cho người lao động, nhất là ở một nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Trung Quốc. Niềm tin của người lao động suy yếu có thể kéo tụt nhu cầu đối với nhà ở.

"'Con voi trong phòng' chính là thị trường bất động sản Trung Quốc", các nhà kinh tế của ANZ Group Holdings Ltd., do chuyên gia Raymond Yeung dẫn đầu, nhận định trong một báo cáo mới đây, ám chỉ các vấn đề lớn, tồn tại rõ ràng, ảnh hưởng sâu sắc đến nền kinh tế. Tuy nhiên, giới chuyên gia có thể chưa nghiên cứu kỹ lưỡng về mức độ nghiêm trọng và tác động toàn diện của chúng.

"Cú sốc thuế quan thực chất không phải đến từ mức thuế, mà là do sự khó đoán định", nhóm chuyên gia tại ANZ khẳng định.

Vấn đề vẫn đến từ niềm tin

Trong những thập kỷ bùng nổ của nền kinh tế Trung Quốc, việc mua nhà và chờ giá tăng là cách đầu tư cho tương lai của hầu hết người dân. Hơn 70% tài sản của họ nằm trong bất động sản.

Trong vòng chưa đầy 30 năm, tỷ lệ sở hữu nhà tại đất nước 1,4 tỷ dân đã lên tới 90%, cao hơn nhiều so với các nước phương Tây như Anh (65%) và Mỹ (66%).

Nhưng khi "bong bóng" bất động sản "phình to", các quan chức Bắc Kinh buộc phải vào cuộc. Chính quyền Trung Quốc muốn hạ đòn bẩy trong ngành công nghiệp tăng trưởng bằng cách vay nợ ồ ạt. Cuộc trấn áp của giới chức Bắc Kinh khiến các tập đoàn địa ốc Trung Quốc lao đao sau 2 thập kỷ tăng trưởng vượt bậc.

Việc China Evergrande - tập đoàn bất động sản lớn thứ 2 Trung Quốc - vỡ nợ là trường hợp điển hình. Hàng loạt rắc rối tài chính từ phía chủ đầu tư cùng các khó khăn trong thời kỳ đại dịch Covid-19 đã làm nhiều dự án xây dựng bị trì hoãn.

Trong những thập kỷ bùng nổ của nền kinh tế Trung Quốc, việc mua nhà và chờ giá tăng là cách đầu tư cho tương lai của hầu hết người dân. Ảnh: Reuters.

Kể từ năm 2022, giới chức Bắc Kinh buộc phải tìm cách xoa dịu những "vết thương" trong ngành bất động sản. Các biện pháp được đưa ra bao gồm cắt giảm lãi suất, thúc giục nhà băng lớn tăng cường cho vay, và cung cấp những khoản vay đặc biệt thông qua các ngân hàng chính sách nhằm đảm bảo hoàn thành những dự án dở dang.

Nhưng theo giới quan sát, khủng hoảng niềm tin vẫn là lý do lớn nhất dẫn đến sự tụt dốc của ngành địa ốc. Khi hàng trăm dự án bất động sản đóng băng vì chủ đầu tư thiếu vốn, nhiều người Trung Quốc đã không còn tin rằng bất động sản là kênh đầu tư ổn định và an toàn nhất.

Theo dữ liệu của S&P Global Ratings, doanh số bất động sản đã giảm gần một nửa kể từ năm 2021 xuống còn khoảng 9.700 tỷ nhân dân tệ vào năm ngoái.

Biến số "thương chiến"

Thị trường bất động sản vẫn phát đi những tín hiệu lạc quan trong các tháng qua. Hồi tháng 1, S&P Global Ratings dự đoán thị trường bất động sản Trung Quốc sẽ ổn định vào nửa cuối năm. Các nhà phân tích của tổ chức này cho rằng "doanh số bán nhà cũ tăng vọt" là chỉ báo hàng đầu cho sự phục hồi của doanh số bán nhà mới.

Đến cuối tháng 2, ông Larry Hu, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc của Macquarie, đã chỉ ra 3 tín hiệu tích cực có thể giúp giá nhà "phục hồi từ đáy" trong năm nay.

Ngành bất động sản đặc biệt đáng lo ngại, khi các chỉ số chính đều cho thấy sự suy giảm trên diện rộng

Ông Ting Lu, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc của Nomura

Ông lưu ý rằng bên cạnh lực đẩy từ các chính sách hỗ trợ, quỹ nhà ở chưa bán được đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2011.

Ngoài ra, chênh lệch giữa lãi suất vay thế chấp và giá thuê nhà đang thu hẹp. Điều này có thể khuyến khích người Trung Quốc mua thay vì thuê nhà.

Dù vậy, những thách thức từ thương chiến, niềm tin của người tiêu dùng tiếp tục suy yếu có thể sẽ giáng đòn lên lĩnh vực địa ốc vốn còn đang nhạy cảm.

Theo số liệu kinh tế chính thức được công bố gần đây, đầu tư bất động sản tiếp tục giảm gần 10% trong hai tháng đầu năm.

Ông Ting Lu, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc của Nomura, nhận định: "Ngành bất động sản đặc biệt đáng lo ngại, khi các chỉ số chính đều cho thấy sự suy giảm trên diện rộng. Tốc độ tăng trưởng xây dựng nhà mới giảm từ -25,5% vào quý IV/2024 xuống -29,6% trong tháng 1-2".

Ông cũng nhấn mạnh rằng "nền kinh tế Trung Quốc sẽ không thể phục hồi thực sự nếu ngành bất động sản chưa ổn định".