Cơn bão tiền số trị giá 86 tỷ USD quét qua thị trường chứng khoán: Doanh nghiệp đua nhau gom hàng thổi giá, tạo nên ‘bong bóng’ mới trong thế kỷ 21

"Việc áp dụng chiến lược tích trữ cho các loại tiền số khác sẽ tạo ra một danh mục đầu tư rủi ro và thường mang tính đầu cơ hơn là đầu tư. Tôi chưa thấy có lý do thuyết phục nào để làm như vậy", CEO Michael Saylor của MicroStrategy cũng phải thừa nhận.

Chỉ trong vài tháng ngắn ngủi, một cơn bão tiền số đã quét qua phố Wall, biến các doanh nghiệp niêm yết, từ khách sạn Nhật Bản, nhà sản xuất chip Pháp đến hãng xe điện nhỏ ở Texas, thành những "quỹ đầu cơ crypto" bất đắc dĩ. Họ không huy động vốn để mở rộng sản xuất hay thuê nhân sự mà để đổ hàng chục tỷ USD vào Bitcoin, Ether và thậm chí cả những đồng token vô danh.

Chỉ cần một công ty công bố kế hoạch mua tiền số, cổ phiếu của họ lập tức bay cao, tạo hiệu ứng domino khuyến khích những doanh nghiệp khác lao vào cuộc chơi.

Các chuyên gia Phố Wall thì khó hiểu bởi nhà đầu tư thay vì mua trực tiếp tiền số trên các sàn giao dịch thì lại đổ tiền mua cổ phiếu của những công ty trên.

Chưa từng thấy

Theo Architect Partners, kể từ 1/6/2025 đã có 98 công ty niêm yết công bố kế hoạch huy động hơn 43 tỷ USD chỉ để mua tiền số. Nếu tính từ đầu năm, con số đó vọt lên 86 tỷ USD, vượt gấp đôi giá trị vốn huy động qua IPO (Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) tại Mỹ trong cùng kỳ.

Tin tức một công ty chuẩn bị mua crypto đủ để thổi giá cổ phiếu tăng vọt trong vài giờ và tạo ra hiệu ứng dây chuyền khi những công ty khác lao vào bắt kịp "cơn sóng thần" này.

Các thương vụ nổi bật bao gồm Volcon (hãng xe đạp điện ở Texas) huy động 500 triệu USD để mua Bitcoin khiến cổ phiếu tăng gần 400% trong ngày, hay Sequans Communications (nhà sản xuất chip Pháp) gọi vốn 384 triệu USD từ 40 tổ chức tài chính để mua Bitcoin, sau đó chứng kiến giá cổ phiếu nhảy 215% trước khi rơi trở lại.

"Bạn chỉ cần chớp mắt thôi là lỡ mất những cơ hội này", Cựu giám đốc điều hành Bob Diamond của Barclays cho biết sau khi thành lập Atlas Merchant Capital để đầu tư 305 triệu USD mua tiền số Hype chỉ có 7 tháng tuổi.

Cơn sốt này bắt nguồn từ chiến lược tích lũy tiền số mà Michael Saylor, CEO của MicroStrategy (nay đổi tên thành Strategy), tiên phong từ năm 2020: biến Bitcoin thành tài sản tích trữ, qua đó cứu giúp cổ phiếu công ty này đang trong giai đoạn ảm đạm.

Công ty của CEO Saylor đã trải qua nhiều năm bán cổ phiếu và phát hành nợ để mua Bitcoin và giờ đây được định giá hơn 115 tỷ USD, tăng trưởng ngoạn mục 3.371% trong 5 năm qua. Với hơn 582000 BTC trong tay, Strategy đã chứng minh một mô hình cực đoan có thể đem lại lợi nhuận khổng lồ, trở thành tấm gương cho hàng trăm công ty khác.

Trước đây, ý tưởng này bị xem là điên rồ, nhưng giờ đây mọi chuyện đã thay đổi. Xin được nhắc rằng tính đến tháng 8/2024, chỉ có số ít công ty chấp nhận dùng tiền mặt để mua tiền số.

Tuy nhiên, năm 2025 đã chứng kiến chiến lược tích trữ tiền số này tăng lên một cấp độ mới. Không chỉ Bitcoin, nhiều doanh nghiệp giờ đây mua cả những token chưa từng được kiểm chứng, không phải để đa dạng hóa mà là để đặt cược thẳng vào những tài sản siêu rủi ro này.

Bitmine Immersion Technologies, một công ty trị giá 26 triệu USD trước khi công bố mua Ether, đã huy động 250 triệu USD và cổ phiếu tăng 800% chỉ trong vài ngày nhờ sự hậu thuẫn của Peter Thiel và Galaxy Digital.

Điều đáng lo hơn là làn sóng này không chỉ là trò chơi của những công ty nhỏ tìm kiếm sự chú ý. Những cái tên lớn như Capital Group, D1 Capital Partners, Cantor Fitzgerald hay các tỷ phú như Peter Thiel đang trực tiếp rót vốn cho các thương vụ crypto-treasury.

Cantor Fitzgerald thậm chí lập một SPAC 5,3 tỷ USD chuyên mua Bitcoin, một phiên bản "SPAC 2.0" nhưng với tiền số làm trung tâm.

Đáng báo động hơn, một số giám đốc điều hành đã nhanh tay bán cổ phần cá nhân ngay sau khi công ty công bố kế hoạch mua tiền số, "bỏ túi" hàng triệu USD.

Ví dụ điển hình là SRM Entertainment, một nhà sản xuất đồ chơi, đã chứng kiến cổ phiếu tăng vọt từ 0,28 USD lên 9 USD sau thông báo mua 100 triệu USD token Tron. Ngay sau đó, CEO và CFO của công ty đã nhanh chóng thực hiện quyền chọn mua cổ phiếu và bán ra, thu về hàng triệu USD lợi nhuận.

Bong bóng

Giữa cơn cuồng loạn, những cảnh báo không ngừng vang lên. Tiền số, đặc biệt là những loại ít được biết đến, nổi tiếng về sự biến động khôn lường và tương lai bất định.

Điều khiến giới chuyên môn "gãi đầu" là tại sao nhà đầu tư phải mua cổ phiếu của một công ty mua tiền số, trong khi họ có thể tự mua trực tiếp thông qua các quỹ ETF với chi phí thấp hơn?

"Trong ba thập kỷ kinh nghiệm của mình, tôi chưa bao giờ chứng kiến một giai đoạn nào mà các nhà đầu tư sẵn sàng trả mức phí bảo hiểm lớn như vậy cho các tài sản mà họ có thể dễ dàng mua được," Michael O’Rourke, chiến lược gia thị trường trưởng tại JonesTrading, cảm thán.

Tờ Wall Street Journal (WSJ) ví von hành động này "như việc trả 2 USD để mua một tờ 1 USD", qua đó chỉ ra rằng giá cổ phiếu của nhiều công ty giờ cao gấp nhiều lần giá trị thực của số crypto họ nắm giữ.

Nhà bán khống kỳ cựu Jim Chanos thậm chí đã bắt đầu đặt cược chống lại xu hướng này.

Ngay cả CEO Saylor, người tiên phong cho xu thế tích trữ tiền số cũng phải thừa nhận: "Việc áp dụng chiến lược tích trữ cho các loại tiền số khác sẽ tạo ra một danh mục đầu tư rủi ro và thường mang tính đầu cơ hơn là đầu tư. Tôi chưa thấy có lý do thuyết phục nào để làm như vậy."

Các công ty lớn, bao gồm cả những gã khổng lồ công nghệ Meta và Microsoft, cũng đã phản đối ý tưởng này. Các đề xuất của cổ đông tại cả hai công ty đều tìm cách thêm Bitcoin vào bảng cân đối kế toán tại các cuộc họp thường niên gần đây nhưng đã bị bác bỏ áp đảo. Hội đồng quản trị của Meta và Microsoft đã khuyến nghị bỏ phiếu chống lại các đề xuất đầu tư vào Bitcoin.

Các doanh nghiệp mua tiền số lập luận rằng họ có thể làm những điều mà ETF không thể, chẳng hạn như "đặt cược" token, hoặc khóa chúng trong một khoảng thời gian nhất định để kiếm lợi nhuận. Các công ty cũng có thể vay tiền để mua thêm tiền số, điều mà ETF cũng không thể làm được.

Thế nhưng nguy cơ lớn nhất là nếu thị trường chuyển sang xu hướng giảm, hàng trăm công ty này có thể "cháy sạch" tài khoản khi các đồng tiền số trở thành thứ vô giá trị. Việc "staking" (khóa token để kiếm lãi) còn khuếch đại rủi ro vì khiến các công ty không thể bán tháo khi giá lao dốc.

Nếu giá của một token giảm mạnh sau khi một công ty đã đặt cược hết tiền thì công ty đó có thể sẽ nắm giữ một tài sản vô giá trị. Việc đặt cược làm tăng rủi ro vì điều đó có nghĩa là nhà đầu tư không thể chạm vào các token bị khóa nếu chúng bắt đầu giảm giá trị.

"Điều gì sẽ xảy ra trong 6, 12 hoặc 18 tháng tới nếu thay vì thị trường tăng giá hiện tại, chúng ta sẽ có một thị trường giảm giá?" Evgeny Gaevoy, đồng sáng lập công ty tạo lập thị trường tiền số Wintermute, cho biết. "Rất nhiều công ty đầu tư tiền số sẽ có khả năng sụp đổ và phá sản. Và rất nhiều nhà đầu tư đổ tiền vào họ sẽ bị ảnh hưởng."

Hiện tượng này không đơn thuần là một chiến lược tài chính mới mà là biểu hiện của tâm lý đầu cơ tập thể trên thị trường chứng khoán. Nó phản ánh sự pha trộn giữa nỗi sợ bị bỏ lỡ (FOMO), dòng tiền rẻ và chính sách thân thiện với crypto dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Câu hỏi là liệu đây có phải một cuộc cách mạng tài sản đưa tiền số vào dòng chảy chính thống, hay chỉ là "bong bóng" thế kỷ 21 đang hình thành trên sàn chứng khoán?

*Nguồn: WSJ, Fortune, BI