Có thật nông dân thời Trung cổ chỉ làm việc 150 ngày một năm?

Thông tin gây tranh cãi cho rằng nông dân thời Trung cổ chỉ làm việc 150 ngày mỗi năm do nhà thờ thường xuyên tổ chức lễ nghỉ. Thực hư thế nào?

Vào tháng 8 và tháng 9, nhiều người đã chia sẻ các phiên bản của một meme cũ tuyên bố nông dân thời Trung cổ chỉ làm việc 150 ngày một năm, cho rằng đây là kết quả của "những kỳ nghỉ lễ bắt buộc, thường xuyên".

Chẳng hạn, ngày 23-8, một bài đăng trên Instagram đề cập đến meme này đã thu về khoảng 290.000 lượt thích tính đến thời điểm bài viết. Các meme tương tự cũng xuất hiện trên Facebook và X.

Meme cũ nhưng vẫn được quan tâm

Phiên bản đặc biệt phổ biến của meme này, có ảnh minh họa vào thế kỷ 15, dường như có nguồn gốc từ một bài đăng ngày 15-5-2022 trên Instagram của tài khoản meme lịch sử "Classical Damn". Tính đến thời điểm bài viết, meme đăng trên "Classical Damn" có khoảng 15.000 lượt thích.

Dù vậy, có nhiều bài đăng cho rằng tuyên bố của meme đang lan truyền là "vô lý" và "phi lịch sử", bao gồm một bài đăng vào tháng 5-2022 trên Reddit và một bài đăng trên X vào tháng 10-2022.

Bất chấp những lập luận cho rằng meme là vô lý, mức độ lan truyền và tương tác của meme vẫn không ngừng tăng lên theo thời gian.

Chẳng hạn, một bài đăng về meme trên Instagram ngày 21-5-2024 đã nhận được 388.000 lượt thích, gấp hơn 25 lần so với bài đăng gốc của "Classical Damn".

Sự tồn tại suốt thời gian dài của meme này bất chấp những tuyên bố bác bỏ của người dùng mạng xã hội đã khiến nhiều người không biết nên tin ai.

Thông tin có đúng có sai

Trong nỗ lực kiểm chứng thông tin này, trang Snopes đã trao đổi với nhiều học giả, gồm các nhà kinh tế Gregory Clark, Juliet Schor, cùng các sử gia kinh tế Jane Humphries và Jacob Weisdorf, những người nghiên cứu về thời gian lao động trong năm.

Ngày 22-9, Snopes nhận định meme lan truyền chứa cả thông tin đúng lẫn sai.

Tuyên bố nông dân Trung cổ làm việc khoảng 150 ngày mỗi năm vẫn được nhiều sử gia kinh tế coi là ước tính hợp lý, ít nhất tại Anh từ năm 1350, kéo dài vài thập kỷ đến hơn một thế kỷ.

Tuy vậy họ không xem kỳ nghỉ lễ là yếu tố quan trọng trong các tính toán. Một số học giả khác cho rằng người lao động khi đó làm việc dài hơn nhiều, trung bình khoảng 250 ngày hoặc hơn.

Nhìn chung, giới nghiên cứu không tin nhà thờ có quyền kiểm soát lớn với tổng số ngày làm việc. Theo họ, con số này phụ thuộc vào khối lượng công việc được trả lương, mức thù lao và nhu cầu làm việc của chính nông dân.

Dù thừa nhận hạn chế trong bằng chứng, bao gồm cả lao động không trả lương, các học giả vẫn coi đây là vấn đề cần nghiên cứu, bởi số ngày làm việc trung bình là chìa khóa để hiểu rõ nền kinh tế Trung cổ.