Cơ hội để Việt Nam xây dựng hệ sinh thái tài sản số quy mô toàn cầu

(Dân trí) - Hệ sinh thái tài sản số Việt Nam có nhiều lợi thế về nhân sự, sản phẩm và sự ủng hộ của chính phủ, nhưng vẫn còn nhiều rào cản liên quan đến khung pháp lý, tư duy lớn để giải bài toán toàn cầu.

Trong khuôn khổ sự kiện khánh thành tòa nhà Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TPHCM (SIHUB), bà Lê Thị Bé Ba, Phó Giám đốc SIHUB, cho biết lĩnh vực tài sản số đang nhận được rất nhiều quan tâm từ cơ quan chức năng nói chung, TPHCM nói riêng.

Đặc biệt trong lĩnh vực như đổi mới sáng tạo, TPHCM đang là điểm sáng trên bản đồ thế giới khi nằm top 2 Đông Nam Á về khởi nghiệp và top 30 toàn cầu về khởi nghiệp Blockchain. Trong lĩnh vực fintech (tài chính công nghệ), thành phố xếp hạng 56 trên thế giới.

Cơ hội và bài học cho Việt Nam 

Ông Trần Huy Vũ, đồng sáng lập kiêm CEO Kyber Network, nhận định Việt Nam đang có nhiều lợi thế trong lĩnh vực tài sản số.

"Ngoài tỷ lệ dân số lớn sở hữu tài sản số, startup có sản phẩm mang chất lượng toàn cầu, đội ngũ nhân sự chất lượng cao, hệ sinh thái tài sản số còn đứng trước cơ hội lịch sử khi nhận được sự ủng hộ về mặt chính sách của cơ quan quản lý", ông Huy Vũ chia sẻ.

Đồng quan điểm, bà Lynn Hoàng, Giám đốc Quốc gia Binance, cho rằng Việt Nam đang có tiềm năng vô cùng lớn. Nếu nắm bắt kịp thời và có lộ trình bền vững, Việt Nam có thể trở thành trung tâm tài chính kiểu mới của khu vực. 

Tuy nhiên, Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít trở ngại để có thể hiện thực hóa giấc mơ này. Theo ông Nguyễn Thành Trung, đồng sáng lập kiêm CEO Sky Mavis (kỳ lân công nghệ của Việt Nam), tài sản số dần được luật pháp công nhận nhưng vẫn còn nhiều điểm khiến doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư bối rối.

"Các doanh nghiệp Blockchain muốn đóng góp nhiều hơn cho đất nước nhưng không biết làm thế nào cho đúng. Chúng ta có nhiều khó khăn liên quan đến khung pháp lý nhưng đây là thách thức chung trên toàn cầu, nếu giải quyết được sẽ đem lại lợi thế rất lớn cho Việt Nam”, ông Trung nói.

Từ kinh nghiệm của thế giới trong việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế, bà Lynn Hoàng cho rằng Việt Nam có thể học hỏi mô hình của UAE (Các tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất).

UAE đã xây dựng cơ chế một cửa, nhiều lớp với khung pháp lý rành mạch, đưa ra tiêu chuẩn AML (Chống rửa tiền), CFT (chống tài trợ khủng bố) rõ ràng. Từ đó, UAE (Dubai, Abu Dhabi) không chỉ trở thành trung tâm tài chính mới của quốc tế, thu hút nguồn lực tài chính khổng lồ từ thế giới mà còn thoát khỏi danh sách xám của FATF. 

"Khi xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế, Việt Nam cần có khung pháp lý rõ ràng, có thể thành lập một tòa án quốc tế ngay trong trung tâm để giải quyết những vấn đề mang bản chất toàn cầu.

Ngoài ra, chúng ta cũng cần có những chính sách đãi ngộ hấp dẫn để thu hút nhân tài, kể cả tài năng quốc tế. Những ưu đãi về thuế cũng rất quan trọng, không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho cả cá nhân”, Giám đốc Quốc gia Binance kiến nghị.

PGS.TS Bình Nguyễn từ Đại học RMIT, cho rằng để có thể trở thành Trung tâm Tài chính quốc tế, Việt Nam cần sử dụng hệ thống có thể toàn cầu hóa được. Việc phát triển hệ sinh thái tài sản số ở Việt Nam không chỉ dừng lại là chuyện giao dịch, đầu tư mà nên mơ giấc mơ lớn hơn là 10-20 năm sau có thể thay đổi cả hệ thống tài chính thế giới.

Tiến sĩ Bình cho rằng Blockchain là chìa khóa quan trọng của tầm nhìn này. Việt Nam đang có nhiều lợi thế khi có những công ty tiên phong, dẫn dắt xu hướng toàn cầu. Nhiều dự án từ Ninety Eight, Kyber Network, đang dẫn dắt thị trường và thu hút hàng triệu người dùng trên thế giới. 

Bối cảnh Blockchain tại Việt Nam

Trước đó, tại Ngày hội Công nghệ TPHCM (Conviction 2025), ông Nguyễn Thanh Hòa, Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TPHCM, cho biết Việt Nam có hơn 73.000 doanh nghiệp công nghệ số, 853 trong số đó làm việc ở lĩnh vực khoa học công nghệ.

Tuy vậy, chỉ 45 tổ chức thật sự đạt chuẩn “công nghệ cao”, với việc đầu tư sâu vào R&D (nghiên cứu và phát triển). Riêng ở mảng Web3, Việt Nam được xếp vào nhóm chấp nhận cao với một hệ sinh thái đang phát triển nhanh chóng.

Ông Hòa cho rằng bước ngoặt đến vào tháng 10/2024 khi Chính phủ ban hành Chiến lược Blockchain Quốc gia. Mục tiêu cho ngành chuỗi khối Việt Nam là vào nhóm quốc gia dẫn đầu ở mảng này trong 5 năm tới.

Đến nay, nhiều dấu hiệu tích cực xuất hiện ngoài thực tế. Ông Hòa dẫn các ví dụ như sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới Binance triển khai sáng kiến “Blockchain for Vietnam”.

Quỹ Dragon Capital đề xuất thí điểm Quỹ hoán đổi danh mục mã hóa (Tokenized ETF). Đà Nẵng thí điểm thanh toán bằng stablecoin với khách du lịch nước ngoài qua cơ chế sandbox.

Việc đầu tư vào tài sản mã hóa được xem là một phần của xu hướng chuyển dịch toàn cầu. Trong đó, nhiều tổ chức lớn chọn tiền mã hóa hay cổ phiếu mảng này để làm đa dạng danh mục. Sự thay đổi kịp thời về chính sách giúp Việt Nam có cơ hội trở thành trung tâm của đổi mới Blockchain toàn cầu.

Tuy vậy, nhiều chuyên gia đều nhận định rằng các nhà phát triển trong nước còn thiếu sự tự tin, tư duy thiết kế sản phẩm hướng ra toàn cầu và sự thấu hiểu các thị trường xa lạ. Đây là những điều cần cải thiện sớm để các doanh nghiệp Việt Nam có thể đạt quy mô lớn hơn.

Ông Nguyễn Thế Vinh, CEO Ninety Eight đánh giá mảng này vẫn còn nhiều cơ hội để khai phá. CEO Ninety Eight so sánh Blockchain giống như Internet 40 năm trước, mạnh mẽ, giàu tiềm năng nhưng chưa phổ biến với người dùng thông thường.

“Mục tiêu của chúng tôi là tái định nghĩa trải nghiệm người dùng xoay quanh sự tin cậy, bảo mật bằng cách tích hợp sâu AI vào mọi lớp cơ sở hạ tầng. Điều này giúp tạo ra Blockchain dễ dùng và nhân văn hơn”, ông Vinh nói.