Chuyện gì tiếp theo sau khi Israel 'đánh phủ đầu' Iran?

Cuộc tấn công của Israel nhằm vào chương trình hạt nhân và các lãnh đạo quân sự cấp cao của Iran đẩy khu vực Trung Đông vào giai đoạn nguy hiểm mới.

Sáng sớm 13-6, Israel tấn công trung tâm khu phức hợp hạt nhân, tên lửa và quân sự của Iran. Cuộc tấn công chưa từng có này được cho là đã giết chết Tư lệnh Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran Hossein Salami và tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Iran, thiếu tướng Mohammad Bagheri.

"Đẩy lùi mối đe dọa từ Iran đối với sự tồn vong của Israel"

Trong bài phát biểu trên truyền hình trước toàn quốc, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết chiến dịch quân sự "Sư tử quật khởi" (Rising Lion) đã "đánh trúng vào đầu não chương trình vũ khí hạt nhân của Iran" và các mục tiêu bao gồm cơ sở làm giàu uranium chính của Iran tại Natanz, các nhà khoa học hạt nhân Iran và chương trình tên lửa đạn đạo của Iran. 

"Cách đây ít phút, Israel đã phát động chiến dịch Sư tử quật khởi, một chiến dịch quân sự có mục tiêu nhằm đẩy lùi mối đe dọa từ Iran đối với sự tồn vong của Israel. Chiến dịch này sẽ tiếp tục trong nhiều ngày cho đến khi loại bỏ được mối đe dọa này" - ông Netanyahu nói.

Cơ sở hạt nhân nằm giữa tham vọng hạt nhân của Iran đã bốc cháy dữ dội vào ngày 13-6. Khu phức hợp hạt nhân ở Natanz, thành phố cách thủ đô Tehran khoảng 250km về phía nam, được coi là cơ sở làm giàu uranium lớn nhất của Iran và là nơi đặt chương trình hạt nhân tiên tiến của nước này. 

Các nhà phân tích cho biết địa điểm này được sử dụng để phát triển và lắp ráp các máy ly tâm phục vụ quá trình làm giàu uranium - công nghệ then chốt để biến uranium thành nhiên liệu hạt nhân. 

Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei cảnh báo Israel sẽ phải chịu "sự trừng phạt nghiêm khắc" vì cuộc tấn công này, đồng thời xác nhận một số chỉ huy và nhà khoa học của Iran đã thiệt mạng.

Nỗi lo chiến tranh lan rộng

Các nhà phân tích và chuyên gia từ lâu đã cảnh báo các cuộc tấn công của Israel nhằm vào năng lực hạt nhân của Iran có thể kích hoạt một cuộc trả đũa dữ dội từ Iran, và đẩy khu vực Trung Đông vào cuộc chiến trên diện rộng.

Nếu Israel và Iran bị cuốn vào một cuộc xung đột lớn hơn, điều đó có thể kéo theo sự can dự của Mỹ. Mỹ từ lâu là đồng minh thân thiết và là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất của Israel. Ngoài ra đang có khoảng 40.000 binh sĩ Mỹ hiện diện khắp Trung Đông, trong đó gần 4.000 binh sĩ tại Iraq và Syria.

Những dấu hiệu về nguy cơ đó đã xuất hiện trong tuần này, khi Mỹ ra lệnh rút nhân viên không thiết yếu khỏi các địa điểm quanh Trung Đông trong lúc xuất hiện ngày càng nhiều cảnh báo từ tình báo về việc Israel sắp tấn công Iran.

Thủ tướng Netanyahu nhiều lần thúc đẩy sử dụng phương án quân sự để chấm dứt chương trình hạt nhân của Iran. Các báo cáo tình báo gần đây của Mỹ chỉ ra Israel đang tìm cách tận dụng những thiệt hại mà họ đã gây ra sau khi ném bom vào các cơ sở sản xuất tên lửa và hệ thống phòng không của Iran hồi tháng 10-2024. 

Các chuyên gia nhận định rằng cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở hạt nhân của Iran cũng có thể đồng nghĩa với các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran - Mỹ sẽ bị chấm dứt.

Cuộc tấn công ngày 13-6 diễn ra ngay sau khi Tehran tuyên bố sẽ tăng cường các hoạt động hạt nhân của mình, sau khi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) thông qua một nghị quyết cho rằng Iran không tuân thủ các cam kết về không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Iran hiện dẫn dắt cái gọi là "Trục kháng chiến" trên khắp khu vực, bao gồm các lực lượng ủy nhiệm trung thành như Hezbollah ở Lebanon, Houthi ở Yemen cũng như nhiều nhóm dân quân khác tại Iraq và Syria. Kể từ khi xung đột Israel - Hamas nổ ra, các cuộc tấn công từ các nhóm ủy nhiệm này đã gia tăng nhằm thể hiện sự đoàn kết với người Palestine.

Năm ngoái, cuộc "chiến tranh lạnh" kéo dài nhiều năm giữa Israel - Iran đã bùng phát công khai với hàng loạt cuộc tấn công bằng tên lửa nhằm vào nhau. Khi đó, Mỹ cảnh báo Israel không tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng hoặc hạt nhân của Iran. 

Iran cũng cố gắng giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của các cuộc tấn công, phản ứng bằng những hành động trả đũa có tính toán cẩn thận, nhằm gây ấn tượng mạnh về mặt hình ảnh nhưng chỉ gây ra thiệt hại hạn chế.

Chiến dịch ngày 13-6 của Israel đi xa hơn rất nhiều so với những gì xảy ra trước đây. Các chuyên gia cho rằng việc loại bỏ Tư lệnh Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran Hossein Salami chẳng khác nào "loại bỏ chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ".

Nhà phân tích an ninh Beth Sanner của Đài CNN cho rằng giờ đây người Israel sẽ phải chuẩn bị tinh thần cho "một cuộc trả đũa quy mô lớn, dữ dội hơn nhiều so với những gì họ thấy lần trước".