Chụp PET/CT khác gì so với chụp CT, MRI?

Từ khi lò cyclotron tại Bệnh viện Chợ Rẫy - lò duy nhất ở phía Nam sản xuất, cung cấp đồng vị phóng xạ - ngừng hoạt động, các máy chụp PET/CT phải trùm mền. Các bác sĩ phải chuyển chỉ định cho bệnh nhân sang các phương pháp khác như CT, MRI.

Theo các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy, trong thời gian không có máy PET/CT để chụp cho bệnh nhân (dự kiến 6 tháng), các bác sĩ đã giải thích cho bệnh nhân và tư vấn cho bệnh nhân có chỉ định chụp PET/ CT chuyển sang các phương pháp khác như chụp MRI, CT.

Mỗi loại hình ảnh đều có những điểm mạnh riêng

Các bác sĩ cho biết chụp CT, chụp MRI hay chụp PET là các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cho thấy hình ảnh bên trong cơ thể, nhưng mỗi loại hình ảnh đều có những điểm mạnh riêng. Chụp PET không chỉ cung cấp hình ảnh mà nó cũng cho thấy tình trạng chuyển hóa của mô trong cơ thể.

Cụ thể, chụp phát xạ positron (tên tiếng Anh là Positron Emission Tomography, viết tắt là PET) cung cấp thông tin về lưu lượng máu và cách cơ thể sử dụng oxy và đường. Từ đó có thể đưa ra manh mối quan trọng về một bệnh lý đang diễn ra như thế nào trong cơ thể.

Khi chụp PET, bác sĩ sẽ cho người bệnh dùng một chất được gọi là chất phóng xạ. Máy theo dõi phát ra bức xạ mà máy chụp PET bắt được. Những hình ảnh nhận được sẽ hiển thị vị trí của chất mang này đi tới trong nơi cơ thể. Nếu nó tích tụ ở một số khu vực nhất định, đó có thể là dấu hiệu của bệnh.

Chụp PET có thể giúp các bác sĩ kiểm tra bệnh, chuẩn bị trước phẫu thuật và đánh giá các phương pháp điều trị có hiệu quả hay không. Chỉ định chụp PET được thực hiện bởi nhiều lý do nhưng thường được sử dụng trong bệnh ung thư, bệnh tim và bệnh não.

Bác sĩ có thể sử dụng chụp PET để phát hiện bệnh ung thư, xem ung thư đã lan rộng chưa, đánh giá hiệu quả của phác đồ điều trị ung thư, đánh giá hiệu quả của ung thư sau khi điều trị.

Khi bị bệnh tim, bác sĩ có thể sử dụng chụp PET để đánh giá tình trạng tưới máu cơ tim; hướng dẫn phác đồ điều trị tốt cho các động mạch bị tắc; xác định hậu quả của cơn đau tim.

PET có thể sử dụng để đánh giá tình trạng não như bệnh Alzheimer; bệnh Parkinson; co giật; đột quỵ; khối u.

Các bác sĩ sử dụng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác nhau vì những lý do khác nhau. Thông thường, các bác sĩ bắt đầu với chụp X-quang bởi vì đó là cách nhanh chóng để có được thông tin cơ bản. 

Nhưng nếu bác sĩ cần thêm chi tiết tốt hơn, bệnh nhân sẽ được chỉ định chụp thêm các kỹ thuật chẩn đoán khác, có thể chụp CT hoặc MRI.

Chụp PET có thể cho phép đánh giá chức năng chuyển hóa trong các tế bào. Một lý do quan trọng là chụp PET có thể phát hiện ra một số bệnh ở giai đoạn sớm mà các kỹ thuật chẩn đoán khác không phát hiện ra, như chụp MRI hoặc CT.

PET/CT giúp đánh giá chính xác mức độ lan tràn của ung thư tốt hơn CT, MRI

TS.BS Đặng Huy Quốc Thịnh - chủ tịch Hội Y học chăm sóc giảm nhẹ Việt Nam, nguyên phó giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM - cho biết chụp PET/CT là kỹ thuật chụp CT, nhưng có tiêm một loại dược chất phóng xạ vào cơ thể. 

Với đặc tính của tế bào ung thư rất thích bắt các dược chất này, nên khi chụp sẽ hiện lên rất rõ các cấu trúc của cơ thể, cấu trúc nào bắt thuốc mạnh sẽ khiến nghĩ nhiều đến ung thư. PET/CT có thể cho thấy cấu trúc toàn bộ cơ thể ở một lần chụp.

CT, MRI cũng là phương tiện chẩn đoán hình ảnh tốt để chẩn đoán ung thư, nhưng việc tiêm thuốc cản quang hay cản từ để xác định lành ác trong nhiều tình huống không thể biết chính xác được.

Nhìn chung, PET/CT giúp đánh giá chính xác mức độ lan tràn của ung thư tốt hơn CT, MRI. Vì vậy đây là phương tiện chính xác đánh giá giai đoạn cũng như để theo dõi đáp ứng điều trị.

Tuy nhiên, PET/CT không phải thay thế hoàn toàn CT hay MRI mà các bác sĩ thường chỉ định cho những ca khó, khi hình ảnh CT, MRI không rõ ràng lành ác, hoặc trong từng tình huống cụ thể các bác sĩ muốn biết bệnh đã lan tràn nhiều chỗ hay chưa, hoặc để đánh giá kết quả sau điều trị. Chứ không phải ca bệnh ung thư nào cũng phải chụp PET/CT.