Chiến cuộc Ukraine sau những đòn chí mạng

Nga và Ukraine vừa có cuộc đàm phán trực tiếp chóng vánh sau khi Kyiv tiến hành vụ tấn công gây thiệt hại lớn cho không quân của Moscow rồi điện Kremlin cũng nhanh chóng đáp trả.

AP dẫn thông tin từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và truyền thông nhà nước Nga cho biết cuộc đàm phán trực tiếp giữa hai bên diễn ra tại Thổ Nhĩ Kỳ đã kết thúc nhanh chóng chỉ sau hơn 1 giờ đồng hồ hồi tối qua (2.6, theo giờ VN).

Vừa đánh vừa đàm

Phát biểu tại Vilnius (Lithuania), ông Zelensky cho biết cả hai bên "đã trao đổi tài liệu thông qua phía Thổ Nhĩ Kỳ và chúng tôi đang chuẩn bị một cuộc thả tù nhân chiến tranh tiếp theo". Như vậy, cuộc gặp chưa có được bước tiến lớn cho đàm phán hòa bình giữa hai bên, mà chỉ mới tập trung vào việc trao trả tù binh như thỏa thuận đạt được trong cuộc đàm phán trực tiếp ngày 16.5 cũng diễn ra tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Cuộc đàm phán hôm qua diễn ra trong bối cảnh Ukraine cuối tuần qua vừa tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) nhằm vào 4 sân bay của Nga, trong đó có các sân bay quân sự, phá hủy nhiều oanh tạc cơ chiến lược như Tu-95, Tu-22M. Cụ thể, Ukraine đã thuê xe tải chở theo UAV xâm nhập vào vị trí gần các sân bay Nga rồi từ đó triển khai tấn công. Các địa điểm bị tấn công bao gồm: sân bay Belaya nằm ở đông nam Siberia cách biên giới Ukraine khoảng 5.500 km, căn cứ không quân Olenya trên bán đảo Kola, căn cứ không quân Dyagilevo cách Moscow 200 km về phía đông nam; và sân bay Ivanovo cách Moscow khoảng 300 km về phía đông bắc.

Phía Kyiv thông báo có đến 41 máy bay Nga gồm máy bay trinh sát và cảnh báo sớm A-50, oanh tạc cơ chiến lược Tu-95 và Tu-22 bị phá hủy. Tuy nhiên, phía Nga sau đó cho rằng chỉ 13 máy bay bị phá hủy hoàn toàn dù rất nhiều máy bay bị hư hỏng.

Đáp trả lại, ngay trong ngày 1.6 và sáng 2.6, Nga tập kích Ukraine ở quy mô lớn bằng tên lửa và gần 500 UAV. Thậm chí, theo Tổng thống Zelensky, Nga tiếp tục tấn công Ukraine ngay cả khi hai bên đang đàm phán trực tiếp ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong phân tích gửi đến Thanh Niên tối qua (2.6), chuyên gia Ankit Panda, Chương trình chính sách hạt nhân tại Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế (Mỹ), nhận định vụ tấn công của Ukraine gây thiệt hại cho lực lượng oanh tạc cơ chiến lược của Nga sẽ tác động sâu sắc đến chính sách của điện Kremlin, thậm chí cả về sức mạnh hạt nhân. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng vụ tấn công không làm tăng khả năng Nga sử dụng sức mạnh hạt nhân để tấn công Ukraine.

Điện Kremlin lựa chọn ra sao ?

Trả lời Thanh Niên hôm qua (2.6), chuyên gia tình báo quân sự Mỹ Carl O.Schuster (từng đứng đầu đơn vị tình báo quân sự NATO ở vùng Balkan) phân tích: "Cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine nhằm vào các sân bay Nga vừa qua là đòn giáng mạnh vào điện Kremlin hơn là vào hình ảnh Nga. Tất nhiên, vụ tấn công cũng giáng một đòn mạnh vào tinh thần của người Nga vì thất bại tình báo. Diễn biến này không tác động ngay lập tức đến nguyên trạng chiến lược nhưng sẽ tạo ra phản ứng bên trong lẫn bên ngoài của Nga".

Về tác động tức thời, vị chuyên gia cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin phải tung ra một số loại trả đũa quy mô lớn nhằm giải quyết vấn đề đối nội, chứng minh điện Kremlin vẫn đang kiểm soát cuộc chiến.

Cựu đại tá Schuster phân tích tiếp: "Tác động sâu hơn đến Nga là các cơ quan tình báo đã không phát hiện ra các lô hàng chứa đầy UAV xâm nhập các vị trí hiểm yếu để tấn công các căn cứ không quân chiến lược quan trọng của Nga. Có thể, người Ukraine đã lợi dụng kẽ hở trong các cơ quan an ninh biên giới và hải quan của Nga để đưa những container đó vào Nga. Đó là chưa kể có thể có các quốc gia khác giúp sức cho Ukraine. Qua đó, vụ việc chứng minh rằng Ukraine có khả năng tấn công bất cứ nơi nào trong nước Nga nếu có đủ thời gian".

Điều đó, theo ông Schuster làm gia tăng áp lực điện Kremlin hoặc tìm cách nhanh chóng kết thúc chiến tranh, hoặc phát động một cuộc tấn công áp đảo để buộc Ukraine phải đầu hàng.

"Nhưng khả năng tiến hành một cuộc tấn công áp đảo để buộc Kyiv đầu hàng thì khó xảy ra. Nên như đã nói, Moscow phát động một cuộc trả đũa quy mô lớn để giải quyết tinh thần nội bộ nhưng đồng thời thảo luận về một lối thoát. Sau vụ tấn công, các động thái chính trị trong và xung quanh Moscow đang gia tăng", chuyên gia Schuster nhận định.