Châu Âu vì sao muốn dựng 'tường chắn' máy bay không người lái?

Các nhà lãnh đạo EU kêu gọi xây dựng một ‘bức tường máy bay không người lái’ sau khi khoảng 20 UAV nghi của Nga xâm nhập không phận Ba Lan vào tháng trước, tiếp theo là các sự cố liên quan trên các sân bay ở Đan Mạch và Đức.

Sau khi Ba Lan bắn hạ máy bay không người lái (UAV) nghi của Nga xâm phạm không phận nước này vào tháng 9, một số vụ việc khác liên quan đến máy bay không người lái trên khắp châu Âu đã khiến các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) ngày càng lo ngại về việc bảo vệ không phận.

Họ đang khẩn trương kêu gọi một hệ thống phòng thủ, đưa ra những thuật ngữ như “tường chắn máy bay không người lái”.

Tuy nhiên, các nhà ngoại giao và quan chức nói với hãng tin Reuters rằng đề xuất này vẫn đang trong giai đoạn cân nhắc.

Tường chắn máy bay không người lái là gì?

Một hệ thống phòng thủ như bức tường chắn máy bay không người lái sẽ phát hiện và có thể chống lại UAV đang bay đến.

Ông Robert Tollast, nhà nghiên cứu tại Viện RUSI, cho biết: “Vấn đề là tích hợp tất cả các phương tiện phòng không để hoạt động đồng bộ, từ radar mặt đất, máy bay chiến đấu, máy bay không người lái đánh chặn giá rẻ, tên lửa, toàn bộ các năng lực cùng với tác chiến điện tử để gây nhiễu những máy bay không người lái này, tất cả đều hoạt động đồng bộ 24/7”.

Trong vụ việc tại Ba Lan ngày 9.9, NATO đã triển khai các máy bay chiến đấu F-35 và F-16, trực thăng và hệ thống phòng không Patriot trị giá hàng tỉ USD.

Máy bay không người lái của Nga chỉ tốn một phần rất nhỏ so với chi phí đó. Ông Tollast cho biết các công nghệ như máy bay không người lái đánh chặn giá rẻ và laser đã tồn tại, nhưng vẫn chưa được mở rộng quy mô.

Những rào cản chính

Sáng kiến của EU là một phép thử cho tham vọng của khối này trong việc đóng vai trò lớn hơn trong lĩnh vực quốc phòng, mà cho đến nay thường thuộc về các chính phủ quốc gia và NATO.

Và đó là một thách thức đối với khả năng của châu Âu trong việc tự chịu trách nhiệm nhiều hơn về an ninh của chính mình, như Tổng thống Donald Trump và nhiều đời tổng thống Mỹ trước đó đã yêu cầu.

Đề xuất này cũng vướng vào cuộc tranh giành quyền lực về việc ai sẽ kiểm soát các dự án quốc phòng lớn của châu Âu.

Các chuyên gia cho rằng kế hoạch này cần sự ủng hộ rộng rãi từ các chính phủ châu Âu để đảm bảo tiếp cận nguồn tài trợ của EU.

Để tìm cách giành được sự ủng hộ nhiều hơn từ các quốc gia ở Nam và Tây Âu, Ủy ban châu Âu đã mở rộng khái niệm ban đầu - từ một mạng lưới cảm biến, hệ thống gây nhiễu và vũ khí tích hợp dọc biên giới phía Đông sang một mạng lưới các hệ thống chống máy bay không người lái trên khắp lục địa.

Mất bao lâu để xây dựng?

Sau khi Ủy ban hoàn thiện đề xuất, các chính phủ thuộc EU sẽ quyết định có nên bật đèn xanh hay không.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng chi phí, quy mô và khả năng tích hợp xuyên biên giới vẫn là những thách thức lớn, với các quyết định cần được đưa ra về việc mua hệ thống nào, sử dụng ở đâu và làm thế nào để kết nối tất cả chúng lại với nhau.

Ông Tollast nói những nỗ lực phòng thủ máy bay không người lái của Ukraine trong cuộc chiến với Nga cho thấy đây có thể là một “dự án đang phát triển”. Tuy nhiên, một số quan chức và giám đốc điều hành trong ngành cho rằng thấy sáng kiến này có thể được triển khai trong vòng một năm - nếu các nhà lãnh đạo EU thể hiện được ý chí chính trị nghiêm túc.