Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí nói về ‘hai biến động rất mạnh’ của ngành

Ngày 3/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND).

Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi tán thành việc giữ nguyên thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy phán quyết của Trọng tài thương mại của TAND cấp tỉnh. Đồng thời, xem xét hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài cho Tòa Kinh tế thuộc TAND khu vực tại các thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Lý do, theo ông, số lượng vụ việc này hàng năm không nhiều, chủ yếu tập trung ở các tỉnh, thành phố lớn, trong khi đòi hỏi thẩm phán xét xử phải có trình độ, năng lực cao.

Mặt khác, vấn đề này liên quan đến môi trường đầu tư, quốc tế, nên cần quy định thận trọng, tiếp tục nghiên cứu để có sửa đổi phù hợp tại Luật Trọng tài thương mại, từ đó có thời gian để chọn phương án phù hợp hơn.

Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí. Ảnh: QH

Báo cáo tiếp thu, giải trình tại phiên họp, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí cho biết, việc thành lập tòa án chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế là vấn đề mới, rất lớn, chưa có kinh nghiệm.

Chủ trương này cũng có nhiều vấn đề, hoạt động rất đặc thù, hẹp nên không thể sửa các luật khác. Do đó, ông Trí đề nghị cần sớm xây dựng luật riêng về nội dung này.

Thiết kế hai phương án xin ý kiến Quốc hội

Ông Lê Minh Trí cũng cho hay, Luật Tổ chức TAND xác định phạm vi có thêm hệ thống tổ chức tòa chuyên biệt thành lập tại các Trung tâm tài chính quốc tế, nhưng nội dung chi tiết sẽ giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định.

Lần sửa đổi này phải đảm bảo các nguyên tắc đã được Bộ Chính trị thông qua, là tổ chức mô hình tòa án 3 cấp, bỏ cấp trung gian và tăng cường phân cấp, phân quyền.

Vì vậy, theo ông Trí, trong đợt này, ngành có 2 biến động rất mạnh.

Thứ nhất, theo ông Trí là việc thành lập các tòa khu vực. Trước đây, có 693 tòa huyện, giờ chỉ còn 355 tòa khu vực, nhưng nhiệm vụ, chức năng, tính chất công việc được giao cho tòa khu vực rất lớn.

Ông Trí nhấn mạnh, tới đây, TAND tối cao phải tăng cường nguồn lực và nhân lực đảm bảo cho tòa khu vực thực hiện chức năng nhiệm vụ mới. Vì số lượng, tính chất công việc lớn về cả án hình sự, dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại.

Biến động mạnh thứ hai, theo ông là sẽ thực hiện đồng bộ các biện pháp để đảm bảo nguồn lực, nhân lực về làm việc ở các tòa khu vực. Và tới đây, thẩm phán cao cấp cũng có thể về làm việc ở tòa án khu vực.

Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định lưu ý, quy định tòa án có thẩm quyền hủy phán quyết của trọng tài thương mại là vấn đề có nhiều ý kiến khác nhau.

Do đó, ông đề nghị TAND tối cao phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp lập luận đầy đủ ưu điểm, hạn chế của từng phương án và thiết kế hai phương án tại dự thảo luật để xin ý kiến đại biểu Quốc hội.