Cần có biện pháp bảo vệ nhà giáo

Vụ việc Trường THCS Đại Kim (Hà Nội) không phải là vấn đề nhỏ lẻ mà là lời cảnh tỉnh cho toàn hệ thống giáo dục. Bảo vệ nhà giáo không phải việc của riêng ai, mà là trách nhiệm chung để giữ gìn truyền thống tôn sư trọng đạo.

Vụ việc nam sinh lớp 7 tại Trường THCS Đại Kim (Hà Nội) túm tóc, ấn đầu và quật ngã cô giáo chủ nhiệm vào chiều 16-9-2025 đã gây bức xúc dư luận.

Đoạn clip lan truyền trên mạng xã hội ghi lại cảnh cô giáo chủ nhiệm bị một học sinh hành hung chỉ vì kiên quyết thu giữ món đồ chơi sắc nhọn, vi phạm nội quy trường. Các bạn học sinh xung quanh chứng kiến nhưng không ai can ngăn, thậm chí một số em thờ ơ, lớp học trở nên hỗn loạn. 

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nhanh chóng lên tiếng, coi đây là vụ việc "nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an toàn, sức khỏe nhà giáo và truyền thống tôn sư trọng đạo".

Nhà giáo trước muôn vàn áp lực

Sự việc không chỉ phơi bày lỗ hổng trong quản lý học đường, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh về nhu cầu cấp thiết bảo vệ nhà giáo trước muôn vàn áp lực từ ban giám hiệu, phụ huynh, học sinh và các hành vi bạo lực. 

Nhiều người nói đến việc bảo vệ học sinh trước các hành vi bạo lực học đường nhưng không có nhiều ý kiến lên tiếng bảo vệ nhà giáo trước các hành vi sai trái, vốn đã xảy ra không ít.  

Một số việc từng gây phẫn nộ trong dư luận, như: cô giáo mầm non thực tập tại Vinh (Nghệ An) bị phụ huynh xông vào đánh đến dọa sẩy thai, ép quỳ gối xin lỗi (năm 2018); một nữ sinh lớp 12 ở Khánh Hòa (cũ) "cãi tay đôi" và dùng nhiều lời lẽ thô tục, xưng "mày - tao" với thầy giáo (năm 2022).

Tại Hà Tĩnh (cũ), một phụ huynh xông vào trường tiểu học đe dọa hành hung cán bộ, giáo viên và bắt hiệu trưởng quỳ gối xin lỗi... vì giáo viên đọc tên hai con trước toàn trường khi chưa đóng tiền bảo hiểm (năm 2022).

Hay chuyện một giáo viên âm nhạc bị một số em học sinh lớp 7 ở Tuyên Quang (cũ) dồn vào góc lớp, có phát ngôn và hành vi thiếu chuẩn mực (nói tục, có hành vi xúc phạm giáo viên, quay video và đăng tải lên mạng xã hội, năm 2023).

Chưa hết, một giáo viên ở tỉnh Đắk Nông (cũ) bị phụ huynh học sinh đến nhà đánh đập vì xếp hạnh kiểm học sinh loại trung bình (năm 2023)...

Nhà giáo Việt Nam đang đối mặt với nhiều áp lực, khiến nghề dạy học - vốn được coi là "nghề cao quý" - ngày càng trở nên nặng nề. Chưa kể áp lực từ ban giám hiệu thường xuất phát từ các hoạt động thi đua, đánh giá hiệu suất, bảo đảm các thành tích, thực hiện các phong trào... 

Giáo viên phải hoàn thành chỉ tiêu về điểm số, tỉ lệ học sinh lên lớp, tổ chức hoạt động ngoại khóa, thậm chí cả việc thu một số quỹ. 

Một nghiên cứu của Đại học Quốc gia TP.HCM cuối năm 2024 cho thấy hơn 40% giáo viên từng cân nhắc bỏ nghề, phần lớn do áp lực hành chính từ lãnh đạo trường, khiến họ kiệt sức vì làm việc ngoài giờ. 

Áp lực từ phụ huynh càng lớn hơn. Cũng trong khảo sát trên, có hơn 70% giáo viên thừa nhận đây là nguồn stress chính. Nhiều phụ huynh đặt kỳ vọng quá cao, can thiệp sâu vào giảng dạy, yêu cầu báo cáo chi tiết qua Zalo hay Facebook, thậm chí chỉ trích giáo viên về điểm số của con. 

Một số phụ huynh lợi dụng bối cảnh "giáo dục thân thiện, học sinh hạnh phúc" để bênh vực con cái, buộc giáo viên phải phục vụ, dẫn đến tình trạng giáo viên e ngại kỷ luật học sinh, sợ bị "kiện".

Học sinh, đặc biệt ở lứa tuổi dậy thì, cũng góp phần tạo áp lực qua hành vi thiếu kiểm soát, xúc phạm, ném đồ đạc hoặc hành hung trực tiếp giáo viên. Sự bột phát trong suy nghĩ và hành động của trẻ có thể hiểu nhưng không thể bào chữa.

Vụ Trường THCS Đại Kim là minh chứng điển hình: nam sinh có hành vi quá khích trong khi các em khác không can ngăn do sợ hãi hoặc thờ ơ. Nguyên nhân sâu xa là thiếu kỹ năng sống, ảnh hưởng từ mạng xã hội và gia đình nuông chiều, cũng như chính phụ huynh thiếu tôn trọng giáo viên đã khiến học sinh coi thường thầy cô. 

Giáo viên không chỉ bị tổn thương thể chất mà còn tinh thần, dẫn đến trầm cảm, kiệt sức - "bạo lực tinh thần" như các chuyên gia mô tả.

Không phải cứ "trăm sự nhờ thầy cô"

Để bảo vệ nhà giáo, trước hết tăng cường khung pháp lý. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 19 ngày 15-9-2025 về khen thưởng, kỷ luật học sinh, bỏ hình thức "đuổi học" nhưng nhấn mạnh bản kiểm điểm, nhắc nhở và phê bình nghiêm khắc.

Trước đó, Nghị định 80 ngày 17-7-2017 quy định rõ biện pháp phòng chống bạo lực học đường: tuyên truyền nâng cao nhận thức, giáo dục kỹ năng tự bảo vệ, thiết lập kênh tố giác và phối hợp gia đình - trường học.

Sau vụ việc trên, các cơ quan chức năng đã chỉ đạo xử lý nghiêm để "giữ gìn tính tôn nghiêm của thầy cô", đồng thời yêu cầu trường tăng giám sát và hỗ trợ tâm lý. 

Các cơ quan cần bổ sung quy định bảo vệ danh dự giáo viên, như hình sự hóa hành vi hành hung thầy cô, có biện pháp hỗ trợ pháp lý miễn phí cho nạn nhân…

Bên cạnh đó cần nâng cao vai trò của nhà trường và ban giám hiệu. Hiệu trưởng phải tổ chức tập huấn xử lý tình huống, xây dựng môi trường sư phạm an toàn theo Chỉ thị 26 ngày 15-9-2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các điều kiện bảo đảm chất lượng thực hiện hiệu quả nhiệm vụ năm học 2025 - 2026.

Các trường nên thành lập tổ tiếp nhận khiếu nại từ phụ huynh, tránh để giáo viên trực tiếp đối mặt và tổ chức tọa đàm định kỳ để thống nhất quy tắc giáo dục. Phụ huynh cần nhận thức rằng giáo dục là trách nhiệm chung, không phải "trăm sự nhờ thầy cô".

Các buổi họp phụ huynh nên chuyển thành hội thảo chia sẻ, giúp phụ huynh hiểu áp lực của giáo viên và dạy con tôn trọng thầy cô. Xã hội cần đẩy mạnh truyền thông, như chiến dịch "Loại bỏ bạo lực học đường - Vì trường học hạnh phúc", khuyến khích học sinh báo cáo kịp thời…

Cuối cùng, hỗ trợ tâm lý và chuyên môn cho giáo viên là yếu tố then chốt. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần mở rộng tư vấn tâm lý học đường, đào tạo kỹ năng quản lý cảm xúc cho thầy cô...

Vụ việc Trường THCS Đại Kim không phải là vấn đề nhỏ lẻ mà là lời cảnh tỉnh cho toàn hệ thống giáo dục. Bảo vệ nhà giáo không phải việc của riêng ai, mà là trách nhiệm chung để giữ gìn truyền thống "tôn sư trọng đạo".