Bùng nổ cuộc đua sạc nhanh trong ngành xe điện Trung Quốc: Chỉ như đổ xăng

(Dân trí) - Sạc nhanh có lẽ là yếu tố quan trọng nhất cho tương lai của xe điện, gạt bỏ những lăn tăn của người tiêu dùng về tính tiện dụng của xe điện so với xe xăng.

Từ đầu năm đến nay, các nhà sản xuất Trung Quốc liên tục giới thiệu các hệ thống sạc nhanh có khả năng giúp xe điện chạy thêm được 400-500km chỉ sau khoảng 5 phút sạc, nhanh như đổ xăng ở xe động cơ đốt trong truyền thống.

Mới đây, trước thềm Triển lãm Ô tô Thượng Hải 2025, CATL - nhà sản xuất pin hàng đầu thế giới - công bố những bước tiến quan trọng trong công nghệ pin sẽ sớm được đưa vào sử dụng trong các mẫu xe điện.

Cụ thể, có 3 cải tiến lớn. Thứ nhất là pin lithium-iron phosphate (LFP) Shenxing thế hệ thứ hai có khả năng sạc siêu nhanh, cho phép xe chạy thêm 520km chỉ sau 5 phút sạc, tương đương tăng thêm 2,5km/giây sạc, gần bằng thời gian cần để đổ đầy bình xăng của một chiếc ô tô Mỹ trung bình.

Thông số này vượt thành tựu được giới thiệu trước đó bởi đối thủ BYD (thêm 400km sau 5 phút sạc) và là bước tiến xa của chính CATL, khi pin Shenxing thế hệ đầu tiên (ra mắt năm 2023) chỉ có thể giúp xe chạy thêm 400km sau 10 phút sạc.

Pin Shenxing thế hệ hai của CATL hứa hẹn cung cấp phạm vi di chuyển lên đến 800km. Chúng có thể sạc từ 5% đến 80% chỉ trong vòng 15 phút, ngay cả trong điều kiện nhiệt độ ngoài trời xuống tới -10⁰C.

Cải tiến thứ hai của CATL là hệ thống pin nguồn kép Freevoy mới dành cho xe điện, kết hợp hai bộ pin để có phạm vi hoạt động lên tới hơn 1.500km. Thiết kế mới chia bộ pin thành hai vùng năng lượng độc lập, sử dụng các vật liệu tế bào khác nhau, tương tự như hệ thống động cơ kép trên máy bay.

Pin phụ, đóng vai trò tăng phạm vi hoạt động cho xe điện, không sử dụng graphite, giúp giảm kích thước và chi phí sản xuất. CATL kỳ vọng công nghệ pin kép này có thể được sử dụng cho xe điện trong 2-3 năm tới, nhưng không tiết lộ hãng xe nào sẽ ứng dụng đầu tiên.

Cải tiến thứ ba là pin natri-ion được thiết kế để hoạt động tốt hơn trong điều kiện thời tiết lạnh, dự kiến bắt đầu sản xuất vào tháng 12. Loại pin này có thể thay thế pin axit - chì đang được dùng cho nhiều mẫu xe động cơ đốt trong hiện nay, cũng như pin LFP được dùng trong xe hybrid và xe điện.

Công ty cho biết các thử nghiệm cho thấy pin natri-ion có thể chịu được điều kiện khắc nghiệt, từ việc bị đâm thủng bằng kim, khoan, hoặc thậm chí bị cưa đôi, mà không phát nổ hay bốc cháy.

An toàn không phải là lợi ích duy nhất, loại pin này còn có mật độ năng lượng cao, cung cấp hơn 200km phạm vi di chuyển cho xe hybrid sạc điện (PHEV), và có vòng đời lên tới 10.000 chu kỳ sạc. Ngay cả ở nhiệt độ thấp tới -30⁰C, pin vẫn có thể sạc từ 30% đến 80% trong vòng 30 phút, và hoạt động bình thường ở nhiệt độ -40⁰C.

Ngoài ra, công nghệ hóa học natri-ion được kỳ vọng sẽ rẻ hơn nhiều so với pin lithium-ion truyền thống khi công nghệ này phát triển, mang lại lợi thế giá thành lớn trong tương lai.

CATL không phải nhà sản xuất duy nhất tăng tốc trong cuộc đua sạc nhanh và pin xe điện. Tại Diễn đàn Xe điện Trung Quốc 100 vào cuối tháng 3, hãng xe Zeekr đã tiết lộ sẽ giới thiệu hệ thống sạc siêu nhanh 1,2MW (1.200kW) có 10 phích cắm, dự kiến triển khai trong quý II. Zeekr đã nâng cấp các trạm sạc của hãng từ công suất 360kW lên 800kW trong vòng ba năm qua. Hiện tại, công ty có 826 trạm sạc tại Trung Quốc.

Trước đó, cũng trong tháng 3, BYD đã ra mắt hệ thống sạc nhanh 1.000kW, với khả năng bổ sung phạm vi hoạt động 2km/giây cho xe điện, tương đương 400km chỉ sau 5 phút sạc. BYD hứa hẹn sẽ trang bị hệ thống lưu trữ năng lượng cho các trạm sạc, để chúng đạt được công suất 1.000kW ngay cả ở những khu vực thiếu điện.

Trong khi đó, Huawei tuyên bố sẽ ra mắt hệ thống sạc nhanh có công suất lên tới 1.500kW (1,5MW) và dòng điện tối đa 2.400A.

Hệ thống này có công suất sạc lên tới 20kWh/phút và sạc đầy pin cho xe điện trong 15 phút. Không giống các hệ thống sạc nhanh của Zeekr và BYD hướng tới xe du lịch, hệ thống sạc 1,5MW của Huawei nhắm tới xe tải hạng nặng.

"Với xe tải hạng nặng thuần điện, thời gian sạc phải dưới 30 phút", ông Hou Jinlong, chủ tịch công ty Digital Energy của Huawei, cho biết.

Như vậy, công nghệ sạc nhanh và pin đang có những bước tiến lớn, đủ để người dùng yên tâm rằng họ có thể sạc pin cho xe điện nhanh như đổ xăng cho xe động cơ đốt trong. Còn một vấn đề nữa mà các hãng phải tập trung giải quyết, đó là độ phủ của trạm sạc.