Bữa cơm 5.000 đồng trong xóm trọ của thí sinh vùng cao

Đi làm thuê từ hè lớp 9, lớp 10, những ngày này, nhiều cô cậu học trò vùng cao Xín Mần, Hà Giang dành thời gian ôn thi ở xóm trọ, tự lo bữa ăn trong thời gian thi tốt nghiệp THPT 2025.

Học sinh vùng cao mỗi tháng tiêu hết hơn 1 triệu đồng

Trong xóm trọ nhỏ nằm lưng chừng núi ở thị trấn vùng cao Cốc Pài (Xín Mần, Hà Giang), Thè Văn Quang - học sinh lớp 12 Trường THPT Xín Mần (huyện Xín Mần, Hà Giang) - tự nấu ăn trong những ngày ôn tập, chuẩn bị thi.

Bữa cơm của Quang có dăm miếng thịt nhiều mỡ treo gác bếp, một quả cà chua và một quả su su để lâu đã nhú mầm. Miếng thịt bà con người Nùng ở Xín Mần ướp rất mặn, treo gác bếp để ăn dần.

Quang nhẩm tính mỗi bữa ăn như vậy cậu "tốn" chỉ dăm bảy nghìn đồng. Phòng trọ của Quang có một chiếc giường kê tạm bằng vài tấm ván, một cái bàn dài cao tới đầu gối làm bàn học.

Nhà Quang ở xã Trung Thịnh, huyện Xín Mần, đi từ thị trấn Cốc Pài về xã cũng mất gần 2 tiếng đồng hồ. Trong năm học, giá thuê mỗi phòng trọ 500.000 đồng, điện, nước tính riêng hết khoảng 100.000 đồng. Tháng ôn thi, chủ nhà đồng cảm với lũ học sinh vùng cao không lấy tiền trọ, chỉ tính tiền điện, nước.

Quang cho hay nhà cậu còn nhiều khó khăn nên từ sau Tết cậu cũng chưa xin tiền bố mẹ. Quang được nhận tiền trợ cấp cho học sinh vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn. Cậu khoe được lĩnh "một cục" hơn 3 triệu đồng, hơn ba tháng nay cậu tiết kiệm không phải xin tiền bố mẹ.

"Nhà mình còn nghèo thì mình phải tiết kiệm thôi" - Quang nói - "Thi xong THPT em sẽ đi làm công ty (làm công nhân) với anh chị".

Nghỉ hè rủ nhau đi làm công nhân lấy tiền ăn học

Cùng xóm trọ với Quang còn hơn chục bạn học cùng trường. Mọi năm, cứ nghỉ hè là các bạn rủ nhau về Bắc Ninh, Bắc Giang làm công nhân thời vụ. Phần lớn học sinh ở vùng cao Xín Mần tự kiếm tiền ăn học.

Thèn Thị Rưi tranh thủ ôm cuốn tài liệu ngồi bên bậu cửa ôn lại bài. Nhà Rưi cũng cách thị trấn Cốc Pài hơn 20 cây số. Học xong chương trình, Rưi cũng ở lại xóm trọ để có thời gian ôn tập.

Cô thí sinh dân tộc Nùng này học khối B03 (toán, sinh, văn), ước mơ học sư phạm. Rưi cũng theo bạn bè đi làm công nhân thời vụ từ năm học lớp 10. Cô tâm sự, nếu làm hết cả thứ 7, chủ nhật, tăng thêm giờ trong tháng cô cũng được 8 đến 10 triệu đồng tiền lương.

"Mới xuống Bắc Ninh làm thì rất thích nhưng được vài hôm mới thấy thấm nỗi vất vả. Em càng phải cố gắng học để sau này có cái nghề" - Rưi nói.

Cô học sinh vùng cao biết đi làm thuê phụ giúp bố mẹ từ ngày học lớp 9. Rưi tranh thủ ngày nghỉ đi bán hàng thuê ở chợ Cốc Pài. Mới đầu tiền công mỗi buổi chợ được 50.000 đồng. Khi quen việc nhanh nhẹn, bán được nhiều hàng hơn, mỗi ngày Rưi được trả 100.000 đồng đến 120.000 đồng.

Ước mơ thoát nghèo

Bạn bè Rưi cũng đi làm từ nhỏ, người bán hàng thuê, đứa rửa bát, dọn dẹp ở quán ăn, mấy cậu con trai có sức khỏe đi phát nương, nhổ sắn thuê… Ngày công ở vùng cao thấp nhưng đó cũng là cách duy nhất để những học sinh ở đây giúp đỡ bố mẹ.

Nhà Rưi có 4 anh chị em, ai cũng đi làm công nhân. Rưi hiểu nỗi vất vả khi phải bán sức lao động của mình, cô quyết tâm phải thi đỗ bằng được trường sư phạm. Nếu năm nay không đỗ, Rưi đi làm để có tiền giúp bố mẹ và tiếp tục ôn thi.

"Sau khi thi tốt nghiệp xong, ngày 11-7 em đến TP Hà Giang để thi năng khiếu xét vào mầm non. Thi xong, trong thời gian đợi kết quả em sẽ xuống Bắc Ninh làm thêm cùng chị gái tại khu công nghiệp Quế Võ. Nếu đỗ đại học em sẽ đi học, không đỗ sang năm sẽ thi lại hoặc đi học nghề" - Rưi nói.

Ly Thị Đôi, xã Tả Nhìu (Xín Mần)cách trường 7km, ở trọ cùng một bạn khác. Đôi học khối C, mong muốn thi sư phạm mầm non. Cô ở cùng bạn để chia đôi tiền nhà trọ. Hai bạn ở lại nhà trọ ôn thi vì về nhà phải đi cấy, đi làm nương hộ bố mẹ không có thời gian học. Đôi dự định thi THPT xong cũng bắt xe về Bắc Ninh làm thuê.

Cả lớp hơn 20 học sinh, kỳ nghỉ hè nào hơn nửa lớp cũng đi làm thuê kiếm tiền phụ giúp bố mẹ, số khác về nhà đi nương. Danh sách ở điểm thi Trường THPT Xín Mần hơn 300 thí sinh, đại đa số đăng ký nguyện vọng ở các khối xã hội.

Phần lớn trong đó là các trường sư phạm, vài em mạnh dạn đăng ký ngành công an, quân đội. Nghe các thí sinh tâm sự, dù điểm xét tuyển vào các khối ngành sư phạm, công an, quân đội rất cao nhưng được đi học gia đình các bạn sẽ không phải đóng học phí. Học sinh đi làm thêm để tự trang trải cuộc sống, chẳng mấy gia đình dư giả nuôi con học đại học như miền xuôi.