Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trình đề xuất hơn 580.000 tỉ hiện đại hóa giáo dục, chú trọng tiếng Anh

Chính phủ đề xuất tổng nguồn vốn hơn 580.000 tỉ đồng hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, trong đó có thực hiện mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Chiều 17-11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.

Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết chương trình thực hiện trong 10 năm, chia làm 2 giai đoạn.

Mục tiêu tổng quát của chương trình là chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục và đào tạo, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và đào tạo.

Mở rộng cơ hội học tập cho mọi người dân. 

Đến năm 2030, chương trình đề ra phấn đấu đạt 4 nhóm mục tiêu.

Cụ thể, từng bước chuẩn hóa hệ thống giáo dục mầm non, phổ thông, trong đó tập trung nguồn lực đầu tư hướng đến xây dựng kiên cố hóa 100% trường, lớp học; chú trọng đầu tư các phòng học bộ môn, thực hành, trải nghiệm STEM/STEAM, không gian vui chơi, môi trường rèn luyện thể chất.

Đối với giáo dục phổ thông phấn đấu 50% cơ sở giáo dục phổ thông xây dựng và vận hành hệ sinh thái ươm mầm tài năng, tạo môi trường phát hiện, bồi dưỡng học sinh năng khiếu và hỗ trợ tham gia các dự án khoa học - công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo; 50% cơ sở giáo dục phổ thông có cán bộ tư vấn khởi nghiệp được bồi dưỡng, đạt tỉ lệ 1 cán bộ/800 học sinh.

Tối thiểu 70% học sinh, sinh viên tham gia ít nhất một hoạt động thể thao, văn hóa, nghệ thuật; 50% cơ sở giáo dục có câu lạc bộ thể thao, văn hóa hoạt động thường xuyên; 50% học sinh, sinh viên được tham gia ít nhất một hoạt động hoặc dự án phục vụ cộng đồng, góp phần hình thành phẩm chất, năng lực và trách nhiệm xã hội.

Về mục tiêu đến năm 2035, chương trình đề ra đầu tư xây dựng 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; 100% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và người học được phát triển năng lực chuyên sâu trong ứng dụng công nghệ số, giảng dạy tích hợp liên môn và năng lực tổ chức dạy học bằng tiếng Anh đối với các môn khoa học.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết tổng các nguồn lực huy động để thực hiện chương trình giai đoạn 2026 - 2035 khoảng 580.133 tỉ đồng.

Trong đó, vốn ngân sách Trung ương khoảng 349.113 tỉ đồng (chiếm 60,2%), vốn ngân sách địa phương khoảng 115.773 tỉ đồng (chiếm 19,9%).

Vốn đối ứng của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học khoảng 89.073 tỉ đồng (chiếm 15,4%); vốn huy động hợp pháp khác dự kiến 26.173 tỉ đồng (chiếm 4,5%).

Tổng các nguồn lực huy động để thực hiện chương trình giai đoạn 2026 - 2030 tối thiểu 174.673 tỉ đồng.

"Phải chấp nhận, chứ không thể nào số ảo, lúc nào cũng tỉ lệ 90-95% tốt, giỏi"

Phát biểu thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ các nghị quyết đều nói "đào tạo con người là phát triển toàn diện", "dạy chữ gắn với dạy người và dạy nghề".

Song theo ông, các trường học hiện nay không đủ không gian để học sinh tập thể dục, thể thao đầu giờ, giữa giờ.

Ông nhấn mạnh tầm quan trọng dạy kỹ năng sống và bày tỏ đau xót khi mỗi kỳ nghỉ hè lại có những trường hợp học sinh bị đuối nước.

Dẫn lại mong muốn của Tổng Bí thư có lần phát biểu "một học sinh phổ thông nên biết chơi ít nhất một loại nhạc cụ", ông cho rằng các học sinh cũng phải biết chơi ít nhất một môn thể thao, môn nghệ thuật để vừa có kỹ năng, vừa rèn luyện sức khỏe.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải đề cập đến "hai mặt" của học sinh, một là đạo đức, hai là kiến thức.

Theo bà, "kiến thức được đào tạo rất đầy đủ rồi", riêng về đạo đức cần xem xét. Bà Hải đặt vấn đề với số liệu trên 90% học sinh hiện nay được đánh giá học lực giỏi và hạnh kiểm tốt, "đánh giá như vậy có thực chất không, có đúng như vậy không?".

Bà Hải nhắc đến vụ việc học sinh hành hung giáo viên mới đây, "từ trước đến nay không ai có thể nghĩ được, nguyên nhân đến từ đâu".

Bà nêu "có thể xem lại hạnh kiểm của học sinh này ở học kỳ trước, năm học trước, liệu có khi nào cũng vừa được xếp loại tốt?".

Bà cho rằng cần xây dựng một chuẩn mực, định mức, tiêu chuẩn rõ ràng để đánh giá "thầy ra thầy, trò ra trò". Học sinh nào tốt đánh giá loại tốt, chưa tốt phải đánh giá loại khá, thậm chí trung bình.

"Chúng ta phải chấp nhận, chứ không thể nào số ảo, lúc nào cũng tỉ lệ 90%, 95% tốt, giỏi", bà lưu ý.

Bà kể một chương trình truyền hình mới xem gần đây ghi lại cảnh một học sinh 12 tuổi có thể nấu bữa cơm tươm tất cho cả gia đình với các món canh cua, thịt rang, đậu rán và một nồi cơm. Video này thu hút hàng triệu lượt xem.

Bà nêu thêm ở thế hệ của mình một em bé 8-9 tuổi có thể phụ giúp cha mẹ nấu cơm là chuyện hết sức bình thường, nhưng ngày nay câu chuyện này lại trở thành hiện tượng xã hội.

Nêu ra so sánh, bà mong muốn với nguồn lực đầu tư rất lớn (580.000 tỉ đồng cho 10 năm) phải đào tạo được thế hệ học sinh "vừa hồng vừa chuyên", học lực giỏi nhưng cũng phải biết yêu thương cha mẹ, biết kỹ năng sống, đúng nghĩa "con ngoan, trò giỏi".