Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói về siết đào tạo đại học '3 ông thầy' sư phạm, y dược, pháp luật

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu rõ với ba lĩnh vực đào tạo sư phạm, y dược, pháp luật, không chỉ kiểm soát đầu vào, kiểm soát đầu ra, mà phải kiểm soát toàn bộ quá trình.

Sáng 13-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi).

Có trường đào tạo luật không có giáo viên, giảng viên cơ hữu

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, dự luật điều chỉnh các quy định liên quan đến chương trình đào tạo nhằm phát huy hiệu quả nguồn lực, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng số.

Trên cơ sở đó, dự thảo hoàn thiện chính sách bồi dưỡng nhân tài, đào tạo chất lượng cao, cung cấp nguồn nhân lực trình độ cao đáp ứng yêu cầu của bối cảnh toàn cầu hóa trong giáo dục đại học và thị trường lao động.

Đặc biệt nhu cầu về nhân lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; thích ứng với tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi số đến cơ cấu ngành nghề...

Đáng lưu ý, dự thảo luật quy định rõ việc tiền kiểm đối với chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ, các ngành đào tạo giáo viên, sức khỏe, pháp luật.

Cụ thể ngưỡng bảo đảm chất lượng đầu vào các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe, pháp luật thực hiện theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Theo Bộ trưởng, dự thảo yêu cầu kiểm định chất lượng đối với cơ sở giáo dục đại học và chương trình đào tạo, đặc biệt với một số nhóm ngành đặc thù.

Việc kiểm định chất lượng theo hướng không bắt buộc, nhưng gắn với mức độ tự chủ, khắc phục tình trạng kiểm định hình thức, đề cao quá mức kết quả kiểm định mà không phản ánh đúng chất lượng thực tế.

Nêu quan điểm đồng tình về vấn đề này, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh giáo dục, pháp luật, sức khỏe là 3 trường hợp phải kiểm định rất chặt và kỹ.

Ông khẳng định sư phạm là ngành đặc biệt quan trọng, là “máy cái” của nền giáo dục, đào tạo ra những người thầy của những người thầy.

Tương tự, với ngành pháp luật, trước đây cả nước chỉ có một trường đào tạo nhưng con số này ngày một gia tăng. Theo thống kê cách đây 2 - 3 năm, cả nước đã có trên 100 cơ sở đào tạo.

Trong đó, nhiều trường đa ngành hiện nay có chuyên ngành đào tạo luật. Thậm chí, có những cơ sở 1 năm chỉ đào tạo vài chục sinh viên, không có giáo trình, không có giảng viên cơ hữu, ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo. Vì vậy đề nghị phải sắp xếp lại, nâng cao chất lượng đào tạo đối với ngành học này.

Về ngành chăm sóc sức khỏe, đặc biệt y dược, y dược học cổ truyền, Phó chủ tịch Quốc hội cho biết hiện nay cũng có vài chục đơn vị đào tạo.

Ông Định băn khoăn có nhiều như vậy thì không biết có đủ thầy, đủ thợ không, có đào tạo bài bản không. Vì thế bắt buộc phải kiểm định chất lượng, nếu không đạt phải rút giấy phép cơ sở đào tạo.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Siết đào tạo tiến sĩ

Cùng mối quan tâm trên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng đối với ngành sư phạm, giáo viên phải được tuyển chọn đặc biệt - đó là những người giỏi, có tâm huyết, được đào tạo bài bản và phải có chế độ, chính sách.

“Lương giáo viên phải gấp 2 - 3 lần mặt bằng chung, không có gì quá đáng”, ông Mãi nhấn mạnh.

Ông nhắc lại vừa qua báo chí có nêu việc đào tạo bác sĩ, dược sĩ ở Việt Nam không giống ai nên ngành y dược cũng phải siết lại chuẩn đào tạo để đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Giải trình thêm sau đó, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nêu rõ trong cả hai Luật Giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp sửa đổi đều nhấn mạnh quản lý, giám sát toàn bộ quá trình để đảm bảo chất lượng cho 3 lĩnh vực và một bậc đào tạo. Bao gồm đào tạo về sư phạm, sức khỏe, pháp luật.

Trong đó, đào tạo sư phạm thời gian vừa qua đã được chú trọng. Nhất là sau nghị định 116 và nghị định 60 thay thế, điểm chuẩn tuyển sinh vào đào tạo sư phạm tăng lên rất cao và năm nay có lẽ thuộc nhóm cạnh tranh cao ngang y dược.

"Đó là thông tin đáng mừng", Bộ trưởng nêu.

Với đào tạo lĩnh vực sức khỏe và đào tạo pháp luật, Bộ trưởng cho hay trước đây chủ yếu với đào tạo y dược thường kiểm soát việc mở ngành chặt chẽ, còn tới đây kể cả các đào tạo về luật cũng như vậy, không phải cơ sở nào cũng được đào tạo.

"Kiểm soát đối với ba lĩnh vực này không chỉ kiểm soát đầu vào, không chỉ kiểm soát đầu ra, mà kiểm soát toàn bộ quá trình vì "ba ông thầy" tác động rất lớn đến toàn bộ hoạt động của xã hội", ông nói.

Một bậc đào tạo cũng tăng cường kiểm soát, theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn là đào tạo tiến sĩ.

"Không phải cơ sở nào cũng được đào tạo tiến sĩ. Đối với thông lệ, các trường đại học nước", ông nêu thêm.