Bộ Công Thương thúc đẩy lộ trình xăng E10: Bước chuyển chính sách năng lượng sạch

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đề nghị, bắt đầu từ tháng này sẽ mở chiến dịch truyền thông để toàn xã hội nhận thức và ủng hộ cho quá trình chuyển đổi việc sử dụng xăng E10 (bắt đầu triển khai từ 01/01/2026).

Chủ trì hội nghị sơ kết 6 tháng về tình hình cung ứng xăng dầu cho thị trường và phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đề nghị, bắt đầu từ tháng này sẽ mở chiến dịch truyền thông để toàn xã hội nhận thức và ủng hộ cho quá trình chuyển đổi việc sử dụng xăng E10 (bắt đầu triển khai từ 01/01/2026).

Tại hội nghị này, trong số 05 nhóm nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo đảm đủ nguồn cung về xăng dầu cho thị trường trong 6 tháng cuối năm 2025, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh việc phối hợp giữa các đơn vị chức năng của Bộ, chủ trì là Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công để tham mưu ban hành lộ trình sử dụng xăng E10 nhằm giảm phát thải khí nhà kính, thực hiện cam kết cân bằng phát thải ròng vào năm 2050, dự kiến thực hiện từ ngày 01/01/2026. Trình Chính phủ thông qua chủ trương xây dựng Quyết định thay thế Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg ngày 22/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống (Quyết định 53) và triển khai xây dựng lộ trình ngay sau hội nghị.

Doanh nghiệp xăng dầu sẵn sàng hạ tầng cho nhiên liệu sinh học 

Về phát triển nhiên liệu sinh học, ông Trần Ngọc Năm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) - bày tỏ sự ủng hộ tuyệt đối với chủ trương triển khai xăng E10. Tập đoàn dự kiến từ ngày 1/8 tới, sẽ thí điểm kinh doanh xăng E10 tại một số cửa hàng trực thuộc trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh. Mục tiêu là đánh giá phản ứng thị trường và mức độ đáp ứng kỹ thuật của hệ thống phân phối cũng như hành vi của người tiêu dùng.

Đại diện Petrolimex cho biết, việc kinh doanh xăng E10 đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về hạ tầng, công nghệ, bồn chứa chuyên dụng cho E100 và sự phối hợp chặt chẽ từ các nhà máy lọc dầu. Ông đề xuất Bộ sớm có chỉ đạo rõ ràng về tiến độ triển khai, để các thương nhân đầu mối chủ động đầu tư và chuyển đổi hệ thống kỹ thuật.

Chia sẻ tại hội nghị, đại diện Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN) - cho biết, Tập đoàn sẽ khởi động lại nhà máy Nhiên liệu sinh học Ethanol Dung Quất ở Khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi) để góp phần đảm bảo nguồn cung.

Ông Nguyễn Việt Thắng - Tổng Giám đốc Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) - cũng cho hay, đối với nhiên liệu sinh học, hệ thống phối trộn của BSR đảm bảo đủ nguồn cung xăng E5. Còn nguồn E10 đang tiến hành cải tạo các bể chứa để phối trộn.

Ngoài ra, qua khảo sát của Bộ Công Thương, hiện có 2 nhà máy Ethanol đang hoạt động tại Đồng Nai và Quảng Nam, sản xuất khoảng 100.000 m3. Lượng còn thiếu hụt giai đoạn đầu sẽ được nhập từ nước ngoài, với các nguồn cung rất dồi dào từ Mỹ, Argentina… 

Về phía Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch Hiệp hội - cho rằng, cần sớm có lộ trình sử dụng nhiên liệu sinh học thay thế Quyết định 53, các doanh nghiệp đầu mối kinh danh xăng dầu cần 06 tháng là có thể triển khai thực hiện. Tuy nhiên, ông Bảo cũng nêu rõ một số vướng mắc kỹ thuật cần tháo gỡ, đó là, xăng nền sản xuất trong nước từ hai nhà máy lọc dầu khi pha trộn E5, E10 đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, tuy nhiên, xăng nền nhập khẩu có hàm lượng oxy cao, khiến khi pha thêm ethanol E100 dễ vượt quá ngưỡng cho phép về oxy theo quy chuẩn Việt Nam hiện hành (3,7%).

“Nếu triển khai xăng E10 trên diện rộng, chắc chắn vẫn cần một lượng xăng nền nhập khẩu, do đó rất cần xem xét điều chỉnh quy chuẩn kỹ thuật theo hướng thực tế hơn. Chúng tôi kính đề nghị Bộ làm việc với các cơ quan liên quan để sớm ban hành điều chỉnh này,” ông Bảo kiến nghị.

Bộ Công Thương đề xuất thay thế Quyết định 53 bằng lộ trình khả thi hơn

Đối với lộ trình sử dụng nhiên liệu sinh học, ông Đào Duy Anh - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công - Bộ Công Thương cho biết, Bộ đang rà soát, đánh giá kết quả thực hiện Quyết định 53, tìm ra các nguyên nhân chính dẫn tới việc không thực hiện thành công Quyết định 53 nhằm xây dựng và công bố lộ trình mới, có tính khả thi cao.

Bộ đã có Tờ trình Chính phủ lần 3 số 4594/TTr-BCT ngày 24/6/2025 đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho chủ trương xây dựng Quyết định mới thay thế Quyết định số 53 về lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống. Sau gần một thập kỷ triển khai, Bộ Công Thương nhận định Quyết định số 53 đã góp phần mở đường cho nhiên liệu sinh học tại Việt Nam, tuy nhiên cũng bộc lộ nhiều bất cập khi bước vào giai đoạn phát triển sâu rộng. Để có căn cứ đánh giá thực tiễn, Bộ Công Thương đã tổ chức khảo sát, làm việc trực tiếp tại 9 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và tiếp thu ý kiến của 03 tập đoàn, doanh nghiệp đầu mối, các nhà máy sản xuất ethanol, cơ quan khoa học, hiệp hội chuyên ngành.

Qua báo cáo và khảo sát thực tế có thể thấy rằng, sau gần 10 năm triển khai Quyết định 53, nước ta đã hình thành được năng lực sản xuất nguyên liệu (sắn) vượt yêu cầu cho sản xuất E100, sản xuất nhiên liệu E100 trong nước (nếu cả 06 nhà máy hoạt động 100%) công suất đạt khoảng 500.000 m3/năm, đáp ứng khoảng 30% nhiên liệu (khoảng 1,5 triệu m3) cho pha chế xăng E10 (theo tổng mức tiêu thụ năm 2024 là khoảng 15 triệu khối xăng), đồng thời nguồn cung E100 trên thị trường thế giới dồi dào sẵn sàng bù đắp lượng thiếu hụt của sản xuất trong nước giai đoạn đầu thông qua nhập khẩu trực tiếp từ nhà sản xuất hoặc từ các đầu mối phân phối trong khu vực. Khi nhu cầu ethanol tăng, sẽ là động lực để các doanh nghiệp trong nước tiếp tục đầu tư sản xuất, nâng cao mức độ tự chủ nguồn nhiên liệu.

Các nhà quản lý từ Trung ương đến địa phương đều hiểu được ý nghĩa bảo vệ môi trường trong việc sử dụng nhiên liệu xăng sinh học cho phương tiện giao thông nói riêng và cho toàn bộ nền kinh tế nói chung, nên có sự đồng thuận cao trong việc tiếp tục đẩy mạnh sử dụng nhiên liệu sinh học. Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xăng dầu trong nước và một số nhà cung cấp nước ngoài có đủ kho lưu trữ, hệ thống phối trộn cơ bản đáp ứng đầy đủ nhu cầu trong nước về xăng sinh học ở mức E5 và sẵn sàng thực hiện phối trộn tiêu thụ xăng sinh học ở mức cao hơn như E10.

Chúng ta đã học hỏi được một số kinh nghiệm quốc tế hữu ích trong sản xuất, phối trộn, lưu trữ, phân phối và sử dụng nhiên liệu sinh học. Việc sử dụng xăng E5RON92 từ năm 2014 đến nay chưa ghi nhận trường hợp cháy, nổ, tác động tiêu cực đến hiệu suất hoạt động và tuổi thọ của phương tiện. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy tình hình tiêu thụ E5RON92 ngày càng giảm trong những năm gần đây. Các chính sách về tài chính, cơ chế chưa đủ mạnh để khuyến khích sản xuất, kinh doanh và sử dụng xăng sinh học. Công tác chỉ đạo điều hành từ trung ương đến địa phương chưa đủ quyết liệt, không thường xuyên, liên tục. Công tác truyền thông chưa chuyển tải được ý nghĩa của việc sử dụng xăng sinh học, giải tỏa được các lo ngại về tác động tiêu cực tới phương tiện giao thông của đại bộ phận người tiêu dùng…

Trước thực trạng này, Bộ Công Thương kiến nghị cần có một Quyết định mới với lộ trình cụ thể hơn, trong đó nhấn mạnh mục tiêu triển khai đại trà xăng sinh học E10 từ ngày 01/01/2026. Kế hoạch đặt ra cùng với đề xuất các nhóm giải pháp đồng bộ như: Hỗ trợ giá ethanol nội địa để ổn định nguồn cung và giảm giá thành E5/E10; Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho xăng E10; Tăng cường truyền thông cộng đồng; Khuyến khích doanh nghiệp mở rộng hệ thống phân phối nhiên liệu sinh học, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo…

Việc tăng cường sử dụng xăng sinh học là cần thiết và cấp bách trong xu hướng chuyển đổi năng lượng sạch và thực hiện cam kết giảm phát thải của Việt Nam. Ban hành lộ trình phối trộn và sử dụng xăng sinh học mới sẽ là động lực quan trọng để phát triển ngành nhiên liệu sinh học, thúc đẩy tiêu dùng xanh, bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường trong giai đoạn mới. Đồng thời, việc tăng cường sử dụng nhiên liệu sinh học còn giúp cân bằng cán cân thương mại với một số đối tác quan trọng.

Hiệp hội vào cuộc thúc đẩy sử dụng xăng E10 toàn phần

Trước những vấn đề cấp bách của nhiên liệu sinh học, không thể thiếu vai trò của các Hiệp hội ngành nghề. Trong công văn số 010225/HHNLSHVN ngày 10/02/2025 gửi Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam cũng đã đề xuất Phó Thủ tướng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo áp dụng việc sử dụng 100% xăng sinh học là xăng E10 (pha 10% cồn vào xăng) cho cả 2 loại xăng RON92, RON95 đang lưu thông trên thị trường nhằm tạo dư địa nhập khẩu hàng hoá từ Mỹ, giảm thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam.

Tiếp đó, ngày 8/4/2025, Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam tiếp tục gửi công văn số 0804225/HHNLSHVN đến Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương đề xuất nhanh chóng triển khai chương trình xăng sinh học E10 toàn phần (tức là pha 10% cồn vào cả 2 loại xăng đang lưu thông trên thị trường một cách bắt buộc) đảm bảo ý nghĩa về mặt môi trường và các vấn đề khác.

Cũng xuất phát từ Hiệp hội, góp ý vào Dự thảo Nghị định về Kinh doanh Xăng dầu và tổ chức Kinh doanh xăng dầu theo Quyết định 49/2011/QĐ-TTg và QĐ 53/2012/QĐ-TTg, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho rằng, việc suy giảm sản lượng xăng E5 không phải là do người tiêu dùng thiếu tin tưởng về chất lượng và quay lưng với xăng sinh học E5 mà nguyên nhân chủ yếu là do chúng ta lựa chọn mặt hàng để phối trộn với nguyên liệu sinh học là xăng RON92 có mức chất lượng thấp (mức 2) sử dụng phần lớn cho xe máy và duy trì vòng đời sản phẩm quá dài (7 năm), trong khi đó khách hàng luôn có xu hướng sử dụng xăng dầu với chất lượng cao hơn, dẫn đến sản lượng tiêu thụ xăng E5 suy giảm.

Các nước trên thế giới và khu vực đang hướng tới lộ trình sử dụng E15, E20. Hiện nay chúng ta đã hội tụ đầy đủ các điều kiện để thực hiện việc phối trộn và cung cấp nhiên liệu E10. Vì vậy, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam kiến nghị với Thủ tướng sớm triển khai lộ trình cụ thể về việc phối trộn E10 cho xăng RON92 và RON95.

Việc chuyển đổi sang sử dụng xăng sinh học, đặc biệt là xăng E10, không chỉ là bước đi tất yếu trong bảo vệ môi trường, xây dựng nền kinh tế xanh, thực hiện các cam kết về phát thải ròng bằng 0, mà còn là giải pháp chiến lược để bảo đảm an ninh năng lượng, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và thúc đẩy tiêu dùng xanh. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ hơn từ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tổ chức xã hội.

Lộ trình triển khai E10 toàn quốc dự kiến từ ngày 01/01/2026 đang đặt ra yêu cầu cấp bách về điều chỉnh chính sách, hỗ trợ sản xuất ethanol trong nước, nâng cấp hệ thống lưu trữ, kỹ thuật phối trộn, phân phối, đồng thời truyền thông rõ ràng để thay đổi tâm lý tiêu dùng. Nếu được triển khai nghiêm túc và bài bản, xăng sinh học sẽ không chỉ là một lựa chọn, mà sẽ trở thành chuẩn mực trong phát triển năng lượng xanh bền vững của Việt Nam.