Ban quản trị chung cư bị phạt gần 120 tỉ đồng: Có đúng Luật Quản lý thuế?

Vụ 'Không lập 7.260 tờ hóa đơn, ban quản trị chung cư bị phạt thuế gần 120 tỉ đồng' xảy ra tại chung cư Conic Đông Nam Á (huyện Bình Chánh, TP.HCM) đặt ra tình huống pháp lý liên quan. Việc xử phạt này có đúng với Luật Quản lý thuế?

Qua tình tiết vụ việc cho thấy có hai vấn đề liên quan đến việc phạt trốn thuế và phạt vi phạm về hóa đơn.

Có nên chuyển hồ sơ qua công an xử lý?

Đối với khoản thu từ hợp đồng cho thuê trạm viễn thông, có thu nhập được chia (64.206.805 đồng) không kê khai nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) với số thuế 2.242.068 đồng là hành vi trốn thuế số tiền trên.

Đối với khoản thu 5.564.720.630 đồng (tiền phí quản lý, tiền xe, tiền gas, tiền nước sạch, dịch vụ xử lý nước) là thu của 242 căn hộ trong thời gian 30 tháng.

"Theo kết quả xác minh, các khoản thu không phải là các khoản ban quản trị chung cư (gọi tắt là BQT) thu hộ, chi hộ cư dân do có chênh lệch về đơn giá. BQT là tổ chức có tư cách pháp nhân, hoạt động theo mô hình công ty cổ phần, là người trực tiếp cung cấp dịch vụ cho cư dân nên phải lập hóa đơn đối với các khoản thu, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền".

Từ lập luận nêu trên cơ quan thuế tiến hành xử phạt hành vi không lập 7.260 hóa đơn và trốn thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế TNDN. Tuy nhiên nước, gas... do Xí nghiệp cấp nước sinh hoạt nông thôn và Công ty TNHH Gas One Việt Nam cung cấp, xuất hóa đơn chung cho BQT. BQT phân chia số lượng sử dụng và thu lại tiền của từng hộ dân để trả cho nhà cung cấp, thì phần hao hụt, thất thoát trên đường ống cư dân phải chịu.

Điều này dẫn đến đơn giá phân chia cho cư dân sẽ cao hơn đơn giá của công ty cung cấp dịch vụ cũng là lẽ thường. Không thể vì lý do này mà từ thu hộ, chi hộ lại chuyển thành cung cấp hàng hóa, dịch vụ.

Căn cứ vào nhiều nội dung hướng dẫn của cơ quan chức năng, khoản thu hơn 5,5 tỉ đồng nói trên là thu từ 242 căn hộ. Khi thu các khoản này, chỉ lập phiếu thu chứ không lập hóa đơn, không kê khai, nộp thuế GTGT, thuế TNDN với số tiền 451.024.456 đồng.

Nếu không phải nộp số thuế hơn 451 triệu đồng, chỉ bị phạt hành vi trốn thuế TNDN số tiền 2.242.068 đồng, thì chưa đủ yếu tố cấu thành hành vi trốn thuế theo quy định tại điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Do đó không thể chuyển hồ sơ qua công an được.

Xử phạt không đúng Luật Quản lý thuế

Thứ nhất, như đã nói trên, các khoản thu hộ, chi hộ lập chứng từ thu, không lập hóa đơn, không kê khai, nộp thuế GTGT, thuế TNDN đối với khoản thu này. Như vậy sẽ không có việc vi phạm không lập 7.260 hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.

Thứ hai, theo Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, tại khoản 2 điều 136 quy định nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế: "Vi phạm hành chính về sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn không đúng quy định dẫn đến thiếu thuế, trốn thuế thì không xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn mà bị xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế".

Như vậy, vi phạm hành chính về sử dụng hóa đơn dẫn đến thiếu thuế, trốn thuế thì không xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn, mà bị xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế (trốn thuế, thiếu thuế, chậm nộp tiền thuế).

Trong trường hợp này BQT có hành vi vi phạm về hóa đơn dẫn đến trốn thuế thì chỉ xử phạt trốn thuế, không xử phạt hành vi không lập 7.260 hóa đơn, không phát sinh khoản phạt 119.788.500.000 đồng.

Riêng với hành vi trốn thuế 2.242.068 đồng sẽ bị truy thu, phạt 1,5 lần số tiền thuế trốn thì BQT sẽ có đủ khả năng tài chính khắc phục nhanh chóng, thay vì phạt số tiền 119.788.500.000 đồng không đúng Luật Quản lý thuế.