Âm nhạc có tác động lớn đến với người nghe qua ngôn từ. Việc nghệ sĩ có sáng tác, hành vi lệch chuẩn không chỉ làm hình ảnh cá nhân xấu đi mà còn ảnh hưởng đến tư tưởng, cảm xúc của công chúng.
Ngày 25-10, Tuổi Trẻ Online có bài viết "Không mời nghệ sĩ có sáng tác, hành vi lệch chuẩn dự các sự kiện của TP.HCM", thu hút bình luận sôi nổi của độc giả.
Đa số ý kiến đồng tình với công văn đề nghị định hướng, chấn chỉnh hoạt động âm nhạc có biểu hiện lệch chuẩn văn hóa của Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM. Đồng thời cho rằng cần có biện pháp mạnh hơn như cấm sóng, cấm diễn...
Có hành vi lệch chuẩn, đừng gọi là nghệ sĩ
Độc giả Lê Đức Đồng nhận xét danh sách 8 ca khúc mà Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM đưa ra như Sự nghiệp chướng (Pháo), Trình (HIEUTHUHAI) hay bài hát gây tranh cãi của Jack "đúng là có hành vi lệch chuẩn, lệch văn hóa trong những ngôn từ ca nhạc".
"Tự do sáng tác không có nghĩa là muốn viết sao thì viết mà quên đi sự định hướng cho người nghe. Cần chấn chỉnh ngay môi trường ca nhạc, bộ môn tác động trực tiếp đến người nghe bằng ca từ này!" - độc giả Lê Đức Đồng viết.
Bạn đọc Mr Hiển đồng quan điểm, cho rằng nên tạm thời không mời 8 ca sĩ nêu trên tham dự các sự kiện của TP.HCM. Nếu trong tương lai còn tái diễn thì cần có biện pháp mạnh hơn như cấm sóng, cấm diễn.
Độc giả Khai Phong "hiến kế": "Phải có biện pháp mạnh mới được. Ca sĩ nào có ca từ bị cơ quan chức năng đánh giá là lệch chuẩn, kém văn hóa, phản cảm, không phù hợp với thuần phong mỹ tục thì cứ 1 bài vào 'danh sách đen' thì nộp phạt thật cao và treo mic 1 năm, 2 bài thì 2 năm 'cấm sóng', gỡ hết tất cả sản phẩm âm nhạc của ca sĩ khỏi mọi nền tảng trực tuyến.
Cứ vậy là hết dám tự do quá lố, quá đà, sáng tạo mà vô văn hóa. Phải quyết liệt ngay chứ không là ảnh hưởng đến tương lai của đất nước".
Nhiều phụ huynh cũng bảy tỏ lo ngại ngôn từ lệch lạc trong các bài hát thời gian gần đây sẽ ảnh hưởng đến con nhỏ.
Bạn đọc spec****@gmail.com nêu ra thực trạng trẻ em cấp 1, cấp 2, thậm chí là mẫu giáo hiện nay "cứ hát tới hát lui mấy câu hát lệch chuẩn suy đồi".
Đồng tình, bạn nct***@gmail.com lo ngại: "Nếu để lâu e rằng thế hệ sau này có con cháu chúng tôi không biết chúng sẽ là cái gì nữa.
Nếu không ngăn chặn từ giờ, có ai đảm bảo rằng nó sẽ như đèn xanh bật cho những thói hư tật xấu cứ thế phát triển".
Thậm chí, có độc giả còn cảm thán: "Đã gọi là có hành vi lệch chuẩn sao còn danh xưng nghệ sĩ!" hay "Âm nhạc, dù là thể loại nào, không có chỗ cho những ngôn từ lệch lạc, bệnh hoạn như những 'ca từ' được nêu ở trên".
Âm nhạc chỉ tự do khi không làm tổn thương văn hóa
Theo đạo diễn Trần Minh Cường, tự do sáng tạo không đồng nghĩa với buông thả: "Nhiều nghệ sĩ trẻ hiện nay chạy theo thị hiếu tức thời, dùng ngôn từ phản cảm để gây chú ý, bất chấp giá trị thẩm mỹ và chuẩn mực văn hóa.
Âm nhạc vốn là một phần của đời sống tinh thần, là công cụ giáo dục cảm xúc và nhân cách xã hội, đặc biệt với thế hệ trẻ. Khi các sản phẩm lệch chuẩn lan tỏa rộng, không chỉ hình ảnh người nghệ sĩ bị ảnh hưởng mà còn đe dọa nền tảng văn hóa cộng đồng".
Anh nhận định sự gia tăng các sản phẩm âm nhạc lệch chuẩn phản ánh phần nào sự khủng hoảng trong nhận thức nghề nghiệp và định hướng thẩm mỹ của một bộ phận nghệ sĩ trẻ.
Trong đó, một số thiếu nền tảng giáo dục nghệ thuật chính quy, phần khác bị cuốn theo xu hướng "viral" và hiệu ứng đám đông, khiến họ đánh đổi giá trị nghề nghiệp để lấy sự chú ý nhất thời.
Hậu quả là chuẩn mực ngôn ngữ và hành vi bị đảo lộn: cái phản cảm trở thành ngầu, cái lệch chuẩn lại được tung hô là cá tính.
Để hạn chế tình trạng này, anh cho rằng cần kết hợp đồng bộ nhiều giải pháp. Về phía quản lý, cần xây dựng bộ tiêu chí rõ ràng về ngôn từ và nội dung ca khúc, đặc biệt trên nền tảng số, bảo đảm tự do sáng tạo nhưng vẫn có ranh giới thuần phong mỹ tục.
Về phía nghệ sĩ, cần bồi dưỡng ý thức nghề nghiệp, kiến thức văn hóa nền tảng, sáng tác và biểu diễn những sản phẩm có giá trị nhân văn, khơi gợi cảm xúc tích cực. Về phía công chúng, giáo dục thẩm mỹ, hướng dẫn nghe nhạc có chọn lọc sẽ giúp giới trẻ phân biệt giữa sáng tạo nghệ thuật và chiêu trò câu view.
Anh nhấn mạnh: "Âm nhạc chỉ thật sự tự do khi nó không làm tổn thương giá trị văn hóa và con người. Người nghệ sĩ có thể khác biệt, có thể nổi loạn, nhưng phải nổi loạn trong cái đẹp, sáng tạo trong giới hạn của lòng tự trọng nghề nghiệp".















