Bàn cách hiện thực hóa mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư, chuyên gia ngành bán dẫn

Nhiều giải pháp đào tạo nhân lực và ứng dụng công nghệ trong ngành vi mạch bán dẫn tại Việt Nam được gợi mở từ Hội thảo bán dẫn quốc tế 2025, vừa được tổ chức tại TP.HCM trong ngày 27-11.

Hội thảo bán dẫn quốc tế 2025 do Hội Công nghệ vi mạch bán dẫn TP.HCM phối hợp Ban Quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM (SHTP), Trung tâm Xúc tiến thương mại - Đầu tư TP.HCM tổ chức. Đây cũng là hoạt động bên lề của Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025.

Theo chương trình "Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050", mà cụ thể là 5 năm tới, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 kỹ sư, nhà nghiên cứu và cán bộ trình độ cao cho toàn chuỗi ngành bán dẫn.

Từ mục tiêu trên, PGS.TS Phạm Tấn Thi - Trưởng phòng khoa học công nghệ, Trường đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP.HCM - cho hay hiện Việt Nam có khoảng 5.600 kỹ sư ngành vi mạch, trong khi nhu cầu mỗi năm tăng khoảng 500 kỹ sư, tương lai có thể tăng lên 1.000 kỹ sư/năm.

Vấn đề nằm ở chỗ số lượng kỹ sư đầu ngành có khả năng thiết kế nên một con chip hoàn chỉnh lại rất hạn chế. Chưa kể việc chuyển giao nghiên cứu từ trường đại học ra doanh nghiệp còn yếu. Doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực này thì chưa nhiều.

Cùng đó, PGS Thi chỉ ra các chương trình đào tạo hiện vẫn mang tính thí điểm. Số lượng giảng viên có kinh nghiệm thực tiễn hiện vẫn chưa nhiều. Nhiều giảng viên chưa được tham gia quá trình sản xuất thực tiễn. Thêm nữa là việc thiếu cơ sở hạ tầng, chưa đáp ứng được nhu cầu của ngành công nghiệp.

Từ đó ông Thi nhấn mạnh cần thêm nhiều doanh nghiệp chuyên về thiết kế và kiểm thử đầu tư. Dĩ nhiên việc phát triển các chương trình đào tạo đại học và sau đại học về ngành bán dẫn là vô cùng cấp thiết.

Bởi chỉ khi đó các kỹ sư Việt Nam mới có thể tham gia sâu vào chuỗi cung ứng bán dẫn, hướng đến khả năng thiết kế được chip và thương mại hóa sản phẩm ra thị trường.

Cùng đó, PGS.TS Lê Quốc Cường, Phó trưởng Ban Quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM, chia sẻ ngành bán dẫn chỉ có thể phát triển mạnh mẽ khi hợp lực theo mô hình "3 nhà+", gồm nhà nước, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp. Cộng (+) ở đây nghĩa là phải có sự tham gia của các nhà đầu tư quốc tế.

Minh chứng rõ nhất được ông Cường dẫn ra đó chính là việc SHTP ứng dụng mô hình trên và đang trở thành trung tâm công nghệ cao hàng đầu của cả nước. SHTP cũng đang là "bệ phóng" để Việt Nam nói chung tham gia cùng, tiến sâu vào chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu.