Ba lý do ông Trump đề nghị gặp ông Putin, ý tưởng "đổi đất lấy hòa bình" và điểm buộc Kiev rút quân toàn bộ

Thượng đỉnh Trump - Putin tại Alaska được kỳ vọng mở ra cơ hội chấm dứt xung đột Ukraine, thiết lập quan hệ ổn định và định hình trật tự thế giới mới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thỏa thuận gặp nhau tại Alaska ngày 15/8/2025. Đây là cuộc gặp gỡ trực diện đầu tiên giữa hai nguyên thủ Nga - Mỹ kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bùng nổ tháng 2/2022.

Các công việc chuẩn bị cho cuộc gặp hết sức quan trọng này đang được hai bên tiến hành khẩn trương. Các cuộc đàm phán giữa Putin và Trump sắp tới hy vọng sẽ không chỉ giải quyết cuộc xung đột tại Ukraine mà còn tạo động lực cho việc bình thường hóa quan hệ giữa hai cường quốc, góp phần khôi phục hòa bình, an ninh và ổn định trên toàn cầu.

Vì sao Tổng thống Mỹ Trump đề nghị gặp Tổng thống Nga Putin?

Trong chiến dịch tranh cử và khi trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ, ông Donald Trump đã cam kết giải quyết cuộc xung đột Nga - Ukraine trong vòng 24 tiếng đồng hồ. Đây là một trong các ưu tiên hàng đầu trong nhiệm kỳ 2.0 của ông.

Mục tiêu của Trump là đạt được kết quả bằng mọi giá. Ông cần chứng minh mình là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và hiệu quả, thực hiện nghiêm túc lời hứa đối với cử tri, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của họ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2027.

Ngay sau khi nhậm chức, ngày 12/2/2025, ông Trump đã gọi điện cho Tổng thống Nga Putin. Từ đó đến nay, hai người đã đàm thoại sáu lần và cử đặc phái viên đến gặp Putin năm lần để bàn giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine.

Việc liên hệ liên tục với Nga thể hiện quyết tâm của Tổng thống Trump giải quyết sớm cuộc xung đột này, thực hiện lời hứa của ông với cử tri Mỹ. Trump hiểu rằng cuộc xung đột chỉ có thể được giải quyết bằng thương lượng hòa bình.

Mỹ và phương Tây không thể đánh bại Nga. Các biện pháp trừng phạt và gây sức ép đối với Nga không hiệu quả. Kim ngạch thương mại giữa Mỹ và Nga đã giảm hơn 10 lần trong những năm gần đây, năm 2024 chỉ đạt khoảng 3,5 tỷ USD.

Do đó, việc đưa ra bất kỳ biện pháp trừng phạt nào, bao gồm cả thuế quan hàng trăm phần trăm, cũng không có ý nghĩa lớn. Việc đe dọa dùng sức mạnh quân sự, như đưa hai tàu ngầm hạt nhân đến gần bờ biển Nga, cũng không khiến Moscow nao núng.

Sau khi Liên Xô tan rã, mặc dù gặp nhiều khó khăn kinh tế, Nga vẫn là một siêu cường quân sự. Vũ khí hạt nhân của Nga vẫn đứng đầu thế giới và đủ sức đáp trả tất cả các cuộc tấn công từ khối NATO.

Ủy viên Quốc phòng châu Âu Andrius Kubilius cho biết, bất chấp các lệnh trừng phạt, hiện nay trong ba tháng Nga có thể sản xuất vũ khí nhiều hơn toàn bộ ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu trong sáu tháng.

Tổng tư lệnh NATO, Tướng bốn sao Mỹ Christopher Cavoli, nhận định quân đội Nga đang nổi lên mạnh mẽ hơn trong cuộc xung đột ở Ukraine. Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Pháp, Tướng Thierry Burkhard, gọi Nga là một cường quốc hạt nhân hùng mạnh với quân đội sở hữu nhiều loại vũ khí hiện đại, bao gồm cả vũ khí chiến lược và chiến thuật.

Vũ khí hạt nhân của Nga được triển khai trên mặt đất, dưới nước và trên không. Tổng thống Trump muốn tập trung kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc.

Khác với châu Âu coi cuộc chiến này là vấn đề sống còn vì đây là mối đe dọa chiến lược đối với an ninh của họ, ông Trump cho rằng cuộc chiến này không đe dọa trực tiếp tới an ninh nước Mỹ. Trong khi đó, Trung Quốc đã trở thành đối thủ cạnh tranh chiến lược chính của Mỹ.

Vì vậy, mục tiêu chiến lược của ông là tập trung kiềm chế Trung Quốc. Để làm được điều này, Mỹ phải giảm sự hiện diện và nghĩa vụ an ninh ở châu Âu, chuyển trọng tâm sang ngăn chặn sự bành trướng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương.

Việc thiết lập các mối quan hệ ổn định, bình thường với Nga là hết sức cần thiết.

Cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Putin sẽ thảo luận những vấn đề gì?

Các cuộc thảo luận giữa hai Tổng thống sẽ tập trung chủ yếu vào giải pháp cho cuộc xung đột Ukraine. Trước cuộc gặp Putin, ông Trump đã đưa ra ý tưởng "đổi đất lấy hòa bình".

Ông hiểu rằng vấn đề chính trong quá trình giải quyết xung đột là lãnh thổ, và Washington muốn có sự nhượng bộ từ cả Kiev và Moscow. Ngày 8/8/2025, Tổng thống Trump nói sẽ có một cuộc trao đổi lãnh thổ vì lợi ích của cả hai bên.

Ngày 10/8/2025, Đại diện thường trực của Mỹ tại NATO, Matthew Whitaker, nói với CNN rằng các nhóm kỹ thuật hai nước đang thảo luận về khả năng trao đổi lãnh thổ giữa Nga và Ukraine để giải quyết xung đột.

Các phương tiện truyền thông phương Tây, trong đó có The Wall Street Journal và Bloomberg, cho biết Nga và Mỹ đang thảo luận về một thỏa thuận theo đó Kiev sẽ rút quân khỏi toàn bộ lãnh thổ Donetsk và Luhansk, còn Nga sẽ rút quân khỏi các khu vực phía nam Kherson và Zaporizhzhia.

Như vậy, kế hoạch chấm dứt chiến tranh có thể bắt đầu bằng việc Ukraine rút quân khỏi toàn bộ Donetsk và Luhansk, chuyển giao các vùng lãnh thổ này cho Nga. Ở Kherson và Zaporizhzhia, chiến sự sẽ đóng băng dọc theo chiến tuyến.

Những gì Nga đã giành kiểm soát, bao gồm nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, vẫn sẽ nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Các vùng lãnh thổ Nga đã giành kiểm soát ở Kharkiv và Sumy sẽ được trả lại cho Ukraine, dù diện tích và giá trị của chúng không thể so sánh với khu vực mà Ukraine sẽ trao cho Nga ở Donetsk.

Giai đoạn đầu tiên sẽ là thỏa thuận ngừng bắn. Vấn đề gia nhập NATO và tình trạng trung lập của Ukraine, tình hình chính trị nội bộ ở Ukraine, cùng việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt Nga cũng sẽ là những chủ đề chính trong cuộc gặp.

Đây cũng là những nội dung then chốt của thỏa thuận hòa bình. Ngoài ra, vấn đề bình thường hóa quan hệ, hợp tác kinh tế - thương mại và hợp tác vũ trụ cũng sẽ được bàn thảo.

Ý nghĩa của cuộc gặp

Các nhà phân tích chính trị cho rằng, cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Trump, lãnh đạo hai cường quốc hạt nhân mạnh nhất thế giới, mang tính lịch sử và định mệnh.

Nó không chỉ đóng vai trò then chốt trong việc giải quyết xung đột Ukraine, mà còn góp phần hình thành các nguyên tắc của trật tự thế giới mới, định hình chiều hướng phát triển toàn cầu trong nhiều thập kỷ tới.

Nhà phân tích địa chính trị người Mỹ Scott Ritter hy vọng cuộc gặp sắp tới sẽ góp phần khôi phục sự ổn định cho tình hình hỗn loạn hiện nay. Ông cũng cho rằng, việc đạt được hòa bình ở Ukraine sẽ có lợi cho tất cả các bên.

Điều có ý nghĩa to lớn ở đây không chỉ là chấm dứt cuộc xung đột giữa Ukraine và Nga, mà còn là sự chuyển từ đối đầu sang hợp tác giữa Washington và Moscow.