Một chuyên gia về ngôn ngữ học tính toán tiết lộ có một loại chữ mà AI (trí tuệ nhân tạo) phải 'bó tay' chưa thể dịch được. Điều này đã dẫn đến một nghiên cứu về ứng dụng AI trong bảo tồn ngôn ngữ, văn hóa.
Sáng nay 27.11, hội thảo quốc gia lần thứ 3 về ngôn ngữ học tính toán với chủ đề "Công nghệ vì con người", đặc biệt là ứng dụng AI trong học tập, làm việc trong lĩnh vực ngôn ngữ đã diễn ra tại Trường ĐH Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM với sự tham gia của hàng trăm nhà nghiên cứu, chuyên gia và báo cáo viên đến từ các trường ĐH, viện nghiên cứu trong và ngoài nước.
Sự kiện nhằm tạo diễn đàn trao đổi học thuật về những tiến bộ trong ngôn ngữ học tính toán (NLP), vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với việc bảo tồn ngôn ngữ, văn hóa, phát triển giáo dục và phục vụ cộng đồng. Đồng thời thúc đẩy hợp tác nghiên cứu giữa các đơn vị đào tạo, viện nghiên cứu và giới chuyên môn trong nước và quốc tế.
Có mặt tại hội thảo, PGS-TS Đinh Điền, Giám đốc Trung tâm Ngôn ngữ học tính toán, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM), đã trình bày nghiên cứu về ứng dụng AI trong việc dịch các tài liệu Nôm sang chữ Quốc ngữ.
Theo PGS-TS Đinh Điền, thời gian qua, ngay cả các hệ thống AI mạnh nhất trên thế các ứng dụng AI chưa dịch được chữ Nôm, một loại chữ được cha ông ta sáng tạo ra từ khoảng thế kỷ 10 dựa trên chữ Hán và được sử dụng cho đến thế kỷ 19.
"Trong suốt cả ngàn năm đó, có biết bao công trình về lịch sử, văn học, y học nông nghiệp, địa lý… được viết bằng chữ Hán Nôm và phần lớn các tài liệu đó chưa được dịch sang chữ Quốc ngữ ngày nay", PGS-TS Đình Điền cho hay.
Chính vì vậy, ông và nhóm nghiên cứu đã xây dựng hệ thống dịch tự động các tài liệu Hán Nôm. Hệ thống dịch này bao gồm nhiều bài toán xử lý bên trong như phân loại ảnh; nhận dạng ảnh; phân loại văn bản; chuyển tự, hay còn gọi là dịch âm; dịch nghĩa sang ngôn ngữ đương đại.
"Hệ thống sẽ trợ giúp người dùng có thể đọc hiểu, khai thác, khám phá kho tàng tri thức quý giá viết bằng chữ Hán Nôm do cha ông ta truyền lại thông qua chữ Quốc ngữ ngày nay", PGS-TS sư Đinh Điền thông tin.
Cũng tại hội thảo, 48/98 công trình nghiên cứu đã được báo cáo. Các nhà khoa học đã tập trung vào các hướng nghiên cứu chính như: Ứng dụng ngôn ngữ học tính toán trong công tác bảo tồn và phục hồi các ngôn ngữ bản địa, ngôn ngữ thiểu số có nguy cơ mai một; vai trò của xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) trong giao tiếp đa ngôn ngữ, nâng cao chất lượng dịch thuật tự động và chuyên ngành; ứng dụng AI trong cá nhân hóa hành trình học tập, xây dựng hệ thống đánh giá ngôn ngữ tự động và hỗ trợ học tập thích ứng…
Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Vũ, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM, cho biết hội thảo năm nay đã nhận được sự quan tâm vượt trội, với gần 100 báo cáo được gửi về. Các nghiên cứu không chỉ tập trung vào công nghệ đơn thuần mà còn mở rộng sang các lĩnh vực có ý nghĩa xã hội sâu sắc, chẳng hạn như bảo tồn ngôn ngữ dân tộc, công bằng trong giáo dục, trị liệu ngôn ngữ…
"Hội thảo là cầu nối, giúp việc trao đổi khoa học giữa hai khối kiến thức ngôn ngữ và công nghệ thông tin ngày càng chặt chẽ hơn. Từ sự gắn kết đó, nhiều ý tưởng và ứng dụng có giá trị đã xuất hiện giúp cho sinh viên ngành ngôn ngữ học không chỉ học ngôn ngữ mà còn được tạo điều kiện để phát triển chuyên môn công nghệ, sử dụng AI như một công cụ đắc lực để nghiên cứu ngôn ngữ. Và ngược lại, sinh viên công nghệ thông tin cũng hiểu rõ hơn về tính đặc thù của ngôn ngữ học", tiến sĩ Ngọc Vũ cho hay.
47 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn