12 thành viên Hội đồng Học bổng Nước ngoài Fulbright từ chức

Trong thông cáo được đăng trên nền tảng Substack ngày 11/6, các thành viên Hội đồng Học bổng Nước ngoài Fulbright (FFSB) tại Mỹ cho hay họ "đồng lòng từ chức thay vì ủng hộ các hành động chưa từng có tiền lệ" mà họ cho là "trái luật, làm tổn hại lợi ích quốc gia và tính toàn vẹn của Mỹ, cũng như sứ mệnh và nhiệm vụ được quốc hội Mỹ giao phó cho chương trình Fulbright gần 80 năm trước".

Các thành viên FFSB cho hay khi xây dựng chương trình Fulbright, quốc hội Mỹ nhấn mạnh FFSB là bên có thẩm quyền cao nhất trong việc phê duyệt ứng viên, sau quá trình xét tuyển kéo dài một năm do các chuyên viên tại Bộ Ngoại giao và các đại sứ quán Mỹ trên khắp thế giới tiến hành. Các ứng viên cuối cùng được FFSB phê duyệt trên tiêu chí đánh giá độc lập.

Tuy nhiên, các thành viên hội đồng cho biết chính quyền đương nhiệm "đã chiếm thẩm quyền của Hội đồng", từ chối cấp học bổng Fulbright cho "một số lượng đáng kể các cá nhân" đã được duyệt chọn cho năm học sắp tới.

Trong số những người bị hủy học bổng có cả những cá nhân dự định theo đuổi các lĩnh vực như sinh học, kỹ thuật, kiến trúc, nông nghiệp, khoa học cây trồng, khoa học động vật, hóa sinh, khoa học y tế, âm nhạc và lịch sử. Thông cáo cho biết chính phủ Mỹ đang tiến hành "quy trình rà soát dù không ai yêu cầu" đối với 1.200 người nước ngoài nhận học bổng Fulbright.

"Chúng tôi tin rằng những hành động này không chỉ trái với quy định pháp luật mà còn đi ngược lại với sứ mệnh của Fulbright và các giá trị mà quốc hội đã quy định trong luật, bao gồm quyền tự do ngôn luận và tự do học thuật", các cựu thành viên hội đồng nhấn mạnh.

Chương trình Fulbright nhận được sự ủng hộ lưỡng đảng tại quốc hội Mỹ, được mô tả là "trụ cột lưỡng đảng của ngành ngoại giao Mỹ" và "biểu tượng bền vững cho cam kết của nước Mỹ đối với nỗ lực thấu hiểu lẫn nhau, ngoại giao, niềm tin vào học thuật và hợp tác quốc tế".

"Di sản đáng tự hào này dựa trên một yếu tố cốt lõi: sự liêm chính trong quy trình tuyển chọn của chương trình, dựa trên năng lực chứ không phải tư tưởng và được bảo vệ khỏi mọi can thiệp chính trị. Giờ đây, sự liêm chính đó đang bị xâm phạm", các cựu thành viên FFSB nêu lo ngại.

Nhà Trắng sau đó phản bác tuyên bố của các thành viên FFSB, cho rằng tổ chức này đang phản ứng thái quá.

"Người dân Mỹ đã bầu Tổng thống Trump, chứ họ không bầu cho Hội đồng Fulbright. Tổng thống sẽ đảm bảo rằng mọi sáng kiến đối ngoại đều phù hợp với lợi ích quốc gia của chúng ta", người phát ngôn Nhà Trắng Anna Kelly cho biết.

Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cũng đồng tình với quan điểm đó và bác bỏ tuyên bố rằng FFSB luôn cam kết trung lập lưỡng đảng. Ông nói 12 thành viên vừa từ chức của FFSB "được chính quyền cựu tổng thống Joe Biden bổ nhiệm".

Quan chức này lập luận Đạo luật Fulbright-Hays được quốc hội thông qua không trao cho FFSB quyền quyết định cuối cùng đối với các đơn xin học bổng Fulbright và thông cáo của nhóm 12 thành viên chỉ là "chiêu trò chính trị nhằm làm suy yếu Tổng thống Trump".

"Thật nực cười khi cho rằng những người này có thể tiếp tục giữ quyền quyết định cuối cùng trong quy trình xét tuyển, đặc biệt là về mức độ phù hợp học thuật và tuân thủ các sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump", quan chức này nói.

Thanh Danh (Theo AP, Hill)