Xuất khẩu cá ngừ Việt sang Mỹ giảm mạnh vì thuế quan

Số liệu vừa được Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) công bố. Theo đó, 8 tháng, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này đạt 223 triệu USD, giảm hơn 13% và kéo toàn ngành đi xuống.

Theo VASEP, nguyên nhân chính là thuế quan bất lợi khiến đơn hàng của doanh nghiệp chững lại. Từ tháng 8, Mỹ áp mức thuế chống bán phá giá và thuế đối ứng tổng cộng 20% với cá ngừ Việt Nam. Trong khi đó, các đối thủ trực tiếp được hưởng lợi thế lớn như Ecuador chỉ chịu mức 15% nhờ FTA với Mỹ, còn Indonesia và Philippines hưởng mức 19% theo GSP. Khoảng cách 1-5 điểm phần trăm thuế này đã khiến sản phẩm Việt kém cạnh tranh rõ rệt.

"Chỉ cần chênh lệch vài phần trăm thuế đã ảnh hưởng lớn đến sức mua, huống hồ mức chênh tới 5%. Nhiều khách hàng lâu năm đã chuyển sang nhập từ Ecuador," đại diện một doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ tại Khánh Hòa, chia sẻ.

Mỹ nhiều năm qua luôn là thị trường lớn nhất của cá ngừ Việt Nam, chiếm khoảng 35-40% kim ngạch; riêng năm 2024 đạt gần 387 triệu USD.

Trong khi Mỹ chững lại, EU tiếp tục là động lực tăng trưởng. Tháng 8, xuất khẩu sang khối này đạt 17 triệu USD, tăng 6% so với cùng kỳ. Hà Lan và Italy ghi nhận mức tăng lần lượt 40% và 43%, còn Đức cũng tăng 26%.

Khối các đối tác tham gia Hiệp định CPTPP cũng cho thấy nhiều tín hiệu tích cực. Nhật Bản bất ngờ tăng nhập cá ngừ Việt tới 88% trong tháng 8, Canada tiếp tục duy trì đà tăng, trong khi Mexico tuy vẫn tăng nhưng tốc độ đã chậm lại. Ngoài ra, nhiều thị trường mới nổi cũng trở thành điểm sáng như, Philippines (tăng 72,4%), Thái Lan (tăng 248%).

Tính chung 8 tháng đầu năm, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đạt gần 633 triệu USD, giảm 2,3% so với cùng kỳ. Dù tháng 8 đã có tín hiệu khởi sắc với mức tăng nhẹ 1,4% (hơn 91 triệu USD), toàn ngành vẫn chịu áp lực lớn.

Theo VASEP, triển vọng cuối năm có thể khởi sắc nhờ nhu cầu tiêu thụ tăng, nhất là dịp Giáng sinh và năm mới. Tuy nhiên, ngành vẫn đối diện nhiều thách thức khi giá nguyên liệu biến động, chi phí logistics cao, cạnh tranh từ các nước sản xuất lớn. Mới đây, NOAA của Mỹ từ chối công nhận tương đương 12 nghề cá của Việt Nam, trong đó có cá ngừ, theo Đạo luật bảo vệ động vật biển có vú (MMPA). Do đó, các doanh nghiệp Việt cần chủ động các biện pháp ứng phó và xoay trục thị trường cho hợp lý.

Thi Hà