Xuất hiện xu hướng học ngoại ngữ mới khi "công dân toàn cầu" phải biết ít nhất 2 thứ tiếng: Biết mỗi tiếng Anh giờ đã lỗi thời?

Trong thời đại hội nhập, xu hướng học nhiều ngoại ngữ chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển.

Ngày nay, chuyện một người biết hai ngoại ngữ hoặc thậm chí ba, bốn ngoại ngữ không còn quá hiếm. Ở nhiều trường học, ngoài tiếng Anh, học sinh được tiếp cận thêm tiếng Nhật, Hàn, Trung hay Pháp từ sớm. Trên mạng xã hội, cũng không khó để bắt gặp những bạn trẻ khoe khả năng nói trôi chảy nhiều thứ tiếng, thậm chí trở thành KOLs nhờ lợi thế ngôn ngữ. Điều này đặt ra câu hỏi: Phải chăng thời điểm chỉ biết một ngôn ngữ đã trở nên lỗi thời?

Thực tế, tiếng Anh vẫn là ngôn ngữ quốc tế phổ biến nhất và đóng vai trò quan trọng trong học tập, làm việc cũng như hội nhập toàn cầu. Ở nhiều ngành nghề, chỉ cần giỏi tiếng Anh thôi là đã đủ mở ra vô số cơ hội. Tuy nhiên, thế hệ trẻ ngày nay không muốn dừng lại ở mức "đủ". Họ muốn nhiều hơn thế. Bởi biết thêm một ngoại ngữ đồng nghĩa với việc có thêm một cánh cửa để bước vào thế giới mới.

Có thể thấy rõ điều này trong xu hướng du học và làm việc tại các tập đoàn đa quốc gia. Tiếng Trung mở đường cho thương mại, tiếng Hàn và tiếng Nhật đem lại lợi thế ở các tập đoàn lớn, tiếng Tây Ban Nha hay tiếng Pháp lại giúp tiếp cận thị trường châu Âu và Mỹ Latin. Biết nhiều ngôn ngữ không chỉ là lợi thế cạnh tranh mà còn là sự khẳng định bản thân trong một thế giới ngày càng phẳng.

Tuy vậy, một thực tế không thể phủ nhận là việc học ngoại ngữ chưa bao giờ dễ dàng. Học một thứ tiếng đã vất vả, huống chi là hai hay ba. Nhiều người giỏi tiếng Anh nhưng khi học thêm ngoại ngữ thứ hai lại nhanh nản vì không đủ kiên nhẫn, hoặc học cho có nhưng không thực sự sử dụng trong đời sống. Điều này khiến việc "biết nhiều ngoại ngữ" đôi khi chỉ dừng ở mức độ cơ bản, không mang lại giá trị thực sự.

Điều quan trọng hơn cả là cách chúng ta tận dụng ngôn ngữ vào thực tế. Một người giỏi tiếng Anh, kết hợp cùng chuyên môn vững vàng, kỹ năng mềm tốt, hoàn toàn có thể thành công không kém gì người biết ba bốn thứ tiếng. Ngược lại, nếu chỉ dừng lại ở mức biết qua loa, thì việc học thêm ngoại ngữ chưa chắc đã tạo ra sự khác biệt.

Có nhiều bạn trẻ học ngoại ngữ vì trào lưu hoặc để có cái "mác" biết nhiều thứ tiếng. Nhưng đến khi cần áp dụng vào công việc, khả năng giao tiếp, đàm phán hay viết lách lại không đáp ứng được. Đó là khoảng cách giữa biết và dùng được. Một ngoại ngữ chỉ thực sự trở thành vũ khí khi bạn có thể sử dụng nó một cách trôi chảy và gắn liền với kỹ năng nghề nghiệp của mình.

Nói cách khác, không quan trọng bạn biết bao nhiêu ngoại ngữ, quan trọng là bạn dùng chúng ra sao. Nếu bạn giỏi tiếng Anh và có chuyên môn, bạn đã sở hữu lợi thế cực lớn. Nếu có thêm ngoại ngữ thứ hai hoặc thứ ba, kết hợp cùng kỹ năng tốt, đó chắc chắn là điểm cộng giúp bạn bứt phá. Nhưng quan trọng nhất vẫn là sự thành thạo và khả năng biến ngoại ngữ thành công cụ trong cuộc sống.

Trong thời đại hội nhập, xu hướng học nhiều ngoại ngữ chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển. Nhưng thay vì chạy theo số lượng, điều đáng quan tâm là chất lượng. Biết ít nhưng dùng tốt còn giá trị hơn nhiều so với biết nhiều nhưng không sử dụng được.

Làm sao chọn ngoại ngữ 2 cho phù hợp?

Trước hết, khi quyết định chọn ngoại ngữ 2, hãy nghĩ đến mục tiêu của chính mình. Nếu bạn hướng tới du học hoặc làm việc trong môi trường học thuật, tiếng Pháp, tiếng Đức, hay tiếng Nhật là lựa chọn tốt bởi chúng có nhiều chương trình học bổng và liên kết giáo dục. Nếu bạn quan tâm đến cơ hội nghề nghiệp, tiếng Trung và tiếng Hàn lại cực kỳ hữu ích, đặc biệt trong bối cảnh các tập đoàn lớn của hai quốc gia này đầu tư mạnh vào Việt Nam. Ngoài ra, những bạn có đam mê sáng tạo hoặc muốn làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật, truyền thông có thể thử sức với tiếng Tây Ban Nha hoặc tiếng Ý vừa độc đáo, vừa mở ra những cánh cửa ít người để ý.

Một yếu tố khác cần cân nhắc chính là mức độ phổ biến và tài nguyên học tập. Chẳng hạn, tiếng Trung, tiếng Nhật hay tiếng Hàn có cộng đồng học tập rất đông đảo tại Việt Nam, đồng nghĩa với việc bạn sẽ dễ tìm lớp, sách vở, hoặc nhóm bạn đồng hành. Trong khi đó, các ngoại ngữ ít phổ biến hơn như tiếng Ý, tiếng Nga, tiếng Ả Rập có thể mang lại sự khác biệt lớn, nhưng bạn sẽ cần chuẩn bị tinh thần “tự bơi” nhiều hơn. Vì thế, ngoài đam mê, hãy tính đến mức độ hỗ trợ và cơ hội sử dụng thực tế trong đời sống hàng ngày.

Sau khi đã chọn được ngoại ngữ phù hợp, bước tiếp theo là tìm cách học hiệu quả. Nhiều bạn thường rơi vào tình trạng học rất hào hứng lúc đầu, nhưng chỉ sau vài tháng là “đuối” vì thấy khó và không có động lực. Bí quyết nằm ở việc biến ngôn ngữ trở thành một phần trong cuộc sống thay vì chỉ giới hạn trên lớp học. Bạn có thể bắt đầu từ những việc nhỏ như nghe nhạc, xem phim, đọc báo bằng ngôn ngữ đó. Ví dụ, học tiếng Nhật thì thử xem anime hoặc đọc manga; học tiếng Hàn thì bật show giải trí, K-drama; học tiếng Tây Ban Nha thì nghe nhạc Latin sôi động.

Một tip khác là hãy tận dụng công nghệ. Các ứng dụng như Duolingo, Memrise, LingQ, hay thậm chí ChatGPT có thể trở thành trợ giảng cực hiệu quả. Học qua app giúp bạn duy trì thói quen hằng ngày, trong khi AI có thể giúp luyện hội thoại, chỉnh ngữ pháp hoặc dịch nghĩa theo ngữ cảnh. Quan trọng hơn, hãy tìm cho mình một cộng đồng có thể là CLB trong trường, nhóm trên Facebook, hay bạn bè cùng học. Có người đồng hành sẽ tạo động lực, giúp việc học trở nên vui và bớt áp lực.

Cuối cùng, đừng đặt nặng chuyện phải giỏi ngay lập tức. Ngoại ngữ là kỹ năng cần thời gian để ngấm. Chìa khóa là sự đều đặn và kiên trì. Mỗi ngày chỉ cần 15 - 30 phút, nhưng duy trì trong nhiều tháng, bạn sẽ thấy sự tiến bộ rõ rệt. Việc học ngoại ngữ thứ hai đôi khi còn cho bạn thêm sự tự tin và mở ra những trải nghiệm mới mẻ, từ du lịch, kết bạn quốc tế, đến những cơ hội nghề nghiệp mà trước đây bạn chưa từng nghĩ tới.