Xôn xao chuyện bắt buộc mua bảo hiểm cháy nổ nhà ở từ 1/7

Gần đây, thị trường bất động sản đang xôn xao trước thông tin quy định chung cư, nhà ở tập thể cao 5 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000m2 sẽ phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc từ ngày 1/7/2025.

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số số 105/2025/NĐ- CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và quy định cụ thể 44 danh mục cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc. Trong đó, nhà chung cư, nhà ở tập thể từ 5 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000m2 là nhóm bắt buộc.

Như vậy, nghị định này đã thay đổi theo hướng siết chặt hơn so với quy định hiện hành. Nghị định 67/2023 quy định nhà chung cư, nhà tập thể, nhà ở ký túc xá cao từ 7 tầng trở lên hoặc có tổng khối tích từ 10.000 m3; Nhà hỗn hợp cao từ 5 tầng trở lên hoặc có tổng khối tích từ 5.000 m2 trở lên phải mua bảo hiểm cháy nổ.

Nghị định 105/2025/NĐ-CP cũng quy định: Mức trích nộp từ doanh nghiệp bảo hiểm triển khai bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc trong năm tài chính là 2% tổng số phí bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc thực tế thu được của các hợp đồng bảo hiểm gốc trong năm tài chính trước liền kề.

Ngay sau quy định này, dư luận có nhiều luồng ý kiến khác nhau. Trong đó, phần lớn là không đồng tình khi cho rằng quy định này không phù hợp, thêm chi phí và gây phiền hà cho người dân.

Một số ý kiến cho rằng, đóng bảo hiểm cháy nổ cho doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp không có hoạt động gì phòng ngừa cháy nổ thì việc mua bảo hiểm sẽ không có tác dụng gì. Chưa kể, điều này có thể làm tăng chi phí cho người dân sống tại chung cư, nhà tập thể. Hiện nay, ở chung cư đã nhiều loại thuế phí, không nên thêm các chi phí khác, ảnh hưởng đến cuộc sống cư dân. Việc đóng bảo hiểm nên là tự nguyện thay vì bắt buộc. 

Ngoài ra, một số đơn vị lo ngại rằng, đóng bảo hiểm cháy nổ, đến khi xảy ra sự cố thì bảo hiểm có thực sự đền hay không. 

Ở góc độ là một người tự giác mua bảo hiểm cháy nổ này suốt hơn 11 năm nay, ông Lê Quốc Kiên, một nhà đầu tư bất động sản kì cựu tại Tp.HCM cho rằng, bảo hiểm cháy nổ không phải là chi phí, mà là một khoản đầu tư nhỏ nhưng mang lại giá trị lớn: sự an tâm không bị "bỗng dưng mất trắng" tài sản trị giá hàng tỷ đồng.

"Chúng ta không mua bảo hiểm để hy vọng được bồi thường, để "được lời" trên tiền đã mua bảo hiểm, mà để đảm bảo rằng, nếu một ngày rủi ro xảy ra thì chúng ta không bị mất trắng tài sản, phải bắt đầu lại từ con số 0", ông Kiên nhấn mạnh.

Với hơn 15 năm làm nghề cho thuê bất động sản, ông nhận thấy, hầu hết các nhà đầu tư không biết đến hoặc không quan tâm đến bảo hiểm cháy nổ. Họ vẫn phó mặc rủi ro với tâm lý "nhà tôi có bao giờ cháy đâu". Đây là một suy nghĩ phổ biến nhưng rủi ro, bởi cháy nổ là điều không ai mong muốn, nhưng nếu xảy ra, hậu quả có thể khiến nhà đầu tư mất sạch tài sản.

Theo ông Kiên, một lý do khiến nhiều đơn vị không muốn mua bảo hiểm là lo ngại bị từ chối bồi thường khi xảy ra sự cố. Điều này xuất phát từ hai phía: Một là, chủ nhà không hiểu rõ hợp đồng dẫn đến vi phạm một số điều khoản. Hai là các công ty bảo hiểm, vì lợi nhuận kinh doanh, chủ động "lạng lách" để né bồi thường. Vì vậy, khi mua bảo hiểm, điều quan trọng là phải đọc kỹ hợp đồng, nắm rõ các điều khoản để tránh vi phạm, đừng quá ham phí bảo hiểm rẻ, mà nên chọn đơn vị uy tín, ít điều tiếng trong việc từ chối bồi thường. Hợp đồng đọc tới đâu không hiểu ghi chú lại, yêu cầu họ giải thích, đặc biệt hãy tập trung chú ý "các điều khoản loại trừ bồi thường".

"Quy định mới theo Nghị định số số 105/2025/NĐ- CP về lâu dài an toàn cho nhà đầu tư, người sở hữu nhà để kinh doanh, nhưng cần có sự quản lý chặt hơn để các công ty bảo hiểm bớt chiêu trò, tránh né trách nhiệm bồi thường khi xảy ra sự cố", ông Kiên cho hay.