Xóa mù chữ: Không dừng ở đọc, viết mà còn cung cấp thông tin, kiến thức

Xóa mù chữ, phổ cập giáo dục là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước.

Hoạt động xóa mù chữ còn nhiều khó khăn

Theo thống kê, hiện nay, cả nước vẫn đang còn hơn 189.000 người từ 15 - 35 tuổi chưa đạt chuẩn biết chữ mức độ 1 (hoàn thành chương trình lớp 3) và hơn 322.000 người chưa đạt chuẩn biết chữ mức độ 2 (hoàn thành chương trình tiểu học). Trong khi đó, với độ tuổi từ 15 - 60, tỷ lệ này với chuẩn mức độ 1 là hơn 734.000 người và hơn 1,7 triệu người mức độ 2. Cả nước vẫn còn 266 xã (chiếm tỷ lệ 2,5%), và 42 huyện (chiếm tỷ lệ 6%) chỉ mới đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1; chỉ mới có 48/63 tỉnh đủ tiêu chuẩn, điều kiện đạt xóa mù chữ mức độ 2 và đến nay đã có 21 tỉnh được Bộ Giáo dục và Đào tạo kiểm tra, công nhận.

Theo Vụ Giáo dục thường xuyên, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến công tác xóa mù chữ còn nhiều khó khăn, trong đó chủ yếu là nhận thức của người dân về công tác xóa mù chữ còn chưa cao, chưa thấy rõ được ý nghĩa, vai trò và lợi ích của việc biết chữ đối với cuộc sống của mỗi cá nhân và sự phát triển chung của cộng đồng. Đây còn là nguyên nhân dẫn đến hiệu quả xóa mù chữ không cao, kết quả xóa mù chữ không bền vững, hiện tượng tái mù chữ gia tăng đáng kể.

Lan tỏa rộng rãi các thông điệp về lợi ích của việc biết chữ 

Mục tiêu của việc xóa mù chữ không chỉ dừng lại ở kỹ năng đọc, viết mà còn tăng cường cung cấp kiến thức khoa học và công nghệ, thông tin và truyền thông, cũng như nhiều lĩnh vực khác trong đời sống để người dân vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số có cơ hội hòa nhập và tiếp cận bình đẳng với tri thức, góp phần phát triển kinh tế-xã hội bền vững.

Bởi vậy, giai đoạn 2021-2025, cùng với việc đầu tư trường lớp nội trú, bán trú, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chú trọng chỉ đạo công tác xóa mù chữ như một nhiệm vụ chiến lược của Chương trình MTQG vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Công tác tuyên truyền, vận động cần được tiếp tục đẩy mạnh. Thông qua hệ thống loa phát thanh, sinh hoạt bản, tổ chức đoàn thể, các thông điệp về lợi ích của việc biết chữ lan tỏa rộng rãi, giúp thay đổi nhận thức xã hội.

Trên cơ sở đó, nhiều hoạt động đã được tổ chức đồng bộ. Thứ nhất, biên soạn và phát hành học liệu xóa mù chữ phù hợp với trình độ, ngôn ngữ, điều kiện sống của người học. Các bộ tài liệu này được in ấn, số hóa, cấp phát miễn phí, giúp người dân tiếp cận dễ dàng. Đây là yếu tố then chốt vì tài liệu gắn với thực tiễn sẽ khơi gợi hứng thú học tập cho người lớn tuổi, phụ nữ và lao động nghèo.

Nhiều lớp tập huấn được tổ chức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên tham gia công tác xóa mù chữ. Giáo viên được trang bị kỹ năng dạy người lớn, phương pháp truyền đạt phù hợp, đồng thời học cách lồng ghép nội dung tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng. Nhờ vậy, lớp học xóa mù chữ không chỉ là nơi dạy đọc, dạy viết, mà còn là diễn đàn khích lệ người dân đến lớp.

Ngoài ra, người tham gia lớp học được cấp phát đầy đủ sách giáo khoa, tài liệu, văn phòng phẩm, một số nơi còn có hỗ trợ ăn nhẹ hoặc chi phí đi lại. Sự hỗ trợ này góp phần giảm bớt khó khăn, giúp người dân yên tâm học tập.

Nam Anh