Xe Hàn tại Việt Nam - khi đối thủ không còn là ôtô Nhật

Tại thị trường xe Việt, ôtô Hàn Quốc không góp mặt nhiều đại diện. Hyundai vẫn được xem là đầu tàu ngành công nghiệp ôtô xứ sở kim chi, bên cạnh đồng hương duy nhất Kia.

Không chỉ ít đại diện, ôtô Hàn Quốc cũng đang phải trải qua giai đoạn tương đối khó khăn tại Việt Nam. Việc xuất hiện nhiều đối thủ mới, không còn duy nhất đối trọng Nhật Bản, có thể là nguyên nhân cho diễn biến doanh số có phần kém khả quan ở nhóm xe Hàn.

Cán cân ngày càng lệch

Báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) và TC Motor cho thấy tính đến hết tháng 5, tổng doanh số nhóm ôtô du lịch thương hiệu Hàn Quốc tại Việt Nam đạt 25.341 xe, bao gồm 15.225 xe Hyundai và 10.116 xe Kia.

Ở phía bên kia, nhóm 6 thương hiệu ôtô Nhật Bản gồm Toyota, Mitsubishi, Suzuki, Isuzu, Mazda và Honda hợp thành doanh số 58.118 xe. Như vậy, tổng lượng tiêu thụ ôtô Hàn Quốc tại Việt Nam trong 5 tháng đầu năm tương đương khoảng 43,6% so với tổng doanh số ôtô Nhật Bản.

Quay trở lại 5 tháng đầu năm 2024, báo cáo của VAMA cho thấy người Việt mua 26.291 xe Hàn, còn tổng doanh số ôtô Nhật Bản là 51.470. Trong giai đoạn này, tổng doanh số xe Hàn xấp xỉ 51,1% so với tổng doanh số ôtô Nhật Bản.

Nếu xét cho cả năm 2024, tỷ lệ này đạt 52,4%. Trước đó trong giai đoạn 2022-2023, báo cáo của VAMA và TC Motor cho thấy doanh số ôtô Hàn Quốc tại Việt Nam thường chiếm khoảng 63-64% sức bán chung của các hãng xe Nhật.

Nhìn chung, những diễn biến gần đây cho thấy tương quan doanh số giữa nhóm ôtô Hàn Quốc gồm Hyundai và Kia với các thương hiệu Nhật Bản đang ngày càng chênh lệch.

Riêng trong giai đoạn đầu năm 2025, doanh số của cả Hyundai và Kia đã giảm liên tục ở 3 kỳ báo cáo liên tiếp, từ tháng 3 đến tháng 5. Danh sách 10 xe bán chạy nhất Việt Nam tháng 5 (đã bao gồm ôtô điện VinFast) hoàn toàn vắng bóng xe Hàn, còn Kia Morning bị gọi tên là ôtô bán chậm nhất kỳ báo cáo này, doanh số đạt 4 xe.

Khi đối thủ xe Hàn không còn là ôtô Nhật Bản

Tình hình kinh doanh của Hyundai tại Việt Nam trên thực tế vẫn tốt hơn so với 5 tháng đầu năm 2024. Việc cán cân doanh số ngày càng nghiêng về nhóm xe Nhật một mặt do đà sa sút của thương hiệu Kia, mặt khác đến từ sức bán cải thiện của Toyota, Mitsubishi, Mazda, Honda và cả Isuzu.

Bên cạnh đó, thị trường xe Việt ở thời điểm hiện tại cũng đã trở nên "chật chội" hơn khá nhiều. Không còn thế lưỡng cực Hàn - Nhật như cách đây vài năm, thị trường ôtô phổ thông tại Việt Nam giờ đã có thêm thương hiệu nội địa VinFast cùng loạt hãng xe Trung Quốc.

Thị trường xe Việt đang khá chật chội khi nhiều thương hiệu mới tham gia. Ảnh: Phúc Hậu, Vĩnh Phúc.

Trong số này, VinFast cho thấy sức bán khá mạnh với 2 "át chủ bài" VF 3 và VF 5. Năm ngoái, hãng xe điện Việt thu về doanh số khoảng 87.000 xe, dẫn đầu toàn thị trường và tạo ra khoảng cách hơn 30.000 xe so với cái tên đứng sau.

Dù dung lượng thị trường xe Việt vẫn còn khá nhiều và chưa được khai thác hết, việc có thêm nhiều hãng mới gia nhập, bao gồm VinFast và các thương hiệu Trung Quốc, khiến thị phần của ôtô Hàn Quốc và cả Nhật Bản trong phân khúc phổ thông đã, đang và sẽ chịu ảnh hưởng ít nhiều.

Chẳng hạn, Hyundai Grand i10 từng là một trong những mẫu xe bán chạy nhất của thương hiệu, dẫn đầu phân khúc xe cỡ A giá rẻ nhưng doanh số giai đoạn gần đây có phần đi xuống. Sự có mặt của loạt ôtô điện đô thị như VF 3 với giá bán rẻ hơn được cho là một phần nguyên nhân.

Ở nhóm SUV cỡ A, Kia Sonet từng là "con gà đẻ trứng vàng" của thương hiệu Hàn Quốc, dẫn đầu phân khúc trong thời gian dài nhờ sở hữu doanh số trội hơn các đối thủ Toyota Raize và sau này là Hyundai Venue.

Tuy nhiên, sự có mặt của VinFast VF 5 và ảnh hưởng từ đợt điều chỉnh giá ở bản nâng cấp gần nhất khiến Kia Sonet dù vẫn bán chạy hơn Raize, Venue nhưng doanh số không còn ở mức cao tương tự giai đoạn trước.

Trong phân khúc SUV cỡ B, Hyundai Creta từng vượt qua đối thủ Nhật Bản Toyota Corolla Cross để trở thành cái tên bán chạy nhất Việt Nam hồi năm 2023.

Sự có mặt sau đó của Mitsubishi Xforce, Toyota Yaris Cross và sau này là VinFast VF 6, Lynk & Co 06, Omoda C5, Geely Coolray khiến phân khúc SUV đô thị ngày càng chật chội, còn doanh số của riêng Hyundai Creta cũng không còn tốt như xưa.

Có nên điện hóa?

Xe Hàn ở Việt Nam hiện có duy nhất Hyundai Ioniq 5 là một mẫu xe thuần điện, bên cạnh các tùy chọn HEV/PHEV của Kia Sorento và Kia Carnival. Hyundai Santa Fe từng có một phiên bản hybrid, nhưng đã bị loại bỏ ở lần ra mắt thế hệ mới nhất.

Trong khi đó, Toyota là hãng xe Nhật Bản tiên phong xu hướng điện hóa bằng việc cung cấp phiên bản hybrid ở nhiều dòng xe khác nhau. Honda cũng nỗ lực điện hóa bằng việc giới thiệu Civic e:HEV RS và HR-V e:HEV RS sau khi đã có một phiên bản hybrid của Honda CR-V.

Suzuki gần đây cũng cho thấy nỗ lực điện hóa dải sản phẩm. Hãng xe Nhật Bản từng khai tử Ertiga và XL7 để trình làng Ertiga Hybrid và XL7 Hybrid. Riêng với Suzuki Swift, mẫu hatchback cỡ B chuẩn bị trở lại Việt Nam với diện mạo mới cùng hệ truyền động hybrid.

Các hãng xe Nhật giới thiệu nhiều dòng xe hybrid tại Việt Nam. Ảnh: Phúc Hậu.

Giữa xu hướng điện hóa như hiện tại, việc Hyundai và Kia không có nhiều lựa chọn thuần điện, hybrid trong danh mục sản phẩm có thể làm giảm tính cạnh tranh. Hyundai Tucson, Kia Sportage là những mẫu xe đã có phiên bản hybrid tại các thị trường quốc tế và được kỳ vọng sớm có mặt tại Việt Nam.

Ôtô điện có vẻ là câu chuyện khó hơn. Hyundai Ioniq 5 không phải là mẫu xe quá thành công tại Việt Nam, dẫn đến khả năng những Hyundai Kona EV, Kia EV5 hay Kia Niro EV được mang về là không cao.

Cơ sở hạ tầng trạm sạc công cộng ở Việt Nam, trừ mạng lưới V-GREEN độc quyền cho xe điện VinFast, chưa thật sự phát triển ở thời điểm hiện tại cũng là rào cản không nhỏ.

Khả năng ôtô điện Hàn Quốc được mang về Việt Nam nhìn chung không quá cao. Ảnh: Kia.

Nhìn chung, ôtô Hàn Quốc tại Việt Nam đang đứng trước áp lực không nhỏ. Doanh số có phần đi xuống, thị trường chật chội với loạt đối thủ mới khiến vị thế của xe Hàn chịu ảnh hưởng ít nhiều.

Dù vậy, ôtô Hàn Quốc được cho là sẽ tiếp tục duy trì chỗ đứng tại Việt Nam, một phần nhờ lượng fan trung thành hiện có. Chỉ là "miếng bánh" trước đây nay đã có thêm nhiều người ăn.