Xây đê mới, Thái Nguyên không ngập thì hạ du có ngập không?

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng việc xây dựng các công trình phòng chống lũ cho Thái Nguyên phải trả lời được câu hỏi xây đê có hết ngập không, và nếu Thái Nguyên không ngập thì hạ du có ngập không?

Ngày 13-11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cùng đoàn công tác của bộ làm việc với tỉnh Thái Nguyên để bàn giải pháp xử lý tình trạng ngập lụt ở tỉnh này.

Thái Nguyên đề xuất xây nhiều công trình để chống ngập

Hai năm gần đây, tỉnh Thái Nguyên liên tiếp xảy ra lũ lớn lịch sử, trong đó trận lũ đặc biệt lớn vào tháng 10 vừa qua gây ngập lụt các phường trung tâm, ảnh hưởng khoảng 200.000 hộ dân, thiệt hại về kinh tế ước tính hơn 12.200 tỉ đồng.

Để giải quyết tình trạng ngập lụt, tỉnh Thái Nguyên đã đề xuất triển khai dự án đầu tư xây dựng, nâng cấp, hoàn thiện hệ thống công trình đê điều, phòng chống lũ, lụt hai bên bờ sông Cầu đoạn qua khu vực trung tâm tỉnh.

Cùng với đó là công trình xây dựng đập Thác Huống 2; xây dựng đồng bộ đê, kè, đường giao thông mặt đê hai bờ sông Cầu và suối Mo Linh; xây dựng hệ thống chống ngập úng khu vực trung tâm tỉnh Thái Nguyên; xây dựng cầu Gia Bẩy và hệ thống trạm bơm thoát nước ở khu vực trung tâm tỉnh.

Để giải quyết căn cơ, đại diện một số đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng cần giải pháp đồng bộ, tổng thể, thoát lũ trên toàn bộ lưu vực sông Cầu.

Phía thượng nguồn đề xuất xây dựng 4 hồ chứa nước để cắt lũ, tổng dung tích khoảng 200 triệu m³. Nếu xây dựng được 4 hồ chứa này sẽ cắt lũ được khoảng 130 triệu m³.

Đối với hạ du, cần nghiên cứu kỹ phương án để tăng khả năng thoát lũ, thực tế cho thấy trong những đợt lũ lớn vừa qua, khả năng thoát lũ vùng hạ du chậm.

Cần tính toán rất kỹ việc xây đê hai bên bờ sông Cầu 

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng vấn đề ngập lụt của Thái Nguyên chỉ giải quyết được khi đặt trong tổng thể các tỉnh lưu vực sông Cầu.

Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã giao cho các đơn vị chuyên môn nghiên cứu tổng thể, sau khi có số liệu chính xác, khoa học sẽ đưa ra các giải pháp phù hợp để giải quyết bài toán ứng phó với lũ lụt của các tỉnh lưu vực sông Cầu.

Với điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay, quan điểm của bộ là quản trị rủi ro thiên tai theo hướng thuận thiên, chấp nhận rủi ro có kiểm soát.

Đối với đề xuất của tỉnh Thái Nguyên, theo ông Hiệp, việc xây dựng các công trình phòng chống lũ phải trả lời được câu hỏi, xây đê có hết được ngập không, và nếu Thái Nguyên không ngập thì hạ du có ngập không?

Đa số ý kiến các chuyên gia cho rằng nếu xây đê mới quá cao không giải quyết triệt để vấn đề ngập lụt ở các phường trung tâm tỉnh Thái Nguyên mà còn ảnh hưởng đến không gian đô thị, các tỉnh phía hạ du cũng sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn.

Ông Hiệp cũng cho rằng vấn đề ngập lụt ở các phường trung tâm tỉnh Thái Nguyên không chỉ mới diễn ra gần đây mà chiều hướng ngập ngày càng nghiêm trọng hơn, do đó cần thực hiện ngay dự án thoát nước trong đô thị.

Trước mắt, tỉnh Thái Nguyên khẩn trương xây dựng cầu Gia Bảy mới để mở rộng khả năng thoát lũ và đảm bảo an toàn công trình. Về xây đê hai bên bờ sông Cầu cần tính toán rất kỹ lưỡng dựa trên cơ sở khoa học hết sức cụ thể.

Về lâu dài, bộ và tỉnh Thái Nguyên cần nghiên cứu phương án xây dựng 4 hồ chứa nước ở thượng nguồn sông Cầu để cắt lũ, cùng với đó là giải pháp tăng khả năng thoát lũ ở hạ du, giải pháp mềm linh hoạt trong việc vận hành điều tiết hồ chứa nước.