Vượt nắng thắng mưa, đưa vải thiều xuất khẩu Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản

Những ngày này, bất chấp thời tiết nắng mưa thất thường tại các "thủ phủ" vải thiều của Bắc Giang, người nông dân vẫn đều đặn thăm vườn, tỉa cành để các cây xuất khẩu có giá trị cao nhất.

“Vải u hồng ra quả sớm hơn vải thiều chính vụ (giữa tháng 6) nên doanh nghiệp Trung Quốc ưa chuộng, trả giá cao bởi ngoài hương vị thơm ngon, nó có vỏ dày, thuận tiện cho vận chuyển đường dài. Vải chín phải đều màu, nếu đít còn xanh thì hàm lượng đường thấp, chất lượng kém”, ông Dương Văn Chiến - nông dân ở Tân Mộc - hồ hởi kể.

Đứng kế bên, ông Nguyễn Văn Hồng - đại diện hợp tác xã dịch vụ tiêu thụ nông sản Tân Mộc (Bắc Giang) - vừa mân mê trái vải vừa nhận xét vải còn gai, phải 5-6 ngày nữa, vải mới chín đều, xuất bán được. Đến nay, hợp tác xã này có khoảng 20ha vải xuất khẩu, năng suất khoảng 30 tấn/ha, giá thương lái đặt trước khoảng 40.000 đồng/kg.

Với khoảng 200 tấn vải thiều chất lượng cao xuất khẩu và chuyển vào các tỉnh thành phía nam như TP.HCM, bà Nguyễn Thị Trà - đại diện hợp tác xã nông sản sạch Bình Nguyên (Quý Sơn, Lục Ngạn, Bắc Giang) - mong muốn cơ quan chức năng tiếp tục hỗ trợ kết nối tiêu thụ nông sản, giảm thời gian vận chuyển cũng như nghiên cứu kéo dài vụ vải thiều.

Trong 2-3 năm gần đây, theo bà, phía Trung Quốc đã tăng tiêu chuẩn về trái vải như không còn lá hoặc phải bó theo định lượng, người dân mong được hỗ trợ tập huấn, cập nhật kiến thức, kỹ thuật.

Cách Lục Ngạn gần 70km, tại “thủ phủ" vải thiều chín sớm xã Phúc Hòa, huyện Tân Yên cũng sắp chín rộ. Năm 2025, với khoảng 1.250 ha, năng suất trái vải ở đây ước đạt khoảng 15.000 tấn. Riêng sản lượng vải thiều chín sớm ở Phúc Hòa dự kiến khoảng 9.000 tấn, cao hơn 500 tấn so với năm 2024.

Ông Ngô Văn Cường (xã Phúc Hòa, Tân Yên, Bắc Giang) cho hay hôm nay (ngày 2-6), lác đác có thương lái đến vườn cân vải, độ 4-5 ngày nữa sẽ đông hơn do vải vào chính vụ.

Với khoảng 1,2ha, ông kỳ vọng sản lượng 10-15 tấn và giá thu mua trên 35.000 đồng/kg. Do đã ký kết với doanh nghiệp, vườn vải phải đăng ký mã vùng trồng, sơ chế, đóng gói theo tiêu chuẩn để xuất khẩu đi Mỹ, Nhật Bản, EU, Thái Lan…

Là doanh nghiệp hợp tác với bà con trồng vải ở Phúc Hòa, bà Amy Nguyễn - chủ tịch Công ty Dragonberry Produce - cho hay từ năm 2022, công ty đã điều chỉnh quy trình sản xuất, sau thu hoạch đáp ứng yêu cầu xuất khẩu vải tươi sang Mỹ, Canada, Nhật Bản như tiêu chuẩn Global GAP hay được được Cục Kiểm dịch động thực vật Hoa Kỳ (USDA-APHIS) cấp mã xuất khẩu riêng cho thị trường Mỹ.

Dù nhu cầu vải thiều tại các thị trường cao cấp rất lớn, vị này đánh giá quy trình xuất khẩu còn phức tạp và phải đáp ứng nhiều quy định về an toàn thực phẩm, ghi nhãn, xử lý chiếu xạ nghiêm ngặt.

“Một trong những nút thắt lớn là năng lực xử lý chiếu xạ tại Việt Nam còn hạn chế. Việc chậm trễ này có thể ảnh hưởng đến độ tươi của trái vải và làm tăng chi phí logistics”, đại diện doanh nghiệp bày tỏ và mong cơ quan chức năng có giải pháp phù hợp.

Về dài hạn, công ty đề xuất các cơ quan chức năng hỗ trợ phát triển giống vải mới phù hợp với việc vận chuyển xa, ứng dụng công nghệ kéo dài thời gian bảo quản và đầu tư đồng bộ hệ thống logistics.