Vương quốc hạnh phúc “all in” vào tiền số khiến thế giới bất ngờ: Đào Bitcoin bằng thuỷ điện, trả lương công chức, đón khách du lịch không tiền mặt

“Vùng đất của Rồng Sấm” khiến các quốc gia láng giềng bất ngờ khi sử dụng Bitcoin do nhà nước khai thác để trả lương cho công chức và thu hút làn sóng khách du lịch mới.

Nằm tựa mình trên dãy Himalaya hùng vĩ, vương quốc Bhutan nổi tiếng với chỉ số “tổng hạnh phúc quốc gia”. Quốc gia này giờ đây đang theo đuổi một thước đo sự hài lòng mới: Tiền số.

Vào tháng 5, Bhutan trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai một hệ thống thanh toán toàn quốc bằng tiền số do chính phủ hậu thuẫn. Du khách được phép dùng tiền số chi trả gần như toàn bộ từ lệ phí visa, vé máy bay, khách sạn đến vé tham quan các di tích.

Sáng kiến này được Binance Pay và ngân hàng kỹ thuật số DK Bank của Bhutan hỗ trợ. Hệ thống này nhanh chóng lan rộng. Số lượng nhà cung cấp chấp nhận thanh toán bằng tiền số tăng vọt từ 100 lên hơn 1.000 chỉ trong vòng 2 tháng.

Theo CEO Richard Teng của Binance, công nghệ này “hoạt động liền mạch” với cả người bán lẫn người dùng. Khách hàng thanh toán bằng tiền số qua Binance Pay, trong khi người bán ngay lập tức nhận được tiền bằng đồng nội tệ ngultrum. Nhờ đó, họ tránh được biến động giá của thị trường tiền số.

Sự đón nhận tiền số hiện rõ tại khắp các thị trấn và làng mạc của Bhutan. Mã QR của Binance Pay xuất hiện bên cạnh các hình thức thanh toán truyền thống tại các cửa hàng thủ công mỹ nghệ, nhà nghỉ và nhà hàng. Nhiều người tỏ ra hào hứng khi tiếp xúc với công nghệ mới.

Khai thác Bitcoin... từ nước

Với một quốc gia chỉ mới triển khai truyền hình và internet vào đầu những năm 2000, việc Bhutan chuyển mình sang áp dụng tiền số là bước nhảy vọt ấn tượng.

Được biết, quỹ đầu tư nhà nước Druk Holding and Investments đã bắt đầu khai thác Bitcoin từ năm 2018 bằng cách tận dụng nguồn thủy điện dồi dào. Đây là một nguồn năng lượng sạch, rẻ, mang lại lợi thế kinh tế và đảm bảo bền vững môi trường.

Hiện Bhutan đứng thứ 5 thế giới về lượng dự trữ Bitcoin do chính phủ nắm giữ. Theo nền tảng dữ liệu Arkham Intelligence, lượng Bitcoin mà Bhutan nắm giữ có giá trị khoảng 1,28 tỷ USD.

Sức ảnh hưởng của chiến lược tiền số cũng có kết quả rõ ràng. Năm 2023, Bhutan bán 100 triệu USD Bitcoin để chi trả mức tăng lương 50% cho công chức. Động thái này nhằm ngăn làn sóng nghỉ việc trong khu vực nhà nước. Kết quả số đơn xin nghỉ việc trong quý 1/2024 giảm còn hơn 500, thấp hơn đáng kể so với gần 1.900 cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, giới chuyên gia vẫn cảnh báo thận trọng với tiền số. Họ cho rằng tiền số biến động mạnh có thể biến lãi thành lỗ chỉ sau một đêm. CEO Melvin Deng của công ty giao dịch tài sản số QCP Capital (Singapore) nhận định Bhutan có cách tiếp cận rất cẩn trọng. “Xét đến cách họ đưa ra quyết định với tầm nhìn dài hạn, tôi không cho rằng đây chỉ là giải pháp tạm thời”, ông nói.

Cánh cửa cơ hội cho ngành du lịch?

Ngành du lịch của Bhutan đã gặp nhiều khó khăn kể từ sau đại dịch. Năm ngoái, Bhutan đón 145.065 lượt khách du lịch, thấp hơn mục tiêu 150.000. Chính phủ đã giảm một nửa phí du lịch hàng ngày xuống còn 100 USD, áp dụng đến năm 2027. Mục tiêu là tăng gấp đôi lượng khách vào năm tới và nâng tỷ trọng ngành du lịch trong nền kinh tế từ 5% lên 20%.

Giới chức hy vọng hệ thống thanh toán bằng tiền số như Bitcoin sẽ giúp Bhutan thu hút được một nhóm du khách mới. Họ có thể là những người du mục kỹ thuật số và du khách am hiểu công nghệ. Với quyền truy cập vào mạng lưới 40 triệu người dùng của Binance Pay, vương quốc này hy vọng sẽ thu hút được nhóm khách trẻ hơn, có tầm nhìn về tương lai.

Một báo cáo gần đây của Binance và nền tảng du lịch Travala cho thấy khách du lịch sử dụng tiền số thường chi tiêu gấp đôi so với các du khách khác và có thời gian lưu trú dài hơn. Travala ghi nhận doanh số đặt phòng bằng tiền số đạt 80 triệu USD trong năm 2024, tăng 80% so với năm trước.

Tại một khách sạn ở Thimphu, du khách có thể lựa chọn nhiều hình thức thanh toán khác nhau, bao gồm cả tiền số lẫn thẻ tín dụng. Các nhà cung cấp dịch vụ nhỏ lẻ có thể nhận tiền an toàn từ khách. Ngược lại, du khách không còn phải lo lắng đến vấn đề mang theo tiền mặt hay đổi tiền.

Tuy nhiên, không phải ai cũng dễ dàng bắt kịp công nghệ mới. Bà Rangrik Wangdi, 68 tuổi, chủ một homestay, cho biết mình đã quá già để hiểu về tiền số. Nhưng bà vẫn muốn theo kịp thời đại. Nhiều chủ cơ sở kinh doanh khác cũng có tâm lý tương tự, hào hứng nhưng dè dặt và mong muốn được đào tạo thêm.

Việc áp dụng tiền số vẫn tồn tại những rủi ro, đặc biệt là từ các đối tượng lừa đảo và sự biến động giá của nhiều loại tiền số. Tuy nhiên, các quan chức Bhutan cho biết họ nhận thức rõ những mối nguy tiềm tàng.

Thành phố trí tuệ Gelephu - một dự án thành phố thông minh nằm gần biên giới Ấn Độ - sẽ đóng vai trò là nơi thử nghiệm chính sách quản lý. Chỉ những token đã được xác thực, có uy tín mới được phép lưu hành. Các bên trung gian như Binance sẽ chịu trách nhiệm thẩm định kỹ lưỡng.

Giám đốc dịch vụ tài chính Hobeng Lim tại thành phố cho biết: “Chúng tôi điều chỉnh chính sách quản lý theo cách rất thực tế. Chúng tôi xác định rủi ro trước, sau đó mới đưa ra biện pháp kiểm soát”.

Khi Bhutan đặt cược tương lai vào tiền số, cả thế giới dõi nhìn theo. Nếu cuộc thử nghiệm này thành công, “Vùng đất của Rồng Sấm” có thể sẽ trở thành biểu tượng cho một mô hình thịnh vượng mới được tạo ra từ nước, từ công nghệ và một chút táo bạo giữa đỉnh trời Himalaya.

Theo SCMP