Vườn thực vật Hà Nội - Khu rừng sinh thái giữa lòng Thủ đô

TP - Vườn Thực vật Hà Nội nằm tại phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội, chỉ cách trung tâm Hà Nội chưa đầy 30 phút di chuyển, có điều kiện giao thông thuận lợi. Vườn không chỉ là một khu bảo tồn thực vật quý hiếm mà còn là một phần không thể tách rời trong tổ hợp hoạt động đa ngành của Công ty TNHH MTV Đầu tư và Phát triển Nông nghiệp Hà Nội (HADICO).

Dự án Vườn thực vật Hà Nội được UBND Thành phố phê duyệt tại quyết định số 4885/QĐ-UB ngày 15/12/1997, điều chỉnh tại các Quyết định số 6780/QĐ-UB ngày 8/12/2000 và số 3918/QĐ - UB ngày 3/10/2007. HADICO là doanh nghiệp đầu mối của thành phố Hà Nội trong lĩnh vực nông nghiệp, quản lý hơn 2.000 ha đất sản xuất và phát triển đa ngành như chăn nuôi, trồng trọt, nuôi trồng thủy sản, bảo tồn và nhân giống cây trồng, vật nuôi...

HADICO xác định rõ mục tiêu hướng tới của Vườn Thực vật là Trung tâm sinh thái, học thuật, giải trí, giáo dục về môi trường, là không gian phục vụ nghiên cứu, đào tạo và bảo tồn sinh học bền vững, đồng thời có vai trò điều hòa khí hậu, tạo sinh cảnh tự nhiên.

Vườn thực vật nhìn từ trên cao

Vườn Thực vật nổi lên như một “lá phổi xanh” phía tây của thành phố Hà Nội. Với diện tích 20 ha, nơi đây sở hữu trên 300 loài thực vật thân gỗ, trong đó có nhiều loài quý hiếm và đặc hữu. Một số loài đã được ghi nhận trong Sách đỏ Việt Nam.

Được khởi công từ năm 1998, Vườn Thực vật Hà Nội là kết quả tầm nhìn dài hạn của lãnh đạo Thành phố và sự tâm huyết của các nhà khoa học, nhà quy hoạch, với mục tiêu lớn lao là bảo tồn đa dạng sinh học, tạo lập không gian sinh thái phục vụ nhân dân Thủ đô, đồng thời trở thành mô hình giáo dục, nghiên cứu, du lịch sinh thái tiên phong giữa lòng đô thị hiện đại.

Từ năm 2000 đến nay, HADICO vẫn duy trì chăm sóc, bảo tồn và bổ sung thường xuyên nguồn cây quý hiếm tại Vườn Thực vật. Hàng chục cán bộ kỹ thuật, kỹ sư nông lâm, nhân viên bảo vệ môi trường đã luân phiên phụ trách chăm sóc hệ sinh thái rừng, hồ, vườn cây theo đúng quy trình, thực hiện các biện pháp quản lý rừng phù hợp và duy trì sự đa dạng sinh học.

Một số nhóm cây đặc biệt được quan tâm gồm cây thuốc Nam và cây dược liệu quý phục vụ nghiên cứu và bảo tồn, các loài thực vật có nguy cơ tuyệt chủng đã được ghi nhận trong Sách đỏ Việt Nam, cây bản địa vùng Bắc Bộ gắn liền với lịch sử phát triển nông nghiệp vùng đồng bằng sông Hồng và các loài cây trên khắp cả nước.

Với hệ sinh thái phong phú, đa dạng, không gian tự nhiên trong lành, Vườn Thực vật Hà Nội được quy hoạch là khu vui chơi, thư giãn không gian rừng tự nhiên có hồ nước, đường dạo và các khu vực trưng bày thực vật theo chủ đề, là không gian học tập sinh động cho học sinh, sinh viên, nơi mà các em có thể tìm hiểu về sinh học, môi trường và phát triển tư duy xanh từ thực tiễn, là cơ sở nghiên cứu khoa học thực nghiệm cho các viện, trường đại học, kỹ sư nông nghiệp, chuyên gia môi trường với điều kiện thổ nhưỡng, giống cây và cấu trúc sinh học đa dạng.

Một góc của hồ nước trong vườn

Hiện nay, HADICO đang tập trung để thực hiện đúng định hướng, trúng mục tiêu phát triển của Thành phố. Trong giai đoạn 2025-2030, Hà Nội đặt mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp đô thị hiện đại gắn với du lịch sinh thái, giáo dục và bảo tồn.

Theo đó, Vườn Thực Vật Hà Nội chính là mô hình du lịch sinh thái cần được phát huy mạnh mẽ. Dự án không chỉ phù hợp với chủ trương chung về “tái thiết không gian xanh trong đô thị” mà còn thể hiện rõ tinh thần đa mục tiêu bảo vệ tài nguyên gen thực vật, thúc đẩy giáo dục môi trường, khơi gợi ý thức cộng đồng về phát triển xanh và bền vững, tạo lập điểm du lịch sinh thái ngay trong lòng thành phố, không cần phải đi xa.

Để phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế của Vườn Thực vật Hà Nội, Công ty sẽ từng bước đầu tư theo hướng khôi phục và nâng cấp hạ tầng sinh thái, cải tạo hệ thống đường đi, bảng tên cây, các nhà trưng bày theo chuyên đề, số hóa toàn bộ cơ sở dữ liệu cây trồng, tích hợp mã QR để phục vụ tra cứu thông tin nhanh và học tập trực tuyến.

Kết nối chương trình giáo dục môi trường với các trường phổ thông, đại học trên địa bàn Hà Nội. Mở cửa đón khách tham quan theo tour học tập trải nghiệm, dã ngoại, tổ chức các hội thảo chuyên đề và sự kiện bảo vệ môi trường, khai thác du lịch sinh thái bền vững, bảo tồn tài nguyên sinh học.

“Lá phổi xanh của Thủ đô” không chỉ là nơi lưu giữ kho báu thiên nhiên giữa lòng phố thị mà còn là không gian để mỗi người dân được hít thở không khí trong lành, mỗi em nhỏ được khám phá thế giới thực vật kỳ thú và mỗi nhà khoa học có thể khơi nguồn sáng tạo từ thực tiễn nghiên cứu.

Đường đi trong vườn

Vườn Thực vật Hà Nội không chỉ là “vườn cây” mà còn là một phần linh hồn của tổ hợp nông nghiệp đô thị hiện đại mà HADICO đang kiến tạo. Trong đó, mỗi loài cây được bảo tồn không chỉ bằng kỹ thuật, mà còn bằng tình yêu nghề, trách nhiệm với cộng đồng và khát vọng phát triển bền vững. Xác định nhiệm vụ lâu bền đối với Vườn Thực vật Hà Nội chính là giữ gìn giá trị cốt lõi, là khẳng định vị thế thương hiệu nông nghiệp Thủ đô không chỉ bằng sản phẩm mà còn bằng trách nhiệm sinh thái với cộng đồng.

Đã đến lúc Vườn Thực vật Hà Nội cần được nhìn nhận và thực hiện đúng chức trách, vai trò của mình ngoài là không gian xanh còn là một phần trong cấu trúc phát triển trí tuệ xanh, nông nghiệp hiện đại và bản sắc Thủ đô.

Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Phát triển Nông nghiệp Hà Nội quyết tâm đưa công trình này trở lại sớm nhất, đúng tầm vóc như một biểu tượng sống động về Sinh thái - Môi sinh - Khoa học - Trách nhiệm xã hội của Hà Nội trong kỷ nguyên vươn mình cùng dân tộc. Trong đó Vườn Thực vật Hà Nội góp phần tạo nên giá trị cốt lõi và là minh chứng cho tầm nhìn, là lời mời gọi dành cho mọi người dân Thủ đô cùng chung tay giữ gìn và phát triển môi sinh.