Vươn lên làm giàu trên vùng đất khắc nghiệt bằng sự cần cù và linh hoạt

TPO - Từng đối diện với nguy cơ thiếu nước sinh hoạt và sản xuất vào mùa khô, nhiều hộ dân tại xã Núa Ngam (huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên) đã lựa chọn cách làm nông nghiệp mới để thích nghi. Trong số đó, gia đình anh Trần Trọng Khường (thôn Hợp Thành) là một trong những điển hình tiên phong chuyển đổi cây trồng, mạnh dạn phát triển mô hình sản xuất rau màu và cây ăn quả mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Chủ động thay đổi để thích nghi

Nằm cách trung tâm thành phố Điện Biên Phủ chừng 20km, xã Núa Ngam chưa có hệ thống nước máy. Toàn bộ nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân đều phụ thuộc vào nguồn nước giếng khoan. Vào mùa khô, tình trạng thiếu nước diễn ra nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là cây lúa, giống cây trồng truyền thống vốn cần nhiều nước.

Từ năm 2018, nhận thấy việc sản xuất lúa gặp khó do hạn hán, anh Khường chủ động tìm hiểu mô hình trồng rau, cây ăn quả từ các vùng lân cận. Không qua trường lớp chính quy, nhưng bằng tinh thần ham học hỏi và thực tiễn trên ruộng đồng, anh đã mạnh dạn chuyển đổi hơn 13.000m2 đất từ trồng lúa sang trồng bí đỏ, bắp cải, súp lơ và luân canh linh hoạt các loại rau màu.

Anh Khường và bố của mình (trong ảnh) cùng chủ động tìm hiểu mô hình trồng rau màu để làm kinh tế.

Cụ thể, với 6.000m2 đất, anh Khường luân canh giữa bí đỏ và lúa: đầu năm trồng bí, giữa năm quay về trồng lúa vụ mùa. Diện tích còn lại khoảng 7.000m2 anh được tận dụng tối đa để sản xuất 3 vụ rau màu mỗi năm.

Trong điều kiện không có nước máy, cả xã phải phụ thuộc vào nước giếng khoan, việc sản xuất nông nghiệp trở nên bấp bênh. Thống kê năm 2024 cho thấy, toàn xã Núa Ngam có gần 13ha cây trồng không thể gieo trồng vì thiếu nước. Để khắc phục, gia đình anh Khường đã đầu tư giếng khoan ngầm, kết hợp hệ thống tưới tiết kiệm nước nhằm duy trì sản xuất ổn định.

So với trồng lúa năng suất chỉ đạt 5–6 tạ/1.000m2 với thu nhập khoảng 5 triệu đồng, mô hình rau màu đã mang lại lợi nhuận gấp nhiều lần. Một vụ bí đỏ, anh thu khoảng 2 tấn/1.000m2, doanh thu 10 triệu đồng, sau khi trừ chi phí còn lãi hơn 6,5 triệu đồng. Với diện tích 6.000m2, một vụ bí đỏ đã đem lại nguồn thu xấp xỉ 80 triệu đồng.

Trung bình một vụ bí đỏ đã đem lại nguồn thu cho gia đình anh Khường khoảng 80 triệu đồng.

Bắp cải cũng là một nguồn thu ổn định. Mỗi năm anh trồng hai vụ, mỗi vụ thu về khoảng 15 tấn. Tính trung bình, doanh thu từ bắp cải đạt khoảng 12 triệu đồng/1.000m2. Ngoài ra, súp lơ và một số loại rau khác được trồng xen kẽ, giúp tăng năng suất và hạn chế sâu bệnh.

“Trước đây, trồng lúa một năm chỉ thu được một vụ, lợi nhuận không cao mà còn phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Với mô hình trồng kết hợp như hiện nay, tôi có thể thu hoạch liên tục quanh năm, vừa giảm bớt rủi ro, vừa có nguồn thu nhập ổn định. Thật ra, khó khăn thì ai cũng có, nhất là làm nông. Nhưng nếu mình cứ giữ cách làm cũ mà điều kiện tự nhiên đã thay đổi thì mãi không khá lên được”, anh Khường chia sẻ.

Chủ động đầu ra, hướng đến chuỗi giá trị

Không chỉ làm nông giỏi, anh Khường còn chủ động liên kết tiêu thụ sản phẩm. Rau màu và bí đỏ của gia đình được thương lái thu mua tận vườn với số lượng lớn, còn lại mang bán lẻ tại chợ Mường Thanh và cho người dân quanh vùng. Nhờ chất lượng đảm bảo và nguồn gốc rõ ràng, sản phẩm nông sản của gia đình anh luôn tiêu thụ ổn định.

Sau khi thu hoạch xong bí đỏ, gia đình anh Khường sử dụng 1 phần đất để trồng ngô.

Đi xa hơn, anh Khường đã đề xuất với xã về việc thành lập Hợp tác xã nông nghiệp tại địa phương, hướng tới xây dựng chuỗi sản phẩm đạt chuẩn OCOP, vừa nâng tầm giá trị sản phẩm, vừa tạo công ăn việc làm cho các hộ dân khác. "Tôi muốn không chỉ gia đình mình phát triển mà bà con trong vùng có thể cùng nhau làm giàu từ nông nghiệp. Nếu có một hợp tác xã, chúng tôi sẽ dễ dàng tiếp cận thị trường lớn hơn, sản phẩm cũng có thương hiệu rõ ràng hơn", anh Khường chia sẻ.

Anh Lò Văn Hội – Bí thư Đoàn xã Núa Ngam nhận xét: “Đồng chí Khường rất chịu khó, ham học hỏi và có tinh thần tiên phong. Trong các buổi sinh hoạt Đoàn, chúng tôi thường đưa mô hình của anh ra làm ví dụ để đoàn viên các chi đoàn học tập, làm theo".

Giữa lúc nhiều thanh niên chọn rời quê mưu sinh nơi thành thị, tấm gương anh Trần Trọng Khường lại là minh chứng thuyết phục cho việc làm giàu bền vững ngay từ chính mảnh đất quê hương. Không chỉ dừng lại ở hiệu quả kinh tế, mô hình của anh còn mang theo kỳ vọng tạo sức lan tỏa, góp phần xây dựng nền nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển nông thôn mới một cách bền vững.