Vụ diễn viên Trương Ngọc Ánh bị bắt: Vì sao giao dịch bất động sản đã diễn ra gần 20 năm vẫn bị xử lý hình sự?

Tháng 12/2007, UBND TPHCM đã ban hành quyết định thu hồi khu đất 112 Nguyễn Thị Minh Khai để mở rộng Trường THPT Lê Quý Đôn, đồng thời chi trả hơn 26,1 tỷ đồng tiền bồi thường cho 4 hộ dân.

Ngày 31/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Phòng Cảnh sát kinh tế – Công an TP.HCM) đã khởi tố bị can, bắt tạm giam diễn viên Trương Ngọc Ánh để điều tra về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".

Bà Trương Ngọc Ánh bị cáo buộc có hành vi gian dối, chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng của nhà đầu tư nước ngoài trong quá trình kêu gọi góp vốn thực hiện dự án bất động sản tại số 112 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3 – khu đất được xem là một trong những vị trí đắt đỏ bậc nhất TP.HCM.

Tuy nhiên, từ tháng 12/2007, UBND TPHCM đã ban hành quyết định thu hồi khu đất 112 Nguyễn Thị Minh Khai để mở rộng Trường THPT Lê Quý Đôn.

Trao đổi với PV, dưới góc độ pháp lý, TS.LS Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư Hà Nội) cho biết, theo quy định của pháp luật, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều phải chịu trách nhiệm pháp lý.

Nếu hành vi vi phạm pháp luật đến mức phải bị xử lý hình sự thì cơ quan tiến hành tố tụng có trách nhiệm khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để xử lý đối với người vi phạm pháp luật, trừ trường hợp người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật thuộc trường hợp được loại trừ trách nhiệm hình sự, hoặc được miễn trách nhiệm hình sự hoặc hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo luật sư, Bộ luật hình sự quy định có 04 loại tội là tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng. Với mỗi loại tội này thì thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự lại được tính trong một khoảng thời gian khác nhau, thời hiệu được tính từ thời điểm thực hiện hành vi vi phạm phạm tội.

Điều 9, Bộ luật hình sự quy định: “Căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội được quy định trong Bộ luật này, tội phạm được phân thành 04 loại sau đây:

a) Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm;

b) Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù;

c) Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù;

d) Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.”.

Điều 27 Bộ luật hình sự quy định về “Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự” như sau:

1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định như sau: a) 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng; b) 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng; c) 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng; d) 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới mà Bộ luật này quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 01 năm tù, thì thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.

"Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản được quy định tại điều 175 bộ luật hình sự có hình phạt tới 20 năm tù nên đây được xác định là tội đặc biệt nghiêm trọng, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hiện hành là 20 năm tính từ thời điểm thực hiện hành vi phạm tội.

Cơ quan điều tra đang xác định hành vi phạm tội là phạm tội 02 lần trở lên và thời điểm thực hiện hành vi phạm tội là vào năm 2007 và năm 2008, tính từ thời điểm bị can thực hiện hành vi phạm tội đến nay chưa tới 20 năm nên còn thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự".

"Quá trình xác minh cơ quan điều tra xác định vụ việc có dấu hiệu tội phạm của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự nên đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với diễn viên, người mẫu Trương Ngọc Ánh để xử lý theo quy định của pháp luật", luật sư nhấn mạnh.

Trước đó, khu đất 112 Nguyễn Thị Minh Khai từng được giới thiệu là nơi triển khai dự án tòa nhà Indochine, do Công ty Cổ phần Bất động sản Đất Rồng làm chủ đầu tư. Đây là doanh nghiệp được thành lập năm 2007 với vốn điều lệ 100 tỷ đồng, do Trương Ngọc Ánh làm Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐQT. Đến nay, quy mô công ty chỉ vỏn vẹn 3 lao động.

Trong quá trình hoạt động, Trương Ngọc Ánh đã kêu gọi ông P.G.M. (quốc tịch Ireland) góp vốn 9,1 triệu USD (tương đương 149 tỷ đồng) để triển khai hai dự án, trong đó riêng dự án Indochine nhận 4,49 triệu USD (khoảng 72 tỷ đồng). Theo hợp đồng đầu tư, dự án tòa nhà Indochine phải do Công ty Đất Rồng đứng tên sở hữu với giá trị 12.917,7 lượng vàng.

Tuy nhiên, kết quả xác minh từ công an cho thấy ngay từ trước thời điểm ký kết hợp đồng đầu tư, Trương Ngọc Ánh cùng N.M.H. (SN 1964, trú tại phường Tân Định) đã đứng tên cá nhân ký hợp đồng mua bán với 4 hộ dân trong khu đất dự án chỉ với 7.917,3 lượng vàng.

Đáng chú ý, vào tháng 12/2007, UBND TPHCM đã ban hành quyết định thu hồi khu đất này để mở rộng Trường THPT Lê Quý Đôn, đồng thời chi trả hơn 26,1 tỷ đồng tiền bồi thường cho 4 hộ dân.

Sau đó, các hộ dân đã hoàn trả lại toàn bộ số tiền hơn 26,1 tỷ đồng này cho Trương Ngọc Ánh và N.M.H. Tuy nhiên, Trương Ngọc Ánh chỉ chuyển về công ty và nhà đầu tư 3 tỷ đồng, còn lại hơn 10 tỷ đồng đã sử dụng vào mục đích cá nhân, không báo cáo, không hạch toán sổ sách.