Visa đi Mỹ: Người trả nghìn đô, kẻ bị cấm vào

Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đề xuất visa 'hạng thương gia' 1.000 USD và cấm công dân 19 nước vào Mỹ vì lý do an ninh.

Tuyên bố có phần sỗ sàng đó có thể sẽ sớm trở thành hiện thực với du khách muốn sang Mỹ theo kế hoạch thị thực mới của chính quyền ông Trump. 

Báo India Today của Ấn Độ - quốc gia đứng đầu thế giới về số visa được cấp mỗi năm vào Mỹ với 1,4 triệu thị thực - nhận xét rằng các chính sách mới này sẽ khiến việc đi Mỹ "cảm giác giống với đi máy bay" gồm các hạng ghế khác nhau.

Phí xử lý nhanh visa 1.000 USD

Theo bản kế hoạch của Bộ Ngoại giao Mỹ mà Reuters có được, chính quyền Trump đang cân nhắc thu phí xử lý visa nhanh 1.000 USD với các thị thực không di cư, bao gồm thị thực du lịch. 

Hiện tại, các cá nhân xin visa vào Mỹ cho hạng mục không di cư phải đóng 185 USD phí xử lý. Lựa chọn mới sẽ cho phép những ai có tiền được xử lý nhanh hơn và có thể được đưa vào thí điểm ngay từ tháng 12-2025.

Tuy nhiên, bản ghi nhớ nội bộ cũng nêu rõ quan ngại pháp lý từ các luật sư của chính Bộ Ngoại giao Mỹ, với cảnh báo có "nguy cơ lớn" kế hoạch này sẽ bị văn phòng ngân sách Nhà Trắng bác bỏ, hoặc bị kiện ra tòa và bị ngăn chặn triển khai. 

"Thiết lập khoản phí cao hơn mức chi phí cung cấp dịch vụ là trái với các án lệ từng được dàn xếp ở Tòa tối cao", cảnh báo của đội ngũ pháp lý viết. Vấn đề nằm ở chỗ cấp visa được coi là dịch vụ công, trong khi chương trình 1.000 USD sẽ trở thành đặc quyền có tính mua bán.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối bình luận về bản ghi nhớ này, chỉ phát biểu: "Kế hoạch của bộ cho các cuộc hẹn phỏng vấn visa không phải nhập cư là rất năng động, và chúng tôi sẽ tiếp tục cải thiện hoạt động trên toàn thế giới".

Ý tưởng này thuộc đại chương trình cải cách toàn diện chính sách nhập cư của Tổng thống Trump, được triển khai quyết liệt từ khi ông nhậm chức ngày 20-1, bao gồm thu hồi một số thị thực sinh viên, mở rộng quy trình xét duyệt, đề xuất bán quốc tịch với giá 5 triệu USD, và giờ là chính sách visa không di cư.

Cấm 19 nước vào Mỹ

Khác với chính sách visa mới vẫn chỉ dừng ở mức ý tưởng, Tổng thống Trump hiện đang hồi sinh kế hoạch cấm vào Mỹ với công dân một số nước vì lý do an ninh quốc gia - quyết định từng gây tranh cãi trong nhiệm kỳ đầu. 

Theo tạp chí Time, ngày 4-6, ông Trump đã ra tuyên bố "cấm vào Mỹ" với 12 nước và "hạn chế" với 7 nước khác, có hiệu lực từ ngày 9-6.

Các nước bị cấm hoàn toàn gồm Afghanistan, Chad, Cộng hòa Congo, Guinea Xích Đạo, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Myanmar, Somalia, Sudan và Yemen. Bảy nước bị hạn chế là Burundi, Cuba, Lào, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan và Venezuela. 

Có một số ngoại lệ bao gồm người đang cư trú hợp pháp tại Mỹ và những người có visa đặc biệt như vận động viên - do Mỹ sẽ tổ chức FIFA Club World Cup mùa hè này, FIFA World Cup mùa hè năm sau và Thế vận hội mùa hè 2028.

Lệnh cấm vào Mỹ năm 2017 của ông Trump, được gọi là "lệnh cấm người Hồi giáo", do chủ yếu nhắm vào các nước có đa số người Hồi giáo, đã bị khởi kiện lên Tòa tối cao Mỹ. Tòa này phán quyết giữ nguyên lệnh cấm năm 2018, nhưng tổng thống kế nhiệm Joe Biden đã bãi bỏ khi lên nhậm chức năm 2021.

Lệnh cấm mới dựa trên sắc lệnh tổng thống ngày 20-1 ra lệnh cho Bộ Ngoại giao, Bộ An ninh nội địa, Tổng chưởng lý và giám đốc Tình báo quốc gia xác định "các quốc gia có rủi ro an ninh và an toàn công cộng" với Mỹ. Ông Trump ngày 4-6 nói rằng lệnh cấm cần thiết nhằm "ngăn chặn những người nước ngoài mà chính quyền không có đủ thông tin để đánh giá rủi ro với Mỹ".

Chính quyền Mỹ giải thích lý do cấm vì một số quốc gia có liên hệ với khủng bố. Afghanistan từ 2021 do nhóm Taliban kiểm soát; Iran có liên hệ với các tổ chức quân sự ở Trung Đông như Hezbollah, Houthi và Hamas; Somalia là nơi đóng căn cứ của nhóm jihad al-Shabaab. Các nước khác không hợp tác với Mỹ trong chia sẻ dữ liệu chấp pháp hay không nhận lại công dân cư trú bất hợp pháp bị trục xuất.

Trong video đăng trên tài khoản X của Nhà Trắng, Trump còn nói danh sách có thể được mở rộng "khi mối đe dọa tăng lên trên toàn thế giới". Ghi nhớ nội bộ mà báo New York Times có được hồi tháng 3 cho thấy danh sách này có thể mở rộng lên tới 43 nước.

 "Nhờ chính sách mở toang cửa của Biden, ngày nay hàng triệu kẻ bất hợp pháp lẽ ra không được phép có mặt ở đây lại đang có mặt - Trump viết - Chúng ta không muốn bọn họ ở đây".