VinFast đẩy mạnh lắp trạm đổi pin xe máy điện tại Việt Nam

Các tủ đổi pin được xem là giải pháp bổ sung hiệu quả trong bối cảnh hạ tầng sạc điện vẫn còn hạn chế, giúp giảm đáng kể lo lắng cho người dùng xe máy điện.

Sau hơn ba tháng công bố kế hoạch xây dựng mô hình đổi pin quy mô lớn cho xe máy điện, gần đây VinFast bắt đầu đẩy mạnh lắp đặt những trạm đổi pin đầu tiên tại Việt Nam, đánh dấu bước khởi động cho giai đoạn triển khai đại trà. Đây được xem là bước đi cụ thể trong lộ trình hiện thực hóa mục tiêu phổ cập phương tiện xanh, thông qua việc giải quyết một trong những "rào cản lớn nhất" của xe máy điện là hạ tầng sạc pin.

Theo đó, tại một số khu vực ở Hà Nội và Hải Phòng, những trạm đổi pin đầu tiên của VinFast đã đi vào giai đoạn lắp đặt thử nghiệm. Mỗi trạm có cấu trúc gồm bốn tủ kim loại xếp song song, bên trong có thể chứa tổng cộng 24 viên pin lithium-ion tiêu chuẩn (6 slot mỗi tủ).

Về kỹ thuật, các trạm đổi pin đều được tích hợp hệ thống cảm biến, camera giám sát và màn hình hiển thị cảm ứng giúp người dùng thao tác nhanh gọn. Việc đổi pin được thực hiện hoàn toàn tự động qua ứng dụng VinFast E-Scooter trên điện thoại thông minh. Người dùng chỉ cần quét mã QR, đưa viên pin cũ vào khoang, máy sẽ tự động lấy ra pin đã sạc đầy.

Đáng chú ý, toàn bộ quy trình hoàn tất chỉ trong khoảng một đến hai phút, nhanh tương đương việc đổ xăng truyền thống. Ngoài ra, khác với hình dung về những trạm sạc cồng kềnh, trạm đổi pin của VinFast được thiết kế gọn gàng, chiếm diện tích chưa tới 5 m², phù hợp lắp đặt ở nhiều vị trí như cửa hàng tiện lợi, bãi gửi xe, trạm xăng hoặc khu dân cư.

Theo kế hoạch, VinFast sẽ triển khai khoảng 50.000 trạm đổi pin trong giai đoạn đầu, sau đó mở rộng quy mô theo mục tiêu dài hạn lên khoảng 150.000 trạm trên toàn quốc. Điều này đồng nghĩa với việc, trong tương lai, mật độ trạm đổi pin của VinFast có thể dày hơn hệ thống cửa hàng xăng dầu hiện nay (khoảng 17.000).

Cùng với việc triển khai hạ tầng, hãng xe Việt Nam cũng liên tục mở rộng dải sản phẩm xe máy điện tương thích với công nghệ đổi pin. Trong đó, dòng xe đầu tiên được bổ sung phiên bản đổi pin là Evo Max, ra mắt vào tháng 10 với giá 20 triệu đồng. Sau đó, hãng tung thêm ba dòng xe đổi pin khác trong năm nay, gồm Feliz Max (24,9 triệu đồng), Vero Max (33,9 triệu đồng), Drift Max (39,9 triệu đồng).

Với dịch vụ đổi pin, người dùng có thể thuê pin theo tháng với chi phí khoảng 200.000 đồng/viên. Mỗi lượt đổi pin trực tiếp tại trạm chi phí 9.000 đồng, đã bao gồm điện năng. Cách làm này giúp người sử dụng không cần sở hữu pin (bộ phận chiếm tới 40% giá trị xe) mà còn giảm đáng kể chi phí đầu tư ban đầu.

Các chuyên gia trong ngành ô tô, xe máy nhận định, các trạm đổi pin dù khó thay thế hẳn hệ thống trạm sạc, nhưng sẽ là giải pháp đệm, là "cầu nối" cần thiết cho quá trình chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe máy điện của người Việt. So với việc sạc pin tại nhà, mô hình đổi pin không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn khắc phục được nhược điểm về nguồn điện tại các khu chung cư hoặc nhà trọ. Đặc biệt, với các nhóm khách hàng mua xe sử dụng chạy dịch vụ, giao hàng hoặc di chuyển đường dài; việc đổi pin nhanh sẽ giúp duy trì hoạt động liên tục mà không cần lo lắng về thời gian chờ sạc.

Việc VinFast chủ động đầu tư hạ tầng đổi pin được đánh giá là bước đi táo bạo nhưng cần thiết. Nhất là trong bối cảnh thị trường xe máy điện Việt Nam đang tăng trưởng nhanh nhưng vẫn bị giới hạn bởi hạ tầng sạc; mô hình đổi pin có thể trở thành "chìa khóa" thúc đẩy người dùng chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

Thực tế, tại Việt Nam, mô hình đổi pin cho xe điện cũng đã manh nha xuất hiện từ năm 2019, khi Công ty cổ phần Thương mại Quốc tế Phú Sỹ (Fuji) và Công ty TNHH Powercentric lần đầu áp dụng cho mẫu xe máy điện mới Xyndi, sử dụng pin Lithium hiệu năng cao.

Selex Motors là cái tên tiếp theo lựa chọn giải pháp này. Tuy nhiên, khác với các doanh nghiệp trước đó, thương hiệu xe điện Việt đầu tư mạnh tay hơn bằng cách xây dựng hệ thống trạm đổi pin ở quy mô lớn, hiện diện tại nhiều tỉnh, thành. Các trạm pin của Selex cho phép người dùng thao tác đổi pin chỉ trong khoảng 2 phút.

Mặc dù vậy, các chuyên gia cũng dự báo, quá trình phổ biến trạm đổi pin cũng đối mặt với không ít thách thức. Trong đó có việc làm thế nào để đảm bảo đồng bộ tiêu chuẩn pin, thiết lập hệ thống quản lý, bảo trì hay bài toán thu hồi pin cũ sao cho an toàn, thân thiện môi trường.