Chỉ gần hai tháng từ khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng thống nhất chủ trương sáp nhập tỉnh, thành, Quốc hội đã chính thức thông qua nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh - mở đường cho mô hình quản trị mới.

Mô hình chính quyền địa phương hai cấp sẽ sớm đi vào hoạt động thay thế mô hình ba cấp hiện nay. Chính quyền cấp huyện sẽ khép lại vai trò khi Quốc hội thông qua dự thảo nghị quyết về sửa đổi bổ sung một số điều Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương vào sáng 16/6. Bộ máy hành chính sẽ được tái cấu trúc theo ba cấp Trung ương - tỉnh/thành - xã/phường.

"Chính quyền địa phương ba cấp đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử, góp phần đưa đất nước đạt được những thành tựu có ý nghĩa lớn. Giờ là lúc chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả để đáp ứng yêu cầu của giai đoạn phát triển mới", Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh.

Theo Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, dự kiến ngày 30/6 các tỉnh mới sẽ đồng loạt công bố địa giới và nhân sự lãnh đạo, sẵn sàng vận hành bộ máy từ 1/7.

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhằm quản lý, tối ưu hóa nguồn lực, tổ chức lại không gian phát triển kinh tế xã hội và thúc đẩy tăng trưởng cho cả nước với tầm nhìn đến năm 2045-2050.

“Hình hài” Việt Nam sau sáp nhập

Sau khi Quốc hội chốt sáp nhập, số tỉnh, thành của Việt Nam giảm 46% (từ 63 xuống 34). Dự kiến số phường, xã giảm 67% (từ 10.035 xuống 3.321). Toàn bộ 696 đơn vị hành chính cấp huyện cũng sắp kết thúc hoạt động.

Bộ Nội vụ ước tính quá trình sắp xếp này giúp giảm gần 250.000 biên chế, tiết kiệm 190.500 tỷ đồng chi tiền lương và chi hành chính giai đoạn 2026-2030. Bên cạnh đó, hơn 4.200 trụ sở công dôi dư sẽ được ưu tiên chuyển thành trường học, bệnh viện và cơ sở văn hoá, thể thao phục vụ cộng đồng.