Việt Nam hạnh phúc: Đến là duyên, ở lại vì yêu

Từ những vùng đất cách Việt Nam nửa vòng trái đất, họ đã đến - ban đầu là một chuyến công tác, một dự án hay đơn giản chỉ là một cuộc phiêu lưu. Nhưng rồi chính nụ cười ấm áp, thiên nhiên tươi đẹp và sự chân thành trong từng cái bắt tay, bữa cơm, câu chuyện của người dân nơi đây… đã níu họ ở lại.

Trong những góc phố rộn ràng, ở làng chài ven biển, giữa núi rừng heo hút hay bên vách đá hiểm trở, họ tìm thấy cho mình bến đỗ hạnh phúc ở Việt Nam - nơi trái tim viễn xứ thôi không còn lữ hành.

Hấp lực đến từ sự đa dạng khó cưỡng

Phó tổng lãnh sự Úc tại TP.HCM, ông Brent Stewart, mê lịch sử và sự đa dạng khó cưỡng của Việt Nam. Với ông, mỗi chuyến đi không chỉ là "đến một nơi mới" mà là mở thêm một chương mới trong cuốn sách mang tên Việt Nam - mỗi vùng đất đều ôm ấp những câu chuyện riêng, vừa có quá khứ, hiện tại, vừa ẩn chứa điều chưa kể.

Từ các thành phố sôi động như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM đến cao nguyên trập trùng, bãi biển rực nắng hay đồng bằng phù sa, ông chưa bao giờ thấy chán. "Luôn có điều thú vị để quan sát, để tìm hiểu. Và nếu có điều khiến tôi hạnh phúc khi ở Việt Nam, đó chính là sự phong phú từ nhiều khía cạnh", ông nói.

Không chỉ cảnh quan, con người Việt cũng để lại dấu ấn sâu đậm. Ông Stewart trân trọng tinh thần năng động, nhiệt huyết lan tỏa khắp nơi - từ cơ quan Chính phủ, doanh nghiệp đến người dân bình thường. Ở họ, ông thấy khát vọng vươn lên và khả năng nắm bắt mọi cơ hội, dù nhỏ nhất.

Và trên hết, là nụ cười. "Điều khiến tôi luôn mỉm cười mỗi khi nghĩ đến Việt Nam, chính là nụ cười ấm áp, chân thành, tự nhiên của người Việt - đến mức bạn cảm thấy như đã quen họ từ lâu".

Hơn nửa đời gắn bó với Việt Nam

"Việt Nam có ý nghĩa thế nào với tôi ư? Hơn cả một nửa cuộc đời tôi chứ còn gì nữa", ông Thomas Bo Pedersen, Tổng giám đốc Mascot International Vietnam, chia sẻ. Ở tuổi 71, nhìn lại hành trình đã qua, ông nhận ra rằng phần lớn những năm tháng đáng nhớ nhất không phải ở quê nhà Đan Mạch, mà chính là ở Việt Nam - nơi ông sống, làm việc và gắn bó suốt hơn 4 thập niên.

"Tôi chỉ có 30 năm sống ở Đan Mạch, còn với Việt Nam là 41 năm rồi. Lẽ dĩ nhiên Việt Nam chiếm vị trí quan trọng trong tim tôi", ông thừa nhận. Lần đầu tiên ông đặt chân đến Việt Nam là năm 1984, trong vai trò một nhà báo trẻ đầy nhiệt huyết muốn tìm hiểu về thảm họa chất độc da cam. Rồi cái duyên ấy không dừng lại ở vài chuyến công tác.

Năm 2002, ông trở lại, lần này là với tư cách nhà ngoại giao, đảm nhiệm vai trò Tham tán Thương mại của Đại sứ quán Đan Mạch ở Hà Nội. Với ông, đó là một bước ngoặt. Từ người quan sát, ông trở thành người tham gia trực tiếp gây dựng và phát triển mối quan hệ giữa hai quốc gia.

Khi ông kết thúc nhiệm kỳ năm 2006, một cánh cửa khác lại mở ra trước mắt. Công ty Mascot International, một nhánh của tập đoàn Đan Mạch chuyên sản xuất quần áo bảo hộ lao động, mời ông làm tổng giám đốc. "Lúc đó tôi đã nghĩ mình sẽ chỉ ở lại thêm một thời gian ngắn thôi. Thế mà cái "ngắn" đó đã kéo dài... 20 năm rồi".

Từ một nhà báo, đến nhà ngoại giao, rồi doanh nhân, ông trải qua nhiều vai trò khác nhau trong suốt những năm qua nhưng sợi chỉ đỏ xuyên suốt vẫn luôn là tình yêu với con người, văn hóa và sự phát triển của Việt Nam. Ông thích nhất hải sản Việt Nam, yêu mùi hương và ý nghĩa của cây nhang, biểu tượng cho sự gửi gắm tình cảm và thông điệp của con cháu với tổ tiên. Và điều khiến ông mãn nguyện nhất, chính là được tận mắt thấy cuộc sống của người Việt ngày càng trở nên tốt đẹp hơn.

"Chúng tôi cảm ơn Việt Nam"

Rie Ito đến Việt Nam năm 2003 học tiếng Việt, làm việc tại nhiều nơi ở Việt Nam và nước ngoài, rồi trở lại TP.HCM và gặp Takamasa Ito, đầu bếp từng làm tại Lãnh sự quán Nhật. Họ kết hôn năm 2016, mở một nhà hàng Nhật tại TP.HCM. Ban đầu dự định ở Việt Nam ngắn hạn, nhưng rồi họ quyết định gắn bó lâu dài.

Trong nhà hàng, Takamasa phụ trách đi chợ, nấu ăn; còn Rie lo điều hành, quảng bá và việc giấy tờ. Dịch Covid-19 từng khiến nhà hàng đứng trước nguy cơ đóng cửa, rào cản ngôn ngữ cũng không nhỏ khi Takamasa chỉ nói tiếng Anh và Nhật. Nhưng sau 7 năm, họ đã có cuộc sống ổn định với 2 con nhỏ sinh ra ở TP.HCM. Cả nhà đi xe máy, ăn phở, cơm tấm, đi chợ… như người Việt.

Rie từng cảm động khi được giúp đỡ lúc xe chết máy giữa mưa ngập, còn Takamasa nhớ mãi lời cảm ơn của đồng nghiệp Việt được anh hướng dẫn nghề bếp. Với họ, Việt Nam không chỉ là nơi làm ăn, mà là quê hương thứ hai. "Tôi tin kiếp trước mình là người Việt", Rie cười, nói thêm: "Chúng tôi luôn biết ơn Việt Nam", bởi nơi đây đã mang đến cho họ cơ hội sinh sống, làm việc và được hạnh phúc.

Tôi được sống, thỏa mãn đam mê sáng tạo

Mỗi khi Aldegonde Van Alsenoy (AVA) xuất hiện ở buôn Đhrôồng, H.Đông Giang (tỉnh Quảng Nam cũ, nay là TP.Đà Nẵng), cả người Cơ Tu trẻ lẫn già lại rộn ràng chuẩn bị món ngon đãi khách, bởi họ coi cô như người con của buôn làng.

Nhà thiết kế đến từ Bỉ, chủ nhân thương hiệu thời trang AVANA, đến Việt Nam năm 2005, định cư từ 2010. Cơ duyên gắn bó với người Cơ Tu bắt đầu từ dự án của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) năm 2012, khi AVA say mê kỹ thuật dệt truyền thống ngay lần gặp đầu tiên. Cô thành lập HTX Yaya Cotu, giúp làng Đhrôồng phát triển nghề dệt thổ cẩm, đưa sản phẩm vươn ra thế giới.

AVA khéo léo kết hợp phong cách thời trang Âu với tinh hoa thủ công Cơ Tu. Mỗi thiết kế lấy thổ cẩm làm chất liệu chủ đạo, giữ nguyên bản sắc văn hóa bản địa nhưng vẫn mang hơi thở thời trang cao cấp. Những rào cản về ngôn ngữ, tập quán, lối sống… dần được cô hóa giải, với tư duy đơn giản và hiệu quả: để bản sắc văn hóa tự cất tiếng nói trong từng sản phẩm.

Cuộc sống của AVA với chồng cùng 2 con gái cũng đậm chất "quê Việt". Ngôi nhà ven biển ở làng chài Cửa Đại (Hội An, nay thuộc TP.Đà Nẵng) là điểm hẹn của các nghệ nhân Cơ Tu và bạn bè thời trang từ khắp nơi. Hai con gái cô học trường làng, nói tiếng Việt với giọng Quảng Nam thuần khiết.

Hỏi điều gì níu chân mình ở Việt Nam, AVA cười rạng rỡ: "Đây là ngôi nhà văn hóa, nơi tôi được sống và thỏa mãn đam mê sáng tạo. Tôi học được nhiều điều từ cộng đồng bản địa, từ bản sắc truyền thống, để đưa vào thời trang, làm cho đời sống thêm vui tươi, thăng hoa. Và tôi coi cuộc sống ấy là hạnh phúc".

Mở đường lên vách đá, bởi nơi ấy có tình yêu

Đam mê leo núi từ thời niên thiếu ở Paris (Pháp), Jean Verly lần đầu đến Hà Nội năm 2005, khi bộ môn leo vách đá còn xa lạ ở Việt Nam. Là sinh viên mới tốt nghiệp chuyên ngành thương mại, làm việc tại Đại sứ quán Pháp, anh vẫn đau đáu tìm một sân chơi cho niềm đam mê leo núi. Và khi không tìm thấy, anh tự tạo ra. Từ đó, cộng đồng Vietclimb ra đời. "Những năm đầu, tôi đi khắp nơi, hễ có núi là tìm đến. Vẻ đẹp núi non, phong cảnh, con người và ước mơ xây dựng cộng đồng leo núi đã giữ chân tôi ở lại", Jean kể.

Anh trở thành người mở đường, dựng phòng tập leo núi trong nhà chuyên nghiệp đầu tiên ở Hà Nội. Nhưng khởi đầu không dễ dàng như anh kể: "Các môn thể thao khác đều có câu lạc bộ, liên đoàn, trường đào tạo; leo núi thì không, mọi người tập chỉ vì đam mê". Jean dành nhiều thời gian khảo sát các vách đá từ Hạ Long, Lan Hạ, Ninh Bình, Hòa Bình, Ba Bể… cho đến khi gặp Hữu Lũng (Lạng Sơn) năm 2012 - nơi trở thành "chân ái" của đời mình.

Những vách đá vôi cao 20 - 80 m ở Hữu Lũng mang đủ thử thách cho mọi trình độ. Gần 15 năm qua, Jean khai phá 250 tuyến leo, biến nơi đây thành "thánh địa" của cộng đồng leo núi quốc tế. Hiện anh vừa quản lý phòng tập leo núi hàng đầu Việt Nam tại Hà Nội, vừa dẫn các tour leo mạo hiểm mỗi tháng cho du khách đến Hữu Lũng.

Jean dự định mở thêm phòng tập ở Hải Phòng, đưa VĐV Việt tham dự các giải trong nhà khu vực và quốc tế - như kỳ tích một thành viên Vietclimb đoạt HCV môn leo núi trong nhà ở Malaysia năm ngoái. Anh tin thể trạng người Việt, cùng điều kiện địa hình phong phú, hoàn toàn phù hợp để phát triển leo núi thể thao, môn đã có mặt tại Olympic.

Verly bày tỏ: "Tôi vẫn tiếp tục gây dựng phong trào leo núi ở Việt Nam, dự định sắp tới sẽ mở thêm phòng tập leo núi của Vietclimb ở Hải Phòng, đưa các VĐV tham gia giải leo núi trong nhà ở khu vực và quốc tế".

"Tôi muốn thế giới biết đến trà cổ thụ Việt"

Ở tuổi thất thập, Từ Quốc An, người làm trà đến từ Đài Loan, đã có hơn 15 năm gắn bó với trà cổ thụ Việt, chỉ vì một lý do: "Tôi muốn chứng minh cho thế giới thấy rằng trà Việt xứng ngôi đầu trên bản đồ trà thế giới".

Sinh ra trong gia đình 6 đời làm trà ở Miêu Lật (Đài Loan), ông Từ Quốc An từng đi hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ tìm hiểu về trà, nhưng chưa nơi đâu có những cây trà bản địa sống trong môi trường nguyên sinh, hoang dã, hương vị ấn tượng như ở Việt Nam. Năm 2010, trong chuyến khảo sát cây trà shan tuyết cổ thụ ở Hà Giang, ông bị vẻ đẹp và tiềm năng của loại cây này níu chân. Mùa trà nào, ông cũng rong ruổi khắp núi rừng, tìm đến những cây trà to, rừng trà lạ, hái lá, mang về nghiên cứu, sáng tạo ra những phẩm trà chưa từng có.

Ông miệt mài điều chỉnh kỹ thuật, kết hợp với người bản địa để chọn nguyên liệu tốt nhất, cho ra sản phẩm Hà An trà - "Hà" là Hà Giang, "An" là tên ông - như một cách kết nối tinh hoa Việt với bạn bè quốc tế. Sống ở Hoàng Su Phì, coi nơi đây là ngôi nhà thứ hai, ông làm việc gần như suốt ngày, chỉ ngủ chưa đầy 2 tiếng mỗi mùa trà. Dù bận rộn, ông vẫn sẵn sàng nhận lời đi Hà Nội, TP.HCM… chia sẻ kiến thức, bởi "sức có hạn, chẳng biết còn làm trà được bao lâu, chỉ mong ngày càng nhiều người hiểu và chung tay gìn giữ trà cổ thụ hoang dã - quốc bảo của Việt Nam".

"Tôi ở tuổi gần đất xa trời, nhờ cây trà cổ thụ Việt mà quen biết nhiều bạn bè Việt Nam và thế giới, đó là hạnh phúc. Tôi đến Việt Nam, trà dạy tôi nhiều điều. Ai muốn tìm hiểu, công xưởng của tôi luôn rộng mở, sẵn lòng chia sẻ để cùng đưa trà cổ thụ Việt vươn đúng giá trị trên bản đồ trà thế giới", ông nói.