Viễn vọng kính James Webb lần đầu phát hiện hành tinh ngoài hệ mặt trời

Hành tinh TWA 7b quay quanh một ngôi sao cách trái đất 110 năm ánh sáng vừa được viễn vọng kính James Webb phát hiện, mở ra hy vọng tìm kiếm các hành tinh xa xôi có thể có sự sống.

Tờ The Guardian ngày 26.6 đưa tin viễn vọng kính không gian James Webb vừa chụp được những hình ảnh trực tiếp chưa từng có về một hành tinh ngoài hệ mặt trời của chúng ta, trong khám phá hành tinh đầu tiên ngoài hệ mặt trời của thiết bị này.

Bên cạnh việc cung cấp một kho tàng thông tin về vũ trụ sơ khai, viễn vọng kính James Webb kể từ khi được phóng vào năm 2021 đã thu thập được nhiều dữ liệu quý giá về các hành tinh ngoài hệ mặt trời đã được biết đến.

Giờ đây, việc quan sát qua viễn vọng kính này giúp khám phá hành tinh mới được đặt tên là TWA 7b, quay quanh một ngôi sao cách trái đất 110 năm ánh sáng.

Có khối lượng xấp xỉ sao Thổ, hành tinh này nhẹ hơn 10 lần so với bất kỳ ngoại hành tinh nào từng được quan sát trực tiếp bằng kính viễn vọng trước đây và mang lại những hiểu biết mới về một hệ hành tinh đang ở giai đoạn sơ khai.

"Ở đây, chúng tôi đang quan sát một hệ thống vào khoảng 6 triệu năm tuổi, vì vậy chúng tôi thực sự đang chứng kiến thời kỳ non trẻ của hệ hành tinh này", theo tiến sĩ Anne-Marie Lagrange, nhà vật lý thiên văn tại Đài quan sát Paris dẫn đầu quan sát.

Kể từ khi hành tinh ngoài hệ mặt trời đầu tiên được phát hiện vào năm 1992, gần 6.000 hành tinh khác đã được phát hiện, nhưng hầu hết trong số đó được xác định thông qua các phương pháp gián tiếp, chẳng hạn như phát hiện bóng của hành tinh khi nó đi qua trước ngôi sao chủ.

Việc chụp ảnh trực tiếp các ngoại hành tinh vẫn là một thách thức lớn vì chúng mờ hơn rất nhiều so với ngôi sao chủ và nằm rất gần ngôi sao đó khi quan sát từ trái đất.

Để vượt qua trở ngại này, bà Lagrange và các đồng nghiệp đã phát triển một thiết bị gắn thêm cho kính viễn vọng, được thiết kế để tái tạo hiệu ứng của hiện tượng nhật thực, che khuất ánh sáng của ngôi sao nhằm giúp việc quan sát các vật thể xung quanh trở nên dễ dàng hơn.

Điều này cho phép họ quan sát ngôi sao TWA 7b theo hướng từ một cực, tức là nhìn xuống đĩa hành tinh của nó từ phía trên.

Các hình ảnh cho thấy ba vành đai đồng tâm gồm bụi và mảnh vỡ quay quanh ngôi sao chủ, những cấu trúc trước đây được cho là do hành tinh tạo ra khi chúng mở đường xuyên qua đĩa vật chất.

Hành tinh này được cho là một hành tinh khí khổng lồ, nằm ở khoảng cách xa gấp 50 lần so với khoảng cách từ trái đất đến mặt trời. TWA 7b có chu kỳ quỹ đạo kéo dài hàng trăm năm.

"Trong tương lai, tôi thực sự hy vọng rằng các dự án chụp ảnh trực tiếp những hành tinh giống trái đất và tìm kiếm dấu hiệu của sự sống có thể sẽ trở thành hiện thực", theo bà Lagrange.