Viện KSND khu vực 5 rà soát được 9 vụ có thể khởi kiện dân sự bảo vệ lợi ích công và người yếu thế

Thí điểm Viện KSND khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công là một trong những nội dung mới, tiến bộ, đang được Viện KSND TP.HCM và các VKSND khu vực tích cực triển khai.

Sáng 17-10, Viện Kiểm sát nhân dân khu vực 5, TP.HCM tổ chức Hội nghị phổ biến Nghị quyết số 205 của Quốc hội về việc thí điểm viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công.

Xây dựng khung pháp lý để VKSND khởi kiện dân sự bảo vệ lợi ích công, người yếu thế

Ngày 24-6-2025, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 205 về thí điểm viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công. 

Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026, thời gian thực hiện 3 năm, thí điểm tại 6 tỉnh, thành gồm: TP Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh, Đắk Lắk.

Trên cơ sở đó, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành kế hoạch và đang xây dựng thông tư liên tịch với Tòa án nhân dân tối cao và các cơ quan trung ương khác trước khi ký kết, phối hợp thực hiện và hoàn thiện hướng dẫn quy trình khởi kiện trong thời gian tới để các đơn vị nghiên cứu thực hiện.

Ngày 18-7-2025, Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM ban hành công văn về việc xác định vi phạm gây thiệt hại đến quyền dân sự của các chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công. Trong đó xác định lợi ích công như: Đầu tư công, tài nguyên, tài sản công, môi trường, hệ sinh thái, di sản văn hóa, an toàn thực phẩm, an toàn dược phẩm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Nhóm dễ bị tổn thương gồm: trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, phụ nữ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người mất năng lực hành vi dân sự, người dân tộc thiểu số cư trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Sau khi liên ngành trung ương ký thông tư liên tịch thì Viện Kiểm sát nhân dân TP sẽ xây dựng quy chế phối hợp liên ngành để thực hiện.

Rà soát được 9 trường hợp có thể khởi kiện vụ án dân sự

Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Ngọc Giàu (Phó viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân khu vực 5) cho biết Viện Kiểm sát nhân dân khu vực 5 đã triển khai đến toàn thể lãnh đạo, công chức Nghị quyết 205, xây dựng kế hoạch, tổ chức tuyên truyền nghị quyết, chủ động tiến hành rà soát các hồ sơ vụ án dân sự, hình sự thuộc các trường hợp đủ điều kiện quyền khởi kiện theo nghị quyết.

Kết quả Viện Kiểm sát nhân dân khu vực 5 đã báo cáo TP thẩm tra 7 trường hợp, trong đó 1 trường hợp xâm phạm lợi ích công, báo cáo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để tiếp tục xác minh, thực hiệc các quy trình tiếp theo để thực hiện thí điểm khởi kiện.

Sau đó Viện Kiểm sát nhân dân khu vực 5 cũng tuyên truyền Nghị quyết 205 tại các phường trên địa bàn bằng nhiều hình thức đến nhóm Zalo dân cư, tuyên truyền trực tiếp cho gần 200 giáo viên đang công tác tại các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn... phục vụ công tác khởi kiện bảo vệ lợi ích công, bảo vệ quyền dân sự của người thộc nhóm yếu thế.

Đồng thời lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân khu vực 5 đã trực tiếp làm việc với Thường trực UBND 8 phường trên địa bàn, Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng Bình Thạnh, Công ty công ích Phú Nhuận... để các đơn vị phối hợp và tiến hành rà soát cung cấp thông tin có liên quan. Kết quả qua làm việc Viện Kiểm sát nhân dân khu vực 5 đã thu thập được 2 nguồn thông tin về lợi ích công bị xâm phạm đã lập danh sách báo cáo TP.